مایک پمپئو وزیر امور خارجهی آمریکا طی یک نشست خبری در سویس اعلام کرد، آمریکا حاضر است بدون پیش شرط با ایران مذاکره کند. وی همچنین از ادامهی فشارها بر ایران خبر داد
مایک پمپئو پس از سفر به آلمان روز یکشنبه ۱۲ خرداد /۲ ژوئن با ایگنازیو کاسیس همتای سویسی خود طی یک نشست خبری اعلام کرد، "ما آماده مذاکره بدون پیششرط با ایران هستیم. آماده هستیم تا با آنها دور یک میز بنشینیم اما لازم است که ایران همچون کشوری عادی رفتار کند."
پمپئو اما در ادامه بر ادامه ی فشارها بر ایران تاکید کرد و گفت، "تلاشهای آمریکا برای تغییر بنیادی روند فعالیتهای شرورانه جمهوری اسلامی بهعنوان یک نیروی انقلابی ادامه خواهد داشت."
وزیر امور خارجه ی آمریکا در ادامه ی سخنانش اعلام کرد، آمریکا به طور مستقل از آژانس بین المللی انرژی اتمی، فعالیتهای هسته ای ایران را زیر نظر دارد. وی افزود، ایران باید بداند جهان فعالیتهای مربوط به آب سنگین، نصب سانتریفیوژها و ذخیره سازی اورانیوم غنی شده را زیر نظر دارد.
لازم به ذکر است روز جمعه ۱۰ خرداد /۳۱ مه آژانس بین المللی انرژی اتمی در آخرین گزارش خود اعلام کرده بود، ایران به مفاد تعهدات خود در توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ پایبند مانده است و بازرسان این سازمان بدون هیچ محدودیتی به صنایع هسته ای ایران دسترسی دارند.
ایگنازیو کاسیس وزیر امور خارجهی سویس نیز پس از دیدار با پمپئو اعلام کرد، دولت سویس مایل است در رفع تنشهای میان ایران و آمریکا نقش میانجی را به عهده بگیرد اما این امر تنها در حالی ممکن است که "اراده ای از سوی دو طرف" وجود داشته باشد.
وی همچنین از اعمال تحریمها علیه ایران و ایجاد "رنجهای بسیار" ناشی از این تحریمها اعلام نگرانی کرد و از دولت آمریکا خواست تا کانال مالی اروپا با ایران "اینستکس" برای مبادله ی کالاهای اساسی را به رسمیت بشناسد.
اما پمپئو در واکنش به این درخواست وزیر امور خارجهی سویس پاسخ نداد و باز هم بر اعمال فشارها تاکید کرد و گفت، "چالشهای واقعی در ایران ناشی از تحریمهای اقتصادی ما نیستند، (مشکلات اقتصادی) از ۴۰ سال حکومت اسلامی ناشی میشوند که به مردم خود اهمیت نمیدهد اما ترجیح میدهد از منابع خود برای نابودی زندگی مردم استفاده کند."
جنگ نه، تحریم و فشار بیشتر آری!
از سوی دیگر عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران اظهارات وزیر خارجه آمریکا مبنی بر مذاکره بدون پیش شرط با رژیم ایران را بازی با کلمات پنهانی خواند. اما تلویحا اعلام نمود که لغو تحریمها میتواند ملاک مذاکره با امریکا قرار گیرد. این گفته موسوی همزمان با اظهار نظر حشمتالله فلاحتپیشه رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ایران است که لغو تحریمهای اقتصادی را ملاک عادی شدن روابط ایران و آمریکا قلمداد کرده بود.
تنشهای آمریکا و ایران حداقل طی ۴ ماه گذشته روند پیچیدهای به خود گرفته است. تا جاییکه این پیچیدگی همراه با کش و قوس باعث شده است دورنمای نحوه رویارویی این دو کشور برای بسیاری از تحلیلگران عرصه سیاست خارجی ایران و آمریکا دشوار باشد. بخشی از این پیچیدگیها را باید به سخنان چند رویهی ترامپ و دولت وی و نیز آدرسهای متفاوت ترامپ درباره ایران نسبت داد، بخش دیگری از این کش و قوس را نیز باید در تعدد لایههای تصمیم ساز در ایران برای چگونگی برخورد با فشارهای آمریکا دانست.
سیاست نه جنگ و نه مذاکره مهمترین رویکرد این کش و قوس به شمار میرود. در تازهترین تحول این تنشها آسوشیتدپرس با اشاره به گزارش جدید آژانس انرژی اتمی درباره ایران نوشته است که اقدامات ایران میتواند مایک پمپئو را در اتخاذ موضع تند و سختتری در مقابله با ایران یاری کند. اما این گزارش نیز به روند و چگونگی تهامل این دو کشور اشارهای نکرده است.
طبق گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس از سفر مایک پمپئو به اروپا، گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی نشان میدهد که ایران برای اولین بار تعهد به یک قانون کلیدی برای محدود ساختن استفاده این کشور از سانتریفیوژها را را مورد تجدید نظر قرار داده است. در حالیکه مقامات مسئول آمریکایی اظهارنظر سریعی حول آخرین گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی نکردهاند، اما نحوه برخورد آمریکا در ارتباط با این تجدید نظر ایران ممکن است دست پمپئو را برای موضعی تندتر و سختتر در مقابل ایران باز نماید.
در همین رابطه واشنگتن تایمز در ارتباط با گزارش جدید آژانس در مورد فعالیتهای اتمی رژیم ایران نوشته است که گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی حاکی از این امر است که ممکن است رژیم ایران در بخش کلیدی توافق اتمی تقلب کرده باشد. واشنگتن تایمز نوشته است بنا به گزارش جدید آژانس بینالمللی انرژی اتمی، رژیم ایران ممکن است بخش کلیدی توافق اتمی دوره اوباما را نقض کرده باشد. این اظهار نظر واشنگتن تایمز با اشاره به گزارش آژانس بینالمللی انرژی اتمی است که گفته است ذخیره اورانیوم بهشدت غنی شده ایران کمتر از میزان تعریف شده در برجام است، اما تحقیقات نشان میدهد که رژیم ایران ٣٣ دستگاه سانتریفیوژ پیشرفته آی.آر۶ را نصب و راهاندازی کرده است. این گزارش افزوده است سطح تولید اورانیوم مجاز سطح خاکستری بوده و رژیم ایران تا آستانه نقض آنها در برجام رفته است. واشنگتن تایمز در ادامه نتیجهگیری میافزاید تحقیقات ثابت کرده است که بنابه تقویت این سانتریفیوژها از سوی رژیم ایران، این کشور نمیتواند مورد اعتماد باشد.
از همین رو آسوشیتدپرس در گزارش خود در ارتباط با سفر پمپو به اروپا تلویحا اذعان داشته است که باید سفر پمپو به اروپا را در راستای پیگیری این بخش از پرونده ایران در نقض برجام باید بازخوانی کرد. این خبرگزاری افزوده است که وزیر امور خارجه آمریکا برای سومین بار در این ماه است که کارزار دولت ترامپ علیه رژیم ایران را به اروپا آورده است، اما پیگیری این سیاست از سوی اداره دولت امریکا همزمان با تاکید این کشور بر تداوم مجازات رژیم ایران و فشار حداکثری برای تحریمهای ایران است. پمپو در سخنان امروز خود در سوئیس نیز بار دیگر اظهار داشت آمریکا برای تغییر بنیادی روند فعالیتهای شرورانه جمهوری اسلامی بهعنوان یک نیروی انقلابی همچنان تلاش خواهد کرد. پمپئو در دیدار خود با آنگلا مرکل نیز اظهار داشته بود که رفتارهای تجاوزکارانه ایران باید متوقف شود.
این سیاست چندگانه آمریکا در مقابل ایران را شاید بتوان با گفتههای مارک دوبویتز، مدیر بنیاد دفاع از دموکراسیها بهتر توضیح داد. دوبویتز در مصاحبهای که دو شب گذشته با شبکه تلویزیونی فاکسنیوز انجام داده است درباره تماس مقامهای دولت اوباما با ظریف اظهار داشت که مقامات دولت سابق امریکا از جمهوری اسلامی خواسته بودند که این کشور منتظر پایان دوره اول ریاست جمهوری ترامپ باشد، زیرا بعید است که ترامپ در دور دوم مجددا به ریاست جمهوری آمریکا برگزیده شود. این سیاست که از سوی ایران در نتیجه رایزنیهای مقامات پیشین ایران در آمریکا اتخاذ شده است، در برههی کنونی شکست خورده است؛ از سوی دیگر به نظر میرسد آمریکا نیز با تداوم این سیاست درصدد است با بدست آوردن اجماع بیشتر جهانی علیه ایران زمینه را برای تغییر از درون ایران مهیا نمایند. از همین رو آمریکا تلاش مینماید با بررسی دقیقتر مفاد اجرایی برجام، اروپا را به این باور برساند که نه تنها خروج امریکا از برجام به نفع امنیت اروپا است، بلکه کشورهای اصلی اروپا را نیز نسبت به تنگتر شدن حلقه تحریمها وادار سازد.