به مناسبت روزجهانی آزادی مطبوعات،گزارشگران بدون مرز فهرستی از ٣٩ دشمن آزادی اطلاع رسانی را منشتر میکند. فهرستی از روسای دولتها، سیاستمداران،رهبران مذهبی،شبه نظامیان و سازمانهای تبهکاری که روزنامهنگاران و حرفهکاران رسانهها را سانسور و زندانی میکنند،میربایند و شکنجه میکنند و گاه به قتل میرسانند،. این دشمنان قدرتمند،خطرناک و خشن آزادی اطلاع رسانی، خود را ورای قانون میپندارند.
کریستف دولوار دبیر اول گزارشگران بدون مرز در این باره اعلام کرد:« دشمنان آزادی اطلاع رسانی مسوول بدترین سختگیریها علیه رسانهها و کارکنان آنها هستند و اقداماتشان نیز بیش از پیش تاثیرگذار است. سال ٢٠١٢ میلادی به شکل تاریخی، با ثبت رکورد تازهای از کشته شدن روزنامهنگاران، سالی پرخشونت برای حرفهکاران رسانهها بود. روز جهانی آزادی مطبوعات که از سوی گزارشگران بدون مرز پیشنهاد و از سوی نهادههای جهانی پذیرفته شده است، روزی است برای همایش از همهی روزنامهنگارانی که با جان و جسم و آزادی خود، هزینهی تعهد به وظیفه اطلاع رسانی را میپردازند. این روز همچنین، روزی است برای محکوم کردن مصونیت از مجازات که دشمنان آزادی رسانهها از آن بهرهمند هستند.»
به فهرست امسال دشمنان آزادی مطبوعات، ٥ نام افزوده شده است. رئیس جمهور جدید چین، شی جین پینگ،گروه جهادی جبهه النصر در سوریه، اخوان المسلمین در مصر،گروههای مسلح بلوچ در پاکستان، و افراطیان مذهبی در مالدیو. ٤ دشمن آزادی، از از فهرست سال جاری خارج شدهاند: وزیر اطلاعات و ارتباطات سومالی عبدالقدیر حسین محمد، رئیس جمهور برمه تین سین،که کشورش با وجود عدم ثبات اما پیشرفت بیسابقهای در رفع محدودیتها داشته است،گروه ای ت آ، در اسپانیا و در آخر نیروهایی امنیتی حماس در غزه و در دولت خودمختار فلسظین.
امسال گزارشگران بدون مرز، برای روشنگری بیشتر و عملی در باره دشمنان آزادی اطلاع رسانی،و به امید آنکه روزی این افراد و نیروها در برابر عدالت پاسخگو باشند، علیه آنها کیفرخواست صادر کرده است. برای روشن شدن فاصله میان تبلیغهای یک سویه آنها در باره خود و حقیقت،گفتههای رسمیشان با واقعیت تطبیق داده شده است. برای نشان دادن نیت واقعیشان، گزارشگران بدون مرز خود را به جای آنها نشانده و افکارشان را به شکل مستقیم معرفی کرده است. این معرفی نامهها را گزارشگران بدون مرز تهیه کرده است، اما تائیدگر عملکرد واقعی آنهاست.
نامهایی تازه در فهرست دشمنان آزادی مطبوعات
در چین یک دشمن آزادی اطلاع رسانی جای دیگری را گرفته است. شی جین پینگ بی هیچ تعجبی جایگزین هو جین تا شد. جا به جا شدن افراد اما سیاست آزادی ستیز چین تحت هدایت حزب کمونیست را تغییر نمیدهد. تغییرات « بهار عرب» و حنبشهای مردمی در کشورهای عربی فهرست دشمنان آزادی اطلاع رسانی را نیز متأثر کرده است. رهبران و اعضای اخوانالمسلمین، مسوول بسیاری از تهاجمها و اعمال خشونت و آزار علیه رسانههای مستقل و روزنامهنگارانی، هستند که از حزب رئیس جمهوری مرسی انتقاد میکنند.
ورود جبهه النصر در سوریه به صف دشمنان اطلاع رسانی،نشانی از تحولات منفی در درگیریهای این کشور است،و نشان میدهد تعدی علیه اطلاع رسانی تنها از سوی رژیم نیست که در فهرست از سوی بشار اسد نمایندهگی میشود. مخالفان مسلح حکومت نیز که بیش از پیش در برابر رسانهها و روزنامهنگاران نامدار هستند و به آنها سو ظن دارند، در این امر دخالت دارند. از ١٥ مارس ٢٠١١ تا سوم ماه می ٢٠١٣ در این کشور ٢٣ روزنامهنگار و ٥٨ شهروند خبرنگار کشته شدهاند. ٧ روزنامهنگار، تا امروز همچنان ناپدید شدهاند.
در پاکستان، گروههای مسلح، ارتش آزادیبخش بلوچستان و جبهه رهایی بخش بلوچ و دفاع مسلح، بلوچستان را به یکی از خطرناک ترین مناطق جهان برای روزنامهنگاران تبدیل کردهاند. علیه رسانهها دهشتآفرینی میکنند و روزنامه نگاران را میکشند ودر منطقه حفره سیاه اطلاع رسانی ایجاد کردهاند. یادآوری میکنیم که سرویسهای اطلاعاتی پاکستان که مسوول بسیاری ازسختگیریها علیه روزنامهنگاران هستند، در فهرست امسال دشمنان آزادی اطلاع رسانی حفظ شدهاند.
در مالدیو پس از کودتای نظامی سال گذشته که حکومت محمد ناشیت را سرنگون کرد، گروههای افراطی مذهبی تلاش میکنند با استفاده ازگروههای تبهکار نفوذ خود را در کشور افزایش دهند. با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری که در جولای ٢٠١٣ برگزار میشود، تنشآفرینیشان بیشتر شده است. برای رسانهها و وبنگاران جو پر وحشتی ساختهاند و با به خدمت گرفتن ابزاری آزادی بیان،اهداف مذهبی خود را تحمیل اما آزادی بیان برای دیگران را نمیپذیرند.
دشمنان آزادی مطبوعاتی که از مصونیت از مجازات غیر قابل تحملی بهره میبرند
تهاجم و کشتن روزنامهنگاران در اصل حاصل مصونیت از مجازات مسوولان این جنایات است. تنها کارکرد مصونیت از مجازات، تنها تشویق دشمنان آزادی مطبوعات در تداوم نقض حقوق بشر و آزادی اطلاع رسانی است.
٣٤ دشمن آزادی مطبوعات که در فهرست سال گذشته ما قرار داشتهاند، کسانی چون کیم جونگ آن، در کره شمالی، ایسایس افه ورکی در اریتره، قربان قلی بردی محمدوف در ترکمنستان. و همکارانشان در روسیه سفید، ویتنام، و یا در ازبکستان، در میان بیتفاوتی عمومی، مغرور از کار خود حق آزادی اطلاع رسانی را همچنان پایمال میکنند. رهبران رژیمهای دیکتاتوری و بسته در جهان ایام به خوشی میگذارنند در حالی که بر رسانهها و نقش افرینان اطلاع رسانی، خفقان و سکوت تحمیل کردهاند. سکوت جامعه جهانی در این باره همیاری با این حنایتکاران است.
گزارش گران بدون مرز جامعه جهانی را فرا میخواند تا مانع حمایت از درندگان آزادی اطلاع رسانی به بهانه و پنهان در پشت منافع اقتصادی و ژئو پولتیک شود. الهام علیاف و نورسطان نظربایف به خوبی میدانند که کسی به شکل جدی برای تنبیه آنها اقدامی نمیکند. برای غرب منافع اقتصادی پیش از هر امر اهمیت دارد، چین نمونهای مثال زدنی از این سیاست است، همین سناریو برای دیگر کشورهای «استراتژیک» نیز تکرار میشود. دو دشمن آزادی اطلاع رسانی در ایران محمود احمدی نژاد رئیس جمهور و علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، پیشاپیش برای منصرف کردن رسانهها از پوشش خبری مستقل انتخابات ریاست جمهوری ٢٤ خرداد سال جاری سرکوب خود را تشدید کردهاند. شاهد آن موج بازداشتهای و احضارهایی پیشگیرانهای است که از دی ماه سال گذشته آغاز شده است و همچنان ادامه دارد.
چرا دشمنان آزادی اطلاع رسانی میتوانند از عدالت بگریزند؟
نمیتوانداوم داری مصونیت از مجازات در سطحی چنین گسترده را تنها با خلاء قضایی توضیح داد. به باور ما رویهها و موازین قضایی برای حمایت از روزنامهنگاران به هنگام انجام وظیفهشان وجود دارند. حفاطت از روزنامهنگاران و دیگر نقش آفرینان عرصه اطلاع رسانی در درجه نخست بر عهده دولتهاست. چنانکه در قطعنامه ١٧٣٨ شورای امنیت سازمان ملل که در سال ٢٠٠٦ به تصویب رسیده است بر این امر تأکید شده است. با این حال دولتها در این باره و در بیشتر موارد منفعل و ناکارا هستند. خواه به دلیل خواست سیاسی عدم مجازات مسوولان این تضییقات،خواه نیود دستگاه قضایی مستقلی و یا به این علت که مسوولان سیاسی خود، آمر و مجری این تعدیها هستند.