هشتاد و هفت سال پیش در چنین روزی شیخ سعید پیران، رهبر مبارزات مردمی کرد در شمال کردستان، همراه با 47 همرزمش در شهر آمد به دار آویخته شدند.

شیخ سعید پیران در سال 1865 در منطقه "پالو" استان "العزیز" دیده به جهان گشود. پدربزرگش شیخ علی سپتی در سالهای پایانی سده 18 از آمد به منطقه پالو مهاجرت کرده بود. سپس شیخ محمود پدر شیخ سعید برای امرار معاش به منطقه خنس در استان ارزروم مهاجرت می کند.

در سال 1923 تحت رهبری خالد بگ جبرانی، جمعیت آزادی کرد تاسیس می شود، یک سال بعد از آن با دستور مصطفی کمال آتاتورک ، خالد بگ و یوسف زیان دستگیر و برای محاکمه به بدلیس فرستاده می شوند.

بخاطر اینکه شیخ سعید در میان مردم از پایگاه اجتماعی نیرومندی برخوردار بود به عنوان رئیس جمعیت آزادی کرد انتخاب شد.

به دنبال حملات حکومت ترکیه و مقاومت شیخ سعید روز 14 فوریه شیخ سعید همراه با 10 هزار جنگاورش منطقه دارهین از توابع استان آمد را از دست نیروهای ترک آزاد ساخت و به عنوان پایتخت موقتی اعلام کرد.

روز 20فوریه شیخ سعید شهرهای دارهینی و لیجه را آزاد ساخت. پخش خبر آزادی این شهرها باعث شد که این مقاومت به شهرهای، مادن، چه‌مووک ، ارخنی و بسیاری از مناطق دیگر کشیده شود .

نیروهای کرد در شامگاه 11 مارس به هدف آزاد سازی شهر آمد از دروازه مردین وارد شهر شدند.

در همان شب در نتیجه جنگی، نزدیک به 150 جنگاور کرد جانشان را از دست می دهند و شمار بسیاری نیز شهر را ترک می کنند .

به دنبال مقاومتی کوتاه مدت نیروهای کرد به ناچار راه دارهین را در پیش می گیرند و همزمان چند عشیره کرد در العزیز به ارتش ترکیه می پیوندند.

روز 6 آوریل شیخ سعید همراه با 300 جنگاور راهی منطقه سولخانه شد. همزمان دولت ترک در استانهای موش، آمد، مردین، رحا، وان، بدلیس ، جولمرگ و بسیاری از مناطق دیگر کردستان حالت فوق‌العاده اعلام کرد.

یکی از ژنرالهای ترک به نام کمال‌الدین سامی پاشا در رابطه با چگونگی از بین بردن مقاومت خلق کرد سه پیشنهاد را ارائه می دهد.

نخست استفاده از خشونت ،دوم خلع سلاح تمامی کردها، سوم اسکان ترک‌ها در کردستان .همچنین پاداشی نیز برای دست گیری شیخ سعید تعیین می شود .

در اواسط ماه آوریل به دنبال خیانت قاسم جبرانی، نیروهای کرد در منطقه دارهینی به محاصره نیروهای ترک در می‌آیند که منجر به دستگیری شیخ سعید بر روی پل رودخانه مراد می‌شود .

روز 28 ژوئن دادگاه ترکیه در شهر آمد حکم اعدام شیخ سعید و 47 تن از همرزمانش را صادر کرد .روز بعد از آن یعنی در تاریخ 29 ژوئن سال 1925 شیخ سعید و همرزمانش در استان آمد به دار آویخته شدند.

شیخ سعید لحظاتی پیش از اعدام این سخنان را بر زبان آورد: "بدون شک زندگی به پایان می رسد. من زندگیم را فدای ملتم کردم و به هیچ وجه پشیمان نیستم. آنچه کە مهم است این است که مایه‌ی شرمساری نوادگانمان در مقابل دشمنانمان نخواهیم بود ."