در کانتون عفرین-شهبا و حلب که در زیر حملات دولت ترکیه و تحریم‌های حکومت سوریه می‌باشند، ۱۴ هزار و ۷۹۳ دانش‌آموز به تحصیل مشغول هستند. ۱۷۹ دانش‌آموز نیز در انستیتوی شهید ویان آمارا به متخصص تبدیل می‌شوند.
در کانتون عفرین-شهبا و حلب (منطقه افشریه-شیخ‌مقصود واقع درحلب) در مدارس ابتدایی، متوسطه و پیش‌دانشگاهی ۱۴ هزار و ۷۹۳ دانش‌آموز به تحصیل مشغول هستند و یک هزار و ۹۰ معلم نیز در حال خدمت‌رسانی هستند. در کانتون ۶۱ مدرسه بنا شده است، از سال ۲۰۱۹ تاکنون ۱۳۳ دانشجو نیز در انستیتوی شهید ویان آمارا تحصیل کرده‌اند. در سال ۲۰۲۳-۲۰۲۴ آموزش و فراگیری برای ۱۷۹ دانش‌آموز ادامه دارد.
ریاست مشترک آموزش و فراگیری در کانتون عفرین-شهبا، فادل چاوش درباره سیستم آموزشی موجود در کانتون، سطح پیش‌رفت استادان و دانش‌آموزان و دشواری‌های این عرصه با خبرگزاری فرات (ANF) مصاحبه‌ای انجام داد.
فادل چاوش بیان داشت که پس از اشغال شدن عفرین تا یکسال سیستم آموزش و فراگیری متوقف شده بود و گفت: «در سال ۲۰۱۸ زمانیکه ما به شهبا آمدیم هم دانش‌آموزان و هم استادان پراکنده شده بودند. اشغالگری روی داده بود. به همین دلیل ما سیستم آموزشی خود را در سال اول نتوانستیم بخوبی به انجام برسانیم، یک خلا شکل گرفته بود. ما در ابتدا در کمپ برخودان وضعیت استادان و دانش‌آموزان را درنظر گرفته و تصمیم گرفتیم که تحت هر شرایطی باید سیستم آموزشی دوباره ایجاد شود. در کمپ برخودان قریب به ۲۰ استاد وجود داشتند. دفتر، قلم و کتابی وجود نداشت، علیرغم این تصمیم گرفتیم که در این کمپ یک مدرسه ایجاد کنیم. پروژه ما تنها برای آموزش بنیادین زبان بود. لازم بود یا در شهبا می‌ماندیم یا در مدت زمانی کوتاه به عفرین برمی‌گشتیم؛ ما نمی‌دانستیم که چه در انتظارمان است به همین دلیل نیز برای آنکه تاثیرات روانی جنگ را از کودکان خود دور کنیم و آنان را از این وضعیت آشفته رهایی بخشیم، تصمیم به ایجاد مدرسه گرفتیم.
بدین صورت ۱۰ خیمه آماده شدند و آموزش بنیادین را آغاز نمودیم. پس از یک ماه و نیم ما در شهبا تحقیقات را آغاز کردیم که چند معلم یا استاد در شهبا حضور دارند. در کمپ ماندن خلا آموزش ایجاد می‌کرد همچنین باید شمار استادان را هم می‌دانستیم. ما در جایی که در زمان حاکمیت سوریه به مثابه زندان کودکان احداس بکار گرفته می‌شد را انتخاب کردیم و آنجا را به یک کتابخانه تبدیل کردیم، به نهاد آموزش و پرورش مبدل ساختیم. جایی که به مثابه زندان آماده شده بود را به مرکز فراگیری مبدل ساختیم.»
در سال ۲۰۱۹ به مقطع آموزشی نیرومندی پا گذاشتیم
چاوش ابراز داشت که در سال ۲۰۱۹ برای آموزش و فراگیری به تلاش و کوششی فراوان دست زدند و بیان داشت: «مواد آموزشی ما وجود نداشت. پیدا کردن ابزارهای مطالعه و نوشتار در آن اوضاع بسیار دشوار بود. ما در تلاش بودیم که آنان را تامین کنیم. برای آموزشی صحیح به فرزندانمان لازم بود ما وضعیت استادان یا معلمان خود را نیز ارزیابی می‌کردیم. برخی دانش‌آموز وجود داشتند که مقطع ۱۲ را پشت سر‌گذاشته بودند و لازم بود به دانشگاه بروند. راه‌‌ها مسدود شده بودند، کاندیدهای دانشگاه لازم بود به فرات یا جزیره بروند. این وضعیت یک مشکل بزرگ بود. باید انستیتوی ویان آمارا، معلم یا استادان را آماده، ماهر و متخصص می‌ساخت.»
سیستم آموزشی با ۳ زبان مختلف
در دبستان ما به ۳ زبان آموزش وجود دارد. دانش‌آموزانی که زبان مادری‌شان کوردی باشد تا مقطع ۳ تنها به زبان مادری خود درس می‌خوانند. زمانیکه به مقطع ۴ می‌رسد درس زبان عربی هم اضافه می‌شود. در مقطع ۵ آموزش زبان انگلیسی را هم فرا می‌گیرد. اگر دانش‌آموز ما زبان مادری‌اش عربی باشد تا مقطع ۳ به زبان عربی تحصیل می‌کند و در مقطع ۴ زبان کوردی را هم یاد می‌گیرد و در مقطع ۵ هم نیز زبان انگلیسی را فرا می‌گیرد. در نظر داریم در زمان برنامه‌ریزی هم به مثابه یک درس انتخابی هم تغیراتی ایجاد کنیم و انتخابی را هم برای دانش‌آموزان بگذاریم.»
انستیتو ویان آمارا به محل فراگیری تخصصی مبدل شد
فادل چاوش اعلام کرد که انستیتو ویان آمارا در سال ۲۰۱۳ در عفرین بنیان نهاده شد، در سال ۲۰۱۹ در کانتون عفرین و شهبا این انستیتو آموزش‌های خود را ادامه داده و بیان داشت: «به انستیتویی مبدل شد که معلمان در آن مهارت و تخصص فراگرفتند. بخصوص خود را در موضوعات زبان و ادبیان کوردی متمرکز نمود. همچنین به تخصص ریاضیات و فیزیک نیز نیاز داشتیم، طبق احتیاجات کانتون این انستیتو راه خود را مشخص نمود. بخصوص احتیاجات ما به استادان زبان عربی، ریاضی، فیزیک، تاریخ و جغرافیا بسیار است. برای متخصص کردن استادان موجود و برای آفریدن کادرهایی نیرومند، نهاد آموزش وفراگیری الزامات این هدف را فراهم آورد.»
مدارس جدیدی افتتاح خواهند شد
فادل چاوش اعلام کرد که در سال نو آموزش و فراگیری تمرکز خود را بیشتر به تامین احتیاجات مدارس معطوف خواهند داشت و گفت: «اکثریت مدارس ما برای آموزش مناسب نیستند. ساختمان اکثر مدارس ما تخریب شده‌اند. به همین دلیل ما ناچار شدیم که از برخی از آنان صرف نظر کنیم و بخش زیادی از دیگر مدارس را هم تعمیر کردیم اما برای اینکه تماما آماده شوند هنوز هم کار دارند. باید طبق شرایط زمستان ساختمان‌ها در مقابل باران و طوفان‌های فصلی این منطقه مقاوم باشند. بدون‌شک طبق امکانات خود این احتیاجات را تامین خواهیم کرد. برای برخی روستاها ۵ خانه را به امانت گرفته‌ایم و به مثابه مدرسه از آنان استفاده می‌کنیم. برای آن روستاها برنامه‌ریزی شده که مدارسی ایجاد شوند. در پایان سال در مقطع ارزیابی سطح دانش‌آموزان ما احتیاجات معلمان را هم به بحث خواهیم گذاشت و در فصل تابستان یعنی زمان تعطیلات ما آموزش انستیتو را تداوم می‌بخشیم. بدلیل تحریم، از هم‌اکنون ما برای جمع‌آوری مواد آموزشی کارهایی را آغاز کرده‌ایم.»
