«والتر موت» پارلمانتار حزب سبز سوئد که در زمینه مبارزات جهت برقراری دموکراسی و حقوق بشر مشهور است, از دولت سوئد بخاطر داشتن روابطی سیاسی غیرفعال خارجی مورد انتقاد قرار می‌دهد. وی ایران, سوریه وترکیه را بخاطر نقض آشکار حقوق سندیکاها, رسانه‌ها و آزادی بیان مورد انتقاد قرار داده و آن را در پارلمان سوئد مطرح ساخت. خبرگزاری فرات در خصوص اوضاع اخیر ایران وترکیه مصاحبه‌ای انجام داد.

موت می‌گوید برای حل بن‌بست موجود در گفتگوهای صلح‌جویانه در ترکیه, باید قبل‌از هر چیز هزاران زندانی سیاسی آزاد شوند , یک طرف سوم در گفتگوها جای گیرد و مذاکرات بصورت آشکار ادامه یابد.

موت بیان داشت که برای پیشبرد مذاکرات سازنده, باید رهبر ملت‌کرد, عبدالله اوجالان آزاد شوند. وی می‌افزاید که اگر پس از انتخابات یک دولت «سرخ ـ سبز» تشکیل شود, خواهند توانست به ترکیه پیشنهاد کنند که سوئد را بعنوان یک دولت بی‌طرف در گفتگوها بپذیرد.

ـ شما در دیدار خود با «مجید تخت‌روانچی» معاون وزیر خارجه ایران چه مسایلی را مورد گفتگو قرار دادید؟

قبل از هرچیز من بخاطر توافقات هسته‌ای ژنو با ایران مراتب خوشحالی خود را ابراز داشتم. من به روانچی گفتم این گام نخست است برای ایران تا با اروپا و کشورهای دیگر روابطی حسنه و عادی برقرار سازد, اما تاوقتی که زندانیان سیاسی شکنجه و اعدام شوند, این روابط هیچگاه عادی نخواهد شد. هرچند حسن روحانی قبل از انتخابات وعده بهبودی در عرصه حقوق بشر را داده بود, اما وقتی که به قدرت رسید, اعدام‌ها در ایران افزایش یافت. من به او گفتم که روز گذشته در پارلمان سوئد همه احزاب و نیز «جرالد بیلد» وزیر خارجه اعدام‌ها و نقض حقوق بشر در ایران را قویا محکوم ساختند. همچنین گفتم اعدام زندانیان سیاسی قابل قبول نیست. من از او پرسیدم که بعنوان یک عضو وزارت خارجه وقتی که به کشورش بازمی‌گردد چه اقدامی برای توقف اعدام‌ها انجام خواهد داد؟ او عرق کرد و گفت «تو بار سنگینی بر دوش من گذاشتی». روانچی وعده داد که درخواست‌های من را به گوش مقامات دولت ایران برساند. او همچنین افزود که شکنجه در ایران ممنوع است, ولی در برخی زندان‌ها برخی از مأموران خودسرانه عمل می‌کنند, این امر هم خلاف قانون است. کسانی هم که اعدام شده‌اند زندانیان عادی هستند,اما روحانی برای تغییر قانون اعدام به حبس ابد, فعالیت‌هایی به انجام می‌رساند.

چرا بعد از بر سرکار آمدن روحانی اعدام‌ها افزایش یافت؟

من در گفتگوهای پارلمان به بیلد گفتم مشاور روحانی گفته کنترل نیروهای امنیتی در دست او نیست و می‌خواهد نیروی پلیس را کنترل نماید. آیا چنین خواهد شد؟ نمی‌توان بطور قطعی در این مورد اظهارنظر کرد, اما نفوذ رهبر دینی , خامنه‌ای بر نیروی پلیس بسیار زیاد است, اما اگر روحانی بعد از وعده‌هایی که داده نتواند کاری از پیش برد, باید استعفا کند.

ـ روند صلح در ترکیه به بن‌بست رسیده و هرچند پ.ک.ک آتش‌بس اعلام کرد و شمار زیادی از گریلاهایش را به خارج از مرزها برد, دولت آ.ک.پ ترکیه گامی برنداشت, شما آن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

از سال 1988 تاکنون من وقایع و رویدادهای ترکیه را از نزدیک دنبال می‌کنم. آن دولت چند بار وعده برقرای صلح و دموکراسی راستین داد, اما مدام در سطح حرف باقی مانده. بسته پیشنهادی اخیر اردوغان هم همانگونه بود. من از این مواضع ترکیه بیزار شده‌ام. تاوقتی که هزاران زندانی سیاسی در زندان‌های ترکیه بسر می‌برند, آزاد نشوند و آ.ک.پ به وعده‌هایش عمل نکند, این روند ادامه نخواهد یافت.

برای گشایش روند بن‌بست باید چکار کرد؟

دراین زمینه, وظیفه اساسی برعهده اتحادیه اروپا و کشورهای دیگر است. بایستی مدام مسئله وضعیت حقوق بشر در ترکیه را مطرح ساخته و به آن دولت برای ایجاد رفرم فشار بیاورند. اما ما می‌بینیم که منافع اقتصادی در اولویت قرار می‌گیرند. ترکیه در سال‌های اخیر به لحاظ اقتصادی پیشرفت کرد. این امر موجب شد که کشورهای غربی مواضعی نرم در قبال آن دولت درپیش گیرند. دیدیم که دولت سوئد و شرکت‌های آن با ترکیه روابطی برقرار کردند و منافع اقتصادی را در اولویت قرار دادند. به همین دلیل «فردریک رین‌فیلد» نخست‌وزیر و «بیلد» وزیر خارجه سوئد نمی‌خواهند مسئله حقوق بشر در ترکیه را مطرح سازند. اما برای پیشرفت در ترکیه باید قبل از هر چیززندانیان سیاسی آزاد و عبدالله اوجالان آزاد شوند. به نظر من اگر یک طرف سوم هم در مذاکرات ترکیه و کردها جای گیرد, مسلما نقشی مثبت ایفاخواهد کرد و روند صلح آشکارا ادامه خواهدیافت».

ـ شما بعنوان حزب سبز سوئد هم با رئیس‌جمهور و هم نخست‌وزیر ترکیه دیدارهایی انجام دادید, در چه زمین‌هایی گفتگو کردید؟

من از هر دوی آنها پرسیدم که زندانیان سیاسی کرد را کی آزاد خواهید کرد؟ به من گفتند: در ترکیه زندانی سیاسی وجود ندارد, آنهایی که در زندان‌ها هستند, تروریست می‌باشند, کسانی هستند که دست به عملیات‌هایی غیرقانونی زده‌اند. این چیزی است که طی 30 سال گذشته گفته‌‌اند. در تاریخ ترکیه همیشه اینگونه بوده. از سال 1960 الی 70 مبارزان آزادیخواهی در کشورهای آسیایی و آفریقایی علیه امپریالیست جنگیدند, اما برچسب تروریست به آنها زدند. اردوغان ارتش و دولت پنهانی ترکیه را تحت فشار قرار داد و من این را امری مثبت می‌دانم, اما وقتی از حقوق کردها بحث به میان می‌آید, برخوردش همانند سابق است.