برگزاری چهارشنبه سور؛ جشن کهن ایزدیان در لالش

امروز جشن چهارشنبە سور و آغاز سال نو ایزدیان است که ریشەای هزاران ساله در میان خلق کورد و اهالی مزوپوتامیا دارد. ایزدیان این جشن را روز آفرینش هستی می‌دانند و برایشان مقدس است، لذا جشن می‌گیرند و به لالش مقدس می‌روند.

امروز چهارشنبه برای ایزدیان یک روز و یک جشن مهم است که خودشان آن را با چهارشنبه سور و آغاز سال نو ایزدی می خوانند. این جشن ریشەای کهن و هزاران ساله در میان ایزدیان بویژه و در کوردستان و منطقه بین النهرین دارد. ایزدیان آن را روز آفرینش هستی دانسته و برایشان مقدس است، لذا جشن و شادی برگزار می کنند و به لالش مبارک می روند.
یک روز پیش از جشن، به پرستشگاه ها بویژه به لالش مبارک می روند
همچنان که گفته شد چهارشنبه سور جشن کهن ایزدیان کوردستان و جهان است، به همین دلیل در کوردستان و کشورهایی که ایزدیان در آنها زندگی می کنند، جشن و شادی برگزار می شود و دختر و پسران جوان، کودک و بزرگسال و جوان و پیر همه خود را مرتب کرده و با لباسهای تازه و زیبا خود را آماده می کنند. ایزدیان یک روز پیش از جشن، یعنی در عصر سەشنبه به مراکز عبادتی ازجمله لالش نورانی می روند و تا روز چهارشنبه در آنجاها می مانند. در این مکانها آتش روشن می کنند و غذاهای گوناگون و مختص به این جشن را درست می کنند. ازجملە تخم مرغ را با چندین شیوه متمایز رنگ می کنند و لاله سرخ می چینند و به درب منازلشان می آویزند!
ایزدیان هرساله در چهارشنبه وسط ماه ۴، به مناسبت آفرینش جهان توسط یزدان، جشن می گیرند و شادی و سرور برپا می کنند و این جشن را چهارشنبه سور می خوانند. این جشن از ایزدی و کورد و سومریان به خلق های سامی ازجمله آشوریان و اکدی ها و سرانجام به میان تمام پیروان دین مسیحیت منتقل شده است.
چهارشنبەی سرخ قدمتی هزاران ساله دارد
این جشن ایزدیان قدمتی هزاران ساله دارد و در سرزمین کوردها و در منطقه بین النهرین برگزار شده است. در این زمینه مٶرخین و باستان شناسان در آثارشان آوردەاند که در زمان سومریان، این جشن برای الهه اینانای ماده برگزار شدە است و اکدی ها و آشوریها و بابلی ها نیز آن را از سومریان گرفتەاند و نام اینانای الهه ماده را به ایشتار تغییر دادەاند و همه ویژگیهای اینانا را به این الهه جدید منتقل کردەاند.
طبق آثار باستانی، اینانا یا ایشتار در میان یک تخم بزرگ از آسمان به رودخانه فرات افتاده است و سپس این الهه ماده از آب بیرون آمده و به عامل خیر و برکت و زنده شدن و رستاخیز و بهار مبدل شده است.
در بین النهرین یا مزوپوتامیا، ابتدای ماه ۴ آغاز سال نو بوده است
در منطقه پهناور بین االنهرین یا همان مزوپوتامیا ابتدای ماه چهار، آغاز سال نو بوده است. اعتقاد بر این بوده که خداوند ایشتار در این ماه زنده می شود و پس از ۶ ماه در پاییز می میرد و برایش تعذیه گذاشتەاند. همچنین برای زنده شدن خدایگان ایشتار و تموز و ازدواجشان باهم جشن و شادی برگزار شده و باورشان این بوده که ایشتار در آغاز بهار زنده می شود. ایزدیان مطابق تقویم قدیمی شان معتقدند که هستی و حیات در اولین چهارشنبه سور ماه ۴ آفریده شده است و هستی و حیات و انسان باهم درآمیختەاند.
تخم مرغ رنگ کردن نماد زندەشدن است و به میان کریستیان ها نیز نفوذ کرده است
درباره مراسم رنگ زدن تخم مرغ نیز می‌توان گفت که درمیان اهالی بین النهرین به معنی زندەشدن بوده و نماد خیر و برکت قلمداد می‌شود. این رسم بخش مهمی از جشن سال نو مزوپوتامیا و بویژه ایزدیان بوده است. بەهمین دلیل نیز بوده که در ماه ۴ مراسم سال نو برگزار شده و بزرگترین مناسک در این ماه انجام گشته است. این رسم تخم مرغ رنگ زدن از بین النهرین و ایزدیان به میان پیروان مذهب مسیحیت منتقل گردیده است، البته پس از آن که به دین رسمی امپراطوری روم مبدل گشته است. رومیان نام "ایشتار" را دقیقاً گرفته و با "ایستر" آن را تلفظ کردەاند. همچنین در جشن قیامه یا زندەشدن عیسی مسیح نیز تخم مرغ رنگ می کنند و شب پیش از آن نیز با شمع و مشعل بدست در کوچه و معابر و در اطراف کلیسا به امید دیدن عیسی مسیح و حواریون او می گردند. البته در میان کوردهای مسلمان شده نیزرنگ کردن تخم مرغ در چند مراسمی بەجا مانده است بویژه در مراسم ختنه کردن که به ختنه سوران مشهور است.
ماه ۴ عروس سال شناخته می شود و ازدواج در این ماه ممنوع است
ایزدیان ماه چهار هر سال را عروس سال می دانند، لذا نباید بەهیچ وجه در این ماه ازدواج انجام شود و یک گناه کبیره حساب می گردد. همچنین نباید شخم زده شود و از جنبه دینی ممنوع است. اما در این ماه باید لباس نو بپوشند و تمیز و مرتب باشند و قربانی کنند. تا چهارشنبه سور (١٩ ماه) سفر ماست می کنند، یعنی روز اهالی یکی از روستاها ضمن پوشیدن لباسهای رنگارنگ با ماست به لالش می روند و درآنجا با نان آنرا می خورند. هرچه از آن هم بماند، برای سایر کسانی که به لالش رفتەاند بر جا می گذارند. چندین مراسم گوناگون در این ماه انجام می شود که مهمترین آن در چهارشنبه سور است. این ماه و روزهای پیش و پس از چهارشنبه سور علاوه بر پرستش و دعا و نیایش دینی، زمانی برای شادی و جشن و پایکوبی و دور شدن از غصه و ناراحتی هاست.
با وجود یورش ها، هزاران سال است این جشن حفظ شده است
با وجود اینکه خلق ایزدی و سرزمین ایزدیخان با دهها بارقتل‌عام‌ها و اشغالگری روبرو شده است و مشکلات و گرفتاریهای بسیاری برایشان درست کردەاند، اما ایزدیان با شور و شوق جشن‌هایشان را برگزار می کنند و رسومات و مناسک هزاران سالەی خود را حفظ کردەاند و جشن هایشان را زنده نگه داشته و به نسلهای آینده منتقل می کنند.