سه سال از قتل وحشیانه ۱۷ گریلای آزادی مقاومت در تونل‌های جنگ وَرخَله با گازهای شیمیایی و مواد منفجره ممنوعه می‌گذرد که حماسه مقاومت دوران را در مناطق حفاظتی مدیا نوشتند.

جلال فداکار، ژیندا روناهی، آمارا چیا، اوزگور بَدران، مظلوم باتمان، آزاد گریلا و عادل قَشورا، از جمله مقاومت‌کنندگان وَرخَله، در ۲۳ سپتامبر ۲۰۲۱، ماهر کُپ، آمارا زاگرس، دِلوین دالاهو به همراه جومالی چوروم و چاوره کامران، فرماندهان مقاومت، در ۵ اکتبر ۲۰۲۱، تکوشَر زاگرس، هِویدار تربِسپی، یِریوان کاتو، بنَوش چیا و عادل گابار در ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱ در تونل‌های جنگی وَرخَله در برابر وحشیانه‌ترین حمله عصر به شهادت رسیدند و شرافتمندانه‌ترین مواضع انسانی عصر را به نمایش گذاشتند. با وجود اینکه سه سال از آن گذشته است، ولی مقاومت وَرخَله همان مقاومتی است که خط تاکتیکی جنگ‌های تونلی را تعیین می‌کند، جنگ‌هایی که امروز با همه دستاوردهای خود ادامه دارد. شهادت ۱۷ گریلا که دردشان هنوز تازه است گویی امروز اتفاق افتاده است، بزرگترین سوگند انتقام گریلا‌هایی است که در همین راه مقاومت می‌کنند. موضع مبارزان وَرخَله که نه تنها رهنمود تاکتیکی جنگ‌های تونل را روشن می‌کند، بلکه معنای معنوی بزرگی را که گریلاها به مقاومت تونلی نسبت می‌دادند، به وجود آوردند، همچنان زنده‌ترین خاطره و مانیفست مقاومت امروز است.

برای شکست دادن حملات تخریبی دشمن

گریلا برای توسعه و اجرای اصول تاکتیکی، استراتژی دفاع منطقه‌ای در برابر طرح اشغال مناطق حفاظتی مدیا، فعالیت و کار فوق‌العاده‌ای داشت. تونل‌های جنگی در همه جا ساخته شد. مؤثرترین راه برای دفاع فعال در برابر فناوری جنگی عصر، ساخت سیستم‌های زیرزمینی، ایجاد فضاهای زندگی و مواضع جنگی در اینجا و ناکام گذاشتن سیاست تخریب دشمن بود. گریلا در اوایل سال ۲۰۲۱ یک لحظه متوقف نشد. گاهی تنها با کلنگ و بیل صدها متر تونل در صخره‌های محکم و مقاوم کوه‌های کوردستان حفر می‌کردند و در این تونل‌ها مواضع خود را می‌ساختند و تمام زیرساخت‌های حیات و جنگ را به این تونل‌ها منتقل می‌کردند. این تدارک جنگ بزرگی بود که در راه است. حملات دشمن حمله‌ای نخواهد بود که گریلا پیش‌بینی نکرده و غافلگیر شود. همانطور که رهبر آپو گفته بود، نه مثل قبل زندگی می‌شود و نه مثل قبل جنگ می‌شود. این سربازان ارتش ترکیه بودند که پیش‌بینی‌هایشان درست از آب درنیامد، غافلگیر شدند، با مواجه شدن با تدبیر و تدارک گریلا‌ها دچار انسداد تاکتیکی شدند و در دروازه‌های تونل در خون خود غرق شدند...

وَرخَله یک آستانه مهم بود

وَرخَله یکی از مکان‌هایی بود که در آن جنگ تونل‌ها در سال ۲۰۲۱ بسیار باشکوه بود. با وجود گذشت سه سال، تونل‌های جنگی وَرخَله هنوز ورد زبان‌ها است و با تجربیاتی که ایجاد کرده چشم‌انداز واقعی جنگ‌های تونل را نشان می‌دهد. مواضع جومالی، چاوره، آمارا، ماهر‌ها... تونل‌های جنگی وَرخَله موقعیت مهمی برای توقف پیشروی ارتش فاشیست ترکیه در منطقه بود. وَرخَله آستانه مهمی بود که ارتش ترکیه باید از آن عبور می‌کرد تا بتواند حملات اشغالگری خود را به مناطق دیگر به ویژه زاپ گسترش دهد. همه گریلاهای آن روزها در آن مواضع، به ویژه فرماندهان جومالی و چاوره، از این واقعیت آگاه بودند. قبل از اینکه ارتش ترکیه به وَرخَله نزدیک شود، مقاومت‌های مام‌رَشو، آرس‌فارس، مَروانوس، دره کنفرانس و دره مارها تجربیات مهمی برای مقاومت‌کنندگان وَرخَله ایجاد کرده بود. آگاهی جدی از حملات دشمن، کمبودهای مواضع جنگ، اشتباهات شناخته شده، نحوه دفاع از منطقه و اقدامات احتیاطی در برابر گازهای شیمیایی مشخص شد. این یکی از شانس‌های بزرگی بود که تونل‌های جنگی وَرخَله را در موقعیتی برتر قرار داد.

۱۲۰ روز مقاومت در وَرخَله

جدای از تدارکات موضعی انجام شده در وَرخَله، چیزی که آن سنگر و موضع را به یک موضع مقاومت واقعی تبدیل کرد، شخصیت مقاومت‌کنندگان آن موضع بود. آنها به معنای واقعی کلمه با روحیه ۱۴ جولای مقاومت کردند. ساختاری که برای مقاومت وَرخَله گرد هم آمد، یک سازه معمولی نبود. آنها یک گروه گریلا نبودند که تصادفی در آنجا جمع شوند. هر کدام از آنها هدفی از حضور در آنجا داشتند. همه آنها کمبودی را تکمیل می‌کردند، هر کدام دیگری را تکمیل می‌کرد. آنها ۱۷ قلب فولادی بودند که در اطراف یک ایده موضع گرفته بودند. ۱۲۰ روز در برابر هجوم غیراخلاقی سربازان فرومایه و بزدل ترک مقاومت کرده، اما تسلیم نمی‌شدند. در هر فراخوان تحمیلی دشمن برای تسلیم شدن، مثل سکینه جانسز، مثل کمال پیر، به صورت دشمن تف می‌کردند، آنقدر به زندگی شرافتمندانه عشق می‌ورزیدند که برای آن جان خود را می‌دادند، مثل ابراهیم کایپاک‌کایا‌ها، جانشان را می‌دادند، اما تسلیم نمی‌شدند. از این نظر، مقاومت وَرخَله خلاصه‌ای از تمام مقاومت‌ها در برابر این سیستم بود. همانطور که تصادفی دور هم جمع نشدند، ۱۲۰ روز هم به طور اتفاقی مقاومت نکردند. آنها از همان روز اول که وارد درب تونل جنگی وَرخَله شدند، می‌دانستند چگونه مقاومت کنند، چه موضعی اتخاذ خواهند کرد. به همین دلیل بود که حتی یکی از آن ۱۷ گریلا دست خود را به منظور تسلیم‌شدن در برابر ارتش ترکیه بالا نبرد. آنها گفتند: «شاید ارتش ترکیه فیلمی از بیرون آمدن پیکرهای ما از این تونل ضبط کند و همه جا منتشر کند، اما هرگز نخواهند توانست از گریلایی که با دست‌های بالا برده به منظور تسلیم شدن از این تونل‌ها بیرون می‌آید فیلم بگیرند» و این اتفاق افتاد. تنها فیلمی که ارتش ترکیه در تونل‌های جنگی وَرخَله گرفته بود، لحظه انفجار مواد منفجره ممنوعه‌ای بود که بارها از آنها استفاده می‌کردند. آنها کاری جز مستندسازی جنایات خود نمی‌توانستند انجام دهند. بله، برای ۱۲۰ روز، حتی یک خائن از تونل‌های جنگ وَرخَله بیرون نیامد. صاحبان اصلی این سرزمین‌ها در برابر مهاجران بی‌ریشه و بی‌پایه آسیای مرکزی سر تعظیم فرود نمی‌آورند. زیرا نه خیانت و همدستی بلکه بذر مقاومت و پیروزی در آن جایگاه کاشته شد.

آنها نگفتند که مسیر تا اینجاست و منتظر مرگ ننشستند

در روزهای جنگ، ده‌ها سرباز ترک در مقابل تونل جنگی وَرخَله کشته شدند و گریلا‌ها در هر عملیات صدها کیلو مواد منفجره و تجهیزات نظامی را ضبط کردند. مقاومت انجام شده توسط گریلاها در وَرخَله حساب‌های دولت ترکیه را با اشکال مواجه کرده بود. هدف آنها این بود که قبل از پایان تابستان وَرخَله را تصرف کنند و به سایر منطقه‌های مناطق حفاظتی مدیا بروند، اما این اتفاق نیفتاد، اکتبر فرا رسیده بود و گریلاها همچنان مقاومت می‌کردند. گاز شیمیایی عنوان یاس و ناامیدی ارتش ترکیه در آن موضع بود. آنها به طور مداوم از گاز شیمیایی استفاده می‌کردند و انفجارهای بسیار شدیدی انجام می‌دادند، به ویژه پس از نودمین روز مقاومت. تجربیاتی از مقاومت‌های قبلی به دست آمد، اما حملات دشمن با حملات قبلی متفاوت بود. به همین دلیل، آنها با آزمایش‌ها و تمرین‌های خود اقداماتی را توسعه دادند و این تجربیات را با سایر مواضع مقاومت در میان گذاشتند. از این نظر، مقاومت وَرخَله جایگاه مهمی در تاریخ جنگ‌های تونل دارد. بسیاری از تجربیات به دست آمده در تونل‌های جنگی و بسیاری از روش‌هایی که گریلاها حتی امروزه در برابر حملات دشمن از آنها استفاده می‌کنند، برای اولین بار در تونل‌های جنگی وَرخَله آزمایش شدند. آنها این تجربیات را گاهی با مجروح شدن، گاهی به دلیل تنگی نفس و گاهی از طریق بحران‌های ناشی از گازهای شیمیایی به دست می‌آوردند. آنها هرگز در برابر حملات دشمن بیچاره نبودند، از هر چه داشتند برای خنثی کردن حملات گاز شیمیایی استفاده کردند. آنها هرگز تحت حملات شدید گاز منفعل و غیرفعال نمی‌ماندند و نمی‌گفتند که 'مسیر تا اینجاست' و منتظر مرگ ننشستند. آنها سرنوشت خود را خواهند نوشت. آنها هرگز زندگی خود را به دست آن گروه‌های اوباش ناشناخته‌ای که جلوی تونل‌هایشان جمع شده‌اند نمی‌سپارند. در طول جنگ، آنها مواضع جدیدی ساختند، سلاح‌های جدید توسعه دادند، روش‌های جدیدی پیدا کردند و می‌دانستند که چگونه همه این‌ها را مستند کنند و با خارج به اشتراک بگذارند. ارتش ترکیه هر روز صخره‌های وَرخَله را بمباران می‌کرد و هر روز تکه‌ای از صخره‌های وَرخَله تکه تکه می‌شد. با هر ضربه مبارزان مقاومت وَرخَله از زیر آن آوار بیرون می‌آمدند و گویی به آسمان می‌رسیدند و پس از هر بمباران به معنای واقعی کلمه خود را از خاکستر بازسازی می‌کردند.

ما برای هدف مقدس جان می‌دهیم

گریلاهایی که در وَرخَله به شهادت رسیدند در حالی که تلاش می‌کردند یکدیگر را از گازهای شیمیایی نجات دهند به شهادت رسیدند. هرکدام به دنبال کسی که قبل از خود بود وارد آن محوطه‌ی آلوده به گاز می‌شدند. هر کدام از آنها کسی را که قبل از خود بود نجات می‌دادند. این چنین پیوندی بود، چنین رفاقتی که در وَرخَله اتفاق افتاد. به همین دلیل آن موضع فقط موضعی برای مبارزه و عملیات علیه دشمن نبود. آنها در آن محاصره، در آن تونل، معنویت بزرگی ساختند. زندگی چیست؟ مرگ چیست؟ انسان برای کدام ارزش‌ها باید جان خود را فدا کند؟ نمایندگی کردن کرامت یک خلق یعنی چه؟ وَرخَله درگاه دراویش آن عصر بود که هر روز در آنجا در مورد اینها به تامل می‌پرداختند. ضمناً کمی قبل از شهادتشان گفتند: 'اگر ما اینجا شهید شدیم، هیچکس غمگین نشود، ما برای امر مقدسی جان می‌دهیم، این سفر اصلاً ما را نمی‌ترساند. 'روح مقاومت‌کنندگان روزه مرگ در ۱۴ جولای در تونل‌های جنگی وَرخَله بود. ۱۷ گریلا خالق حماسه ۱۲۰ روزه اینگونه از مرگ استقبال کردند. با افتخار مقاومت به جای تسلیم شدن و با آرامش خاطر که دیگر هرگز فراموش نمی‌شوند... اگر انسان قلب فولادی نداشته باشد چگونه می‌تواند در برابر حمله سیستماتیک ۱۲۰ روزه و بمباران‌های گاز شیمیایی مقاومت کند؟ اگر روح و روان آدمی آنقدر قوی نباشد، چگونه می‌تواند یک تونل تاریک را به دریای آبی عمیق امید تبدیل کند؟

مقاومت‌کنندگان وَرخَله از کرامت همه کوردها دفاع کردند و در قرن بیست و یکم نگذاشتند کوردها سر خم کنند! به همین دلیل، مقاومت وَرخَله متعلق به تمام کوردستان است. این را نباید فراموش کرد، باید همیشه به یاد آورد.