مهاجرت کارگران کورد از وان و مناطق اطراف آن به غرب (ترکیه) به دلیل بیکاری و مشکلات اقتصادی سال به سال افزایش می‌یابد. با این حال، این مهاجرت با شرایط سخت کاری، ایمنی شغلی ناکافی و عدم نظارت در بخش ساخت‌وساز ترکیب شده و منجر به نتایج غم‌انگیزی می‌شود. در سال‌های اخیر، به ویژه در استان‌هایی مانند وان، موش و آگری، میزان مرگ‌ومیر کارگران کورد که برای کار به شهرهای بزرگ مانند استانبول، ازمیر و کوجااَلی می‌روند، به طور جدی افزایش یافته است.

جان باختن ۲۷ کارگر اهل وان در یک سال

وان سال‌هاست که به دلیل فروپاشی اقتصادی و بیکاری، یکی از استان‌های دارای بیشترین میزان مهاجرت بوده است. بخش عمده‌ای از مهاجران برای کار در بخش‌های ساخت‌وساز و کشاورزی به غرب می‌روند. در حالی که در سال ۲۰۲۲ حداقل ۵۶ کارگر اهل وان در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند، در دو ماه اول سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ نیز ۲۷ جوان اهل وان در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند. به ویژه سقوط از ارتفاع، همچنان یکی از بزرگ‌ترین دلایل مرگ‌ومیر در بخش ساخت‌وساز است.

توقف‌ناپذیر بودن مرگ‌ومیرها در ساخت‌وساز

بر اساس داده‌های شورای سلامت و ایمنی شغلی کارگران (İSİG)، در سال ۲۰۲۴ حداقل ۱۸۹۷ کارگر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست دادند. بخش عمده‌ای از این مرگ‌ومیرها در بخش‌های ساخت‌وساز، کشاورزی و حمل‌ونقل رخ داده است. مرگ‌ومیر ناشی از سقوط از ارتفاع در میان کارگران ساختمانی، به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

شیخموس آیهان ۲۳ ساله از شهرستان اَلباک از توابع استان وان، در مرسین از طبقه ششم ساختمانی که در آن کار می‌کرد سقوط کرد و جان خود را از دست داد. سینان شاهین از شهرستان چالدران وان نیز در حادثه داربست جان باخت. تعداد زیادی از کارگران کورد نیز در شهرهایی مانند ازمیر، استانبول، رحا، سامسون و مرعش در حوادث مشابه جان خود را از دست دادند.

عدم اجرای قوانین در عمل و ناکافی بودن نظارت‌ها

محمد یلماز، کارشناس ایمنی شغلی، اظهار داشت که جوانان منطقه به دلیل مشکلات اقتصادی مجبور به رفتن به غرب هستند و به ویژه در بخش ساخت‌وساز، ایمنی شغلی ناکافی است. یلماز اظهار داشت که با اجرایی شدن قوانین ایمنی شغلی در سال ۲۰۱۲، پیشرفت‌های مثبتی حاصل شد، اما در سال‌های اخیر، حوادث ناشی از کار دوباره افزایش یافته است، گفت: «میزان مرگ‌ومیر کارگران در ترکیه در مقایسه با کشورهای اروپایی بسیار بالاست. قوانینی وجود دارد، اما در عمل اجرا نمی‌شود. نظارت‌ها ناکافی است، کارفرمایان برای کاهش هزینه‌ها، ایمنی شغلی را نادیده می‌گیرند. کارگران نیز مجبور به کار طولانی مدت هستند و بدون آموزش کافی در ساختمان‌ها به کار گرفته می‌شوند.»

دانشجویان فقیر دانشگاهی نیز در ساختمان‌ها کار می‌کنند

یلماز با بیان اینکه با تعمیق بیکاری در منطقه، حتی جوانان در سن دانشگاه نیز برای تأمین هزینه‌های تحصیل خود مجبور به رفتن به غرب و کار در ساختمان‌ها هستند، گفت که این وضعیت به ویژه در تعطیلات تابستانی افزایش می‌یابد: «مردم ما مجبور به کار هستند. به ویژه دانشجویان دانشگاه، برای حمایت از خانواده‌های خود در تعطیلات میان ترم و تابستان به غرب می‌روند. اما هم ایمنی شغلی ناکافی است و هم جوانان به دلیل تصادفات رانندگی در سفرهای اتوبوسی جان خود را از دست می‌دهند. حوادث ناشی از کار در ترکیه بسیار بالاتر از کشورهای اروپایی است.»

ناآگاهی کارگران و عدم انجام نظارت‌ها

یلماز با بیان اینکه قوانین ایمنی شغلی روی کاغذ باقی می‌ماند، تأکید کرد که هم کارفرمایان و هم کارگران در این زمینه ناآگاه هستند و اقدامات لازم انجام نمی‌شود، افزود: «نظارت‌ها فقط روی کاغذ انجام می‌شود. کارگران برای انجام اضافه کاری بیشتر، اقدامات ایمنی مانند کمربند ایمنی و کلاه ایمنی را رعایت نمی‌کنند. جوانان اهل وان بیشتر در معرض خطر سقوط و حوادث در ساختمان‌ها هستند. کارفرمایان نیز به جان کارگران اهمیت نمی‌دهند و برای کاهش هزینه‌ها و کسب سود بیشتر، اقدامات ایمنی را نادیده می‌گیرند. در ترکیه نظارت وجود ندارد، قوانین ایمنی شغلی اجرا نمی‌شود و به همین دلیل، روزانه به طور متوسط پنج کارگر در حوادث ناشی از کار جان خود را از دست می‌دهند.»

یلماز با بیان اینکه برای جلوگیری از مرگ‌ومیر کارگران، قوانین ایمنی شغلی باید به طور مؤثر اجرا شود، گفت که آموزش کارگران، افزایش اقدامات ایمنی و اعمال تحریم‌های بازدارنده علیه کارفرمایان ضروری است.

حوادث ناشی از کار در بخش ساخت‌وساز، به دلیل اقدامات ایمنی شغلی ناکافی و عدم نظارت، همچنان به یک مشکل مرگبار برای کارگران کورد تبدیل شده است. در حالی که مهاجرت، بیکاری و شرایط سخت کاری زندگی جوانان کورد را به خطر می‌اندازد، عدم اتخاذ گام‌های ملموس توسط مسئولان در این زمینه قابل توجه است.