دکتر محمد نورالدین متخصص امور ترکیه اعلام نمو که جنگ ترکیه و رژیم اردوغان عیه کورد، در سوریه و عراق، دخالت‌های این کشور در قفقاز، لیبی و شرق دریای مدیترانه و بسیاری از مناطق دیگر جهان، یکی از مهمترین عوامل نابودی منابع مالی ترک‌ها محسوب می‌شود.
به دلیل سیاست‌های در پیش گرفته شده از سوی رژیم اردوغان، اقتصاد ترکیه روز بروز دچار عقب گرد شده و ارزش لیر در مقابل دلار آمریکا به پایین‌ترین حد خود سقوط کرده است. دکتر محمد نورالدین در این باره اعلام کرد که فروپاشی اقتصادی ترکیه رژیم اردوغان را در ابعاد سیاسی و اقتصادی تضعیف می‌کند. خصوصا که اردوغان و حزب سیاسی وی پیروزی خود را بر اساس برتری‌های اقتصادی، سیاسی و ادعا برای از میان برداستن مسائل و مشکلات کسب کرده بودند.
دکتر محمد نورالدین کارشناس مسائل ترکیه در گفتگویی با خبرگزاری هاوار اعلام نمود که فشار و فساد، ارتباطات ناسالم با دولت‌های و جنگ در خارج از کشور بر موقعیت و جایگاه اردوغان تاثیر گذار خواهد بود. نشانه‌های بروز یافته تاکید می‌کنند که اهمیت حزب اردوغان در مقابل احزاب دیگر به شدت کاهش پیدا کرده است. محمد نورالدین در ادامه افزود در طول این مدت اردوغان اقدامی برای کورد انجام نداده است و علت آن را هم می‌توان به اعتقادات نژادپرستانه ترکی و ترس از دست ائتلاف با م.ه.پ در صورت هرگونه اقدامی برای کورد از سوی ملاحظه کرد.
متن گفتگوی خبرگزاری هاوار با محمد نورالدین به شرح ذیل است:
خبرگزاری هاوار: علیرغم پیمان ترکیه با امارات و قطر، اما ارزش لیر ترک روز بروز کاهش پیدا می‌کند. دلایل واقعی فروپاشی لیر ترک را چه می‌دانید؟
محمد نورالدین: برآورد می‌شد که دیدار ولیعهد ابوظبی، محمد بن زاید از ترکیه سقوط هر چه بیشتر ارزش لیر ترک در مقابل دلار را متوقف کند، اما کاملا طبیعی است که این دیدار در نهایت منجر به ورود ۱۰میلیارد دلار برای سرمایه‌گذاری به دولت ترک نشد. به همین دلیل اردوغان از قطر دیدار کرد و در این دیدار هم امید بسته بود که بخشی از مشکلات اقتصادی ترکیه حل شود. قطر همکار درجه اول ترکیه به شمار می‌رود. قطر اجازه نمی‌دهد که حکومت ترکیه دچار فروپاشی شود. اما قطر هم برای سرمایه‌گذاری و کمک مالی به ترکیه دچار محدودیت است. با این حال ما شاهد فروپاشی ارزش لیر ترک در مقابل دلار هستیم و می‌بینیم که هر ۱۴ لیر ترک در مقابل یک لیر ترک قرار دارد. این مسئله هم به نوبه خود سه دلیل دارد.
نخستین دلیل فساد در درون خود رژیم است، خصوصا فساد در درون خانواده اردوغان است. ۱۲۸ میلیارد دلار مفقود شده است، هیچ کس نمی‌داند که این مبلغ عظیم به کجا رفته است. این مسئله نتیجه فساد حاکمیت درون رژیم اردوغان است. دلیل دوم هم شیوع پاندمی است. سومین دلیل هم فشارهای خارجی، خصوصا فشارهای آمریکا بر اردوغان است. علت این فشارها هم این است که اردوغان را تضعیف کرده و سپس تلاش کنند تا انتخابات ریاست جمهوری جدید را در ژوئن ۲۰۲۳ برگزار کنند.
خبرگزاری هاوار: اردوغان همیشه دلایل این فروپاشی را به تئوری توطئه ربط می‌دهد. اما مسائل دیگری هم وجود دارند، شما در رابطه با مسائلی مانند دشمنی با کورد، هزینه کردن میلیاردها دلار برای جنگ علیه کورد ادامه حملات به سوریه و عراق چه نظری دارید؟
محمد نورالدین: جنگی که ترکیه و رژیم اردوغان در مقابل کورد براه انداخته‌اند، لشکرکشی‌های ترکیه به سوریه و عراق، لیبی و قفقاز و شرق دریای مدیترانه و بسیاری از مناطق دیگر جهان، یکی از مهمترین عواملی هستند که باعث فروپاشی قدرت اقتصادی ترکیه شده‌اند. البته، این فروپاشی به این معنا نیست که جنگ علیه کورد در داخل و خارج از ترکیه متوقف شود. هزاران نفر از نظامیان ترک در داخل ترکیه علیه کورد، در شمال عراق (باشور کوردستان)، در شمال-شرق سوریه، در شمال قبرس، لیبی و بسیاری از کشورهای دیگر حضور دارند. در نتیجه این اقدامات است که ترکیه با این محدودیت‌ها و این فروپاشی روبرو شده است و این فروپاشی هیچ ارتباطی با تئوریهای توطئه اردوغان ندارد.
خبرگزاری هاوار: همه باور داشتند که در صورت برابری ارزش ۱۰ لیر با یک دلار، رژیم اردوغان دچار فروپاشی می‌شود. اما اکنون مشاهده می‌شود که ۱۴ لیر ترک با یک دلار برابری می‌کند. این مسئله چه تاثیری بر اردوغان و حزب سیاسی او می‌گذارد؟
محمد نورالدین: این نظر که در صورت برابری ارزش ۱۰ لیر با یک دلار، رژیم اردوغان دچار فروپاشی می‌شود، کمی حاکی از مبالغه است. حتی اگر ارزش برابری لیر ترک با دلار به ۱۵ یا ۱۶ لیر هم برسد، اقتصاد ترکیه می‌تواند آن را تحمل کند. زیرا بازرگانی خارجی آن به رقمی بالغ بر ۴۵۰ میلیارد دلار در سال می‌رسد. اما در چنین صورتی می‌تواند فشارهای بسیار عظیم و منفی را بر ترکیه وارد کند و این کشور را در ابعاد اقتصادی و سیاسی تضعیف می‌کند. خصوصا که اردوغان و حزب سیاسی وی هم پیشرفت‌های خود را بر اساس توسعه اقتصادی این کشور بدست آورده‌اند. اما از طرف دیگر، فساد درون سیستمی و ارتباطات نامناسب با دولت‌ها و جنگ‌های خارجی، بدون تردید بر اردوغان و افکار عمومی تاثیر می‌گذارد. نشانه‌ها تاکید می‌کنند که حزب اردوغان در مقابل احزاب سیاسی دیگر به صورت چشمگیری قدرت خود را از دست داده است.
خبرگزاری هاوار: علیرغم فروپاشی اقتصاد این کشور، آیا ترکیه می‌تواند دست به انتخابات پیش از موعد بزند و وضعیت اقتصادی ترکیه چه تاثیری برا این انتخابات خواهد گذاشت؟
محمد نورالدین: طبق نظرسنجی‌ها محبوبیت آ.ک.پ بین ۳۰ تا ۴۰ درصد کاهش پیدا کرده است، نیروی ائتلاف این حزب، م.ه.پ هم از ۳۱ تا ۹ درصد محبوبیت خود را از دست داده است. این مسئله این امکان را نمی‌دهد که اردوغان وارد انتخابات پیش از موعد شود. زیرا این زمینه منفی بدون هیچ تردید بر نامزدهای انتخاباتی این دو حزب تاثیر می‌گذارند و امکان ندارد که اردوغان بار دیگر به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود. نظرسنجی‌هایی وجود دارند که نشان می‌دهند که ۶۴ درصد خواهان برگزیده شدن مجدد اردوغان به ریاست جمهوری نبستند. یعنی اقتصاد عامل مهمی است که بر نتایج انتخابات تاثیر می‌گذارد و اجازه نمی‌دهد که اردوغان اجازه برگزاری انتخابات پیش از موعد را بدهد. این به معنای سقوط اردوغان خواهد بود.
خبرگزاری هاوار: اگر ترکیه با کورد دست به ائتلاف بزند، این به معنای آتش‌بس خواهد بود، چنین احتمالی چگونه بر اقتصاد ترکیه تاثیر می‌گذارد؟
محمد نورالدین: نمی‌توانیم بر احتمال تفاهم ترکیه با کورد و پایان دادن به جنگ تمرکز کنیم. پروژه اردوغان این است که تلاش می‌کند حزب دمکراتیک خلق‌ها را تضعیف کند، ممنوع کند و در نهایت از میان بردارد، یا از درون ترکیه جنبش‌های جدایی‌طلبانه را تحریک کند و از این طریق بر رای دهندکان کورد عمال فشار کند تا به پای صندوق‌های رای نروند یا به آ.ک.پ رای بدهند. به همین دلیل است که دست‌یابی به تفاهمی بین کورد و [حاکمیت] ترک در وضعیت کنونی غیر منطقی است و احتمال نمی‌رود که اردوغان مطالبات کورد را اجابت کند.
اردوغان که از سال ۲۰۰۲ به قدرت رسیده است تا کنون هیچ یک از مطالبات کوردها را اجابت نکرده است و نمی‌تواند در این شرایط و در فردای بعد از یک انتخابات دیگر، به مطالبات آنان پاسخ دهد. آ.ک.پ اساسا یک حزب اسلامی و ملی است و با یک حزب ملی‌گرا وارد ائتلاف شده است. اردوغان نمی‌تواند به هیچ یک از مطالبات کوردها پاسخ بدهد، نخست به این دلیل که به نژادپرستی ترک اعتقاد دارد و دوم؛ چون در صورت برآورده کردن مطالبات کورد، همکاری م.ه.پ را از دست می‌دهد.
