رژیم ایران بخوبی میداند که جنبش غیرمتعهدها صرفا برای همگرایی سیاسیی و استفاده از توانایی های سیاسی کشورهای عضو آن تأسیس شده است, اما در مرحله کنونی که با شدیدترین تحریمها و انزوای بینالمللی روبرو شده, بدنبال راه گریزی است که بتواند با دستو پاکردن متحدانی برای خود از اعضای غیرمتعهدها, از جنگ با غرب رهایی یابد. برای اینکار سعی میکند جنبش غیرمتعهدها را از محدود ماندن به بعد سیاسی برهاند و با اضافه نمودن ابعاد اقتصادی و فرهنگی دو هدف اساسی را دنبال کند:1 ـ ایران میخواهد برای بسط روابط اقتصادی خود نوعی تشکل اقتصادی از اعضای جنبش ایجاد کند تا بتواند به نوعی تحریمها را دور بزند. و 2ـ میداند که تنها راه برای رهایی از تأثیرات در عرصههای سیاسی و اقتصادی , نجات از غل و زنجیر وابستگی فرهنگی است. و حتی از طرف دیگر میتواند با ترویج فرهنگ جمهوری اسلامی سیاسی, جبههای از اعضای 120 کشور عضو آن جنبش را تحت سیطره خود قرار دهد, کاری که آمریکا در سطح جهان بطور گسترده انجام داده.
علي سعيدلو, رييس ستاد برگزاري شانزدهمين اجلاس كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد در حاشيه اجلاس سران كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد در جمع خبرنگاران، با اشاره به برگزاري اين اجلاس در سه سطح كارشناسي، وزيران و سران گفت:« در بعدازظهر امروز جلسه اختتاميه را برگزار خواهيم كرد و در اين جلسه سند شانزدهمين اجلاس جنبش غيرمتعهدها در تهران نيز مورد تاييد سران قرار ميگيرد كه اين سند داراي بيش از 700 بند است.»
یک سند 700 بندی در خصوص حوزههای سیاسی, اقتصادی و فرهنگی
در سخنان سعیدلو این اهداف ایران یعنی افزودن ابعاد اقتصادی و فرهنگی برای جنبش غیرمتهدها, نمایان و افشا شد. وی بدون اشاره به مقاصد پشتپرده این اقدامات, ادامه داد: «در طول دهههاي گذشته نگاه قالب در جنبش غيرمتعهدها توجه به مسائل سياسي و استفاده از ظرفيت سياسي آنها بود ولي ما در اجلاس تهران تصميم گرفتيم كه ابعاد اقتصادي و فرهنگي اين جنبش نيز توجه كنيم، چراكه توجه به اين ابعاد به ما در راستاي تحقق اهداف جنبش كمك زيادي ميكند»
سعيدلو ادامه داد: «غير از جلسه اصلي جنبش كه با حضور سران در حال برگزاري است، در حاشيه اجلاس طي مذاكراتي كه با مقامات شركتكننده در اجلاس داشتهايم تلاش كردهايم كه به اهميت توجه به ظرفيتهاي اقتصادي اعضاي اين جنبش نيز توجه ويژهاي داشته باشيم و در جلسات خود با سران عضو اين جنبش اين مساله را پيگيري كنيم.»
متحدی برای ایران باقی نمانده
این درحالی است که به لحاظ اقتصادی عملا ایران با انزوایی بینالمللی روبرو شده و هرچند بارها تلاش کرده تحریم موجود را دور بزند و علیرغم اینکه بسیاری کشورها به داشتن روابطه اقتصادی با ایران نیاز حیاتی دارند, اما باید دانست که ایران عملا با این انزوا روبرو شده و هرچند بسیاری از کشورهای عضو این جنبش عضو سازمان اوپک هستند, ولی بازهم با ایران دارای اختلافات سیاسی و فرهنگی هستند و حتی این اختلافات به حد تنش هم رسیده, برخورد مصر, ضدیتهای عربستان, انزوای سوریه, سقوط لیبی به پرتگاه استثمار جهانی غرب, همه موجب میشود که متحدی اقتصادی برای ایران باقی نماند.
ایران در حاشیه اجلاس سعی کرد با ترتیب دادن دیدارهایی با محور برقراری روابط اقتصادی, برخی از اعضاء را تشویق کند که جبهه و تشکلی اقتصادی تشکیل دهد.
سعیدلو در ادامه افزود: «از ديروز تاكنون جلساتي را با مقامات شركتكننده در اجلاس داشتهايم و در اين ارتباط وزراي اقتصادي نيز، فعالانه حضور داشتند و سعي كرديم در مورد مسائل اقتصادي بحث و گفتوگو داشته باشيم. ظرفيتهاي اقتصادي اعضاي جنبش بسيار گسترده است و بايد در مورد استفاده از اين ظرفيتها تحرك ويژهاي صورت بگيرد».
رييس ستاد برگزاري شانزدهمين اجلاس كشورهاي عضو جنبش عدم تعهد در تهران با بيان اينكه "اغلب كشورهاي عضو جنبش عضو اوپك نيز هستند"، گفت: 76 درصد ذخاير نفت دنيا در كشورهاي عضو جنبش قرار دارد و آنها 53 درصد نفت دنيا را توليد ميكنند. در مورد ذخاير گاز نيز بايد گفت كه 64 درصد ذخاير گاز دنيا نيز در اين كشورهاست و آنها 39 درصد توليد گاز جهان را به خود اختصاص دادهاند.
مقامات ایران میگویند از موضوعات مهمی که سران جنبش عدم تعهد میتوانند آن را پیگیری کنند آن است که اعضای جنبش میتوانند با هم گرایی خود، سیطره دلار را بر اقتصاد جهان بشکنند و با ایجاد ارزی مشترک بین کشورهای عضو فضایی جدید در اقتصاد دنیا بوجود بیاورند.
ابعاد فرهنگی
سید یوسف طباطبایی نژاد خطیب نماز جمعه قم امروز گفت: «بالاترین هدف اعضای جنبش عدم تعهد در کنار عدم وابستگی نظامی، استکبار ستیزی است».
امام جمعه اصفهان ادامه داد: «البته با اینکه اساس تشکیل جنبش عدم تعهد، نبود وابستگی نظامی به دنیای استکبار است، اما هنوز هم برخی از کشورهای عضو این جنبش، وابستگیهای فرهنگی را پیش روی خود قرار دادهاند».
محمد رضا نقدی فرمانده نیروهای بسیج ایران می گوید که برگزاری اجلاس غیر متعهدها در تهران، ناشی از شکست علوم انسانی غربی است.
فرمانده بسیج ایران در راستای برنامههای ایران برای افزودن بعد فرهنگی ایرانی علیه بعد فرهنگی غربی ـ آمریکایی به اجلاس غیرمتعهدها, با انتقاد از علومانسانی غربی گفت: "امروز بایستی در علوم انسانی تحول ایجاد کنیم و نباید به دروس امروز دانشگاهی که عین جهل است تن بدهیم چرا که اگر غرب در علومی نظیر علوم سیاسی و ... موفق بود امروز اینگونه منزوی نشده و 120 کشور جهان به رهبری ایران اسلامی رای نمیدادند."
بنا بر این گزارش، فرمانده نیروهای بسیج ایران چهارشنبه 29-8-2012 در جمع هزار نفری اعضای بسیج دانشجویی دانشگاههای سراسر کشور با بیان اینکه بسیج به معنای حزبالله است، گفت: "اعضای این تشکل الهی تمام انسانهایی هستند که میخواهند به سوی خدا حرکت کنند و به قربالهی برسند."
حدود دو سال پیش آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران، از آن چه "علوم انسانی غربی" نامید انتقاد کرد و خواستار اصلاح مواد علوم انسانی دانشگاه ها شد. از آن پس برخی از رشته های علوم انسانی حذف از دروس دانشگاه های ایران حذف شدند.
فارس, خبرگزاری سپاه هم برگزاری اجلاس غیر متعهدها در تهران را نشان از شکست سیاست های آمریکا دانسته است.
واکنش بسیج به سخنان مرسی اشاره به سیطره فرهنگی بسیج بر جنبش تعهدها داشت
بسیج دانشجویی 8 دانشگاه تهران نیز در بیانیه ای، به شدت از محمد مرسی رئیس جمهور مصر به دلیل سخنرانیش در اجلاس غیر متعهدها انتقاد کردند.
در بیانیه دانشجویان بسیجی آمده است: "همسویی سیاست های دولت حضرت عالی و برخی از برادران ما در دیگر کشورها در مسئله سوریه با آنچه که از تریبون های دولت های مستکبر شنیده می شود باعث بهت زده شدن ما شد و نگرانی های ملت ما مبنی بر ایجاد درگیری در بین نیروهای جبهه ی واحد اسلامی رنگ واقعیت گرفت."
این بیانیه افزوده است: "در شریط کنونی که جبهه معارضین سوریه توسط گروههای تکفیری نظیر القاعده قبضه شده است انتظار می رود تا دولت برآمده از انقلاب حضرت عالی نسبت به مواضع خود در مورد اقدامات تروریستی این گروهها در این کشور تجدید نظر کند."
واکنشهای شدید سازمانهای سپاه و بسیج ایران و ضدیت با علوم انسانی بطور کلی نشان میدهد که نوعی علومانسانی شیعی ـ بسیجی که از هلال سیاسی با محوریت «ایران, عراق و لبنان» برخوردار است, در حوزه فرهنگی و علمی بر اعضای جنبش غیرمتعهدهاتحمیل شود و تمامی بندهای سند 700 مادهای هم در این راستا است, اما مشخص نیست که ایران تا چه اندازه میتواند به موفقیت دست یابد.