نشستی با عنوان «روند صلح در ترکیه، تحولات کنونی و انتظارات آینده» در پارلمان انگلیس برگزار شد. در این سخنرانی‌ها تاکید شد که دولت و حکومت ترکیه باید گام‌های ملموسی بردارند.
مرکز مطالعات ترکیه (CEFTUS) نشستی با عنوان «روند صلح در ترکیه، تحولات کنونی و انتظارات آینده» در پارلمان انگلیس برگزار کرد.
مهمانان سخنران این پنل، مدهت سانجار نماینده پارلمانی حزب برابری و دموکراسی خلق‌ها (دم پارتی) و رئیس مشترک سابق حزب دموکراتیک خلق‌ها (ه‌دپ)، نورحیات آلتون شهردار سابق درسیم که اخیرا از زندان آزاد شده بود و محمد امین اَکمَن نماینده حزب دموکراسی و جهش (دَوا) بودند.
این پنل که مدیریت آن را لرد متیو الیوت بر عهده داشت، با حضور تعداد زیادی نویسنده، آکادمیسین و سیاستمدار برگزار شد.
گزارش شد که سَزگین تانری‌کولو نماینده حزب جمهوری‌خواه خلق (ج‌ه‌پ) و غالب انصاری‌اوغلو نماینده حزب عدالت و توسعه (آک‌پ) علیرغم اعلام قبلی، به دلایل مختلف در این پنل شرکت نکردند.
پروفسور دکتر مدهت سانجار، نماینده پارلمانی دم پارتی و رئیس مشترک سابق ه‌دپ، که چهره‌ای مهم در زمینه فرآیندهای درگیری و راه‌حل است، در مورد روندی صحبت کرد که در اول اکتبر با سخنان دولت باغچلی آغاز شد و در ۲۷ فوریه با «فراخوان جامعه دموکراتیک» رهبر آپو ادامه یافت.
مدهت سانجار با بیان اینکه این روند به هیچ یک از فرآیندهای حل درگیری و صلح که تاکنون در جهان رخ داده شباهتی ندارد، گفت: «فعلا نامگذاری این روند دشوار است و به تدریج وضعیتی پیش خواهد آمد که این بحث تا حدودی روشن‌تر شود. اینکه این روند به هیچ یک از نمونه‌های قبلی در جهان شباهت ندارد و برعکس، یک نمونه متضاد را تشکیل می‌دهد، نتایج مهمی دارد. مهمترین آنها این است که ساختن راه‌حل و صلح را به عرصه سیاسی و بازیگران اجتماعی واگذار کرده است.»
پ‌ک‌ک باید با رهبر خود در ارتباط باشد
سانجار با اشاره به اینکه فراخوان رهبر آپو با عنوان «صلح و جامعه دموکراتیک» مطرح شده است، اظهار داشت: «اول از همه پ‌ک‌ک سلاح‌ها را زمین خواهد گذاشت و خود را منحل خواهد کرد. پس چه کسی این صلح و جامعه دموکراتیک را خواهد ساخت؟ در آن صورت، مخاطب و بازیگر اصلی، بویژه نیروهای سیاسی، کل جامعه است. بدین ترتیب، بسیاری از محافل که تاکنون خود را بازیگر اصلی و مسئول اساسی نمی‌دانستند، ناگهان با ضرورت قرار گرفتن در مرکز این مسئله مواجه شدند.»
وی خاطرنشان کرد که در صورت موفقیت این روند، به عنوان اولین نمونه در تاریخ فرآیندهای حل درگیری و صلح در جهان ثبت خواهد شد. سانجار با یادآوری اینکه پ‌ک‌ک برای تصمیم‌گیری در مورد زمین گذاشتن سلاح و انحلال خود باید کنگره خود را تشکیل دهد، خاطرنشان کرد که پ‌ک‌ک برای تشکیل کنگره خود می‌خواهد با رهبر بنیانگذار خود در ارتباط باشد که اقتضای این کار است.
شرایط باید مناسب شود
سانجار با بیان اینکه فراخوان ۲۷ فوریه رهبر آپو ماهیت تاریخی دارد، گفت: «برای رسیدن به نقطه 'زمین گذاشتن سلاح‌ها و انحلال سازمان'، کارهایی باید انجام شود. پس از گذراندن چنین مرحله مهمی، تضمین تحقق یا موفقیت مرحله بعدی در واقع با شرایط امروز دشوار نیست. ایجاد شرایط و فراهم کردن محیط مناسب یک ضرورت طبیعی است. و در اینجا نیز وظایف و مسئولیت‌هایی بر عهده حکومت و دولت است.»
صلح کورد مهم است
سانجار با بیان اینکه برای دائمی شدن صلح، فرآیندهای سیاسی در جهت حل علل درگیری، یعنی مسئله کورد، باید ادامه یابد، گفت: «مبارزه سیاسی دموکراتیک در عین حال باید پویایی اساسی صلح مثبت، یعنی دائمی شدن صلح باشد. صلح کورد مهم است. بدون شک مشکلات و موانعی وجود دارد و با پیشرفت این روند آشکار خواهد شد. یک پای این روند در سوریه و پای دیگر آن در توازن‌های سیاسی داخلی ترکیه است. بازیگران و نیروهای مختلفی در داخل و خارج وجود دارند که خواهان برهم خوردن این روند هستند. برای غلبه بر این موانع، اجتماعی شدن روند و افزایش مشروعیت دموکراتیک یک نیاز اساسی است.»
سانجار همچنین ابراز عقیده کرد که بخش‌های مختلف جامعه که رویکردی مشکوک و نگران دارند، با پیشرفت مراحل روند در جهت صلح، خواهان تعمیق آن با مشارکت‌های سازنده‌تر خواهند شد.
حزب دَوا: از این روند حمایت می‌کنیم
محمد امین اَکمَن، نماینده حزب دوا که در این پنل شرکت کرده بود، در ارائه ای با عنوان «چارچوب قانونی و سیاسی برای حل درگیری» گفت که حزب دوا استفاده از امکانات حل درگیری برای پایان دادن به مبارزات مسلحانه را درست می‌داند و از این روند نیز مانند ۱۳ ابتکار مختلفی که ترکیه در ادوار مختلف به کار گرفته است، حمایت می‌کند. اکمن با بیان اینکه روند جدید آنقدر منحصر به فرد و اصیل است که به هیچ یک از ۱۳ روندی که دولت امتحان کرده شباهت ندارد، خاطرنشان کرد که به نظر آنها این روند اخیر به دلیل نقش باغچلی و تحولات منطقه‌ای نسبت به ابتکارات قبلی برای نتیجه دادن مساعدتر است.
اکمن با بیان اینکه باید علل ریشه‌ای خشونت از بین برود، گفت: «تا زمانی که علل ریشه‌ای وجود دارد، ما نگرانیم که حتی در صورت انحلال یک سازمان، سازمان‌های جدیدی جایگزین آن شوند.» اکمن با تاکید بر اهمیت چارچوب قانونی و سیاسی، اظهار داشت که آشکار ساختن روند توسط دولت باغچلی ارزشمند است.
نقشی بر عهده پارلمان است
اکمن بیان کرد که حمایت احزاب دیگر به جز یک حزب از این روند در سطوح مختلف، مهمترین ویژگی متمایزکننده این روند است. اکمن با بیان اینکه اعتماد و مشروعیت روند که با چهره‌ای کاملا متضاد مانند باغچلی علنی شده است، نه از طریق اردوغان، بلکه از طریق باغچلی توسعه یافته است، اظهار داشت که دم پارتی از اول اکتبر که روند آن آشکار شد، نقش واسطه‌ای را که به آن محول شده بود، تا حد زیادی با موفقیت ایفا کرده است.
اکمن با تاکید بر اهمیت چارچوب قانونی روند، به نقش پارلمان اشاره کرد. اکمن با بیان اینکه در چنین روندی نقش‌های مختلفی بر عهده پارلمان خواهد بود، پیشنهادات زیر را ارائه داد: «اول، ارائه یک قانون چارچوب برای مدیریت روند و برخی تضمین‌های قانونی برای مجریان. دوم، ایجاد چارچوب قانونی برای خلع سلاح کادرهای سازمان، مانند قانون بازگشت به خانه. سوم، انجام تنظیماتی در سطح قانونی و قانون اساسی که حقوق و آزادی‌ها را گسترش داده و عرصه‌های سیاسی و دموکراتیک را وسیع‌تر کند.»
نورحیات آلتون: ما یک نظام جدید بنا کردیم
نورحیات آلتون، شهردار سابق درسیم، در مورد نقش مدیریت محلی در روند درگیری و راه حل سخنرانی کرد. نورحیات آلتون با بیان اینکه درگیری‌های مسلحانه نه تنها باعث از دست دادن جان و مال می‌شود، بلکه ارزش‌های اجتماعی را نیز فرسایش می‌دهد، مفهوم مدیریت محلی جنبش سیاسی کورد را توضیح داد. نورحیات آلتون با بیان اینکه مدیریت‌های محلی مسئولیت ایجاد یک جامعه اخلاقی و سیاسی به جای ارزش‌های اجتماعی فرسایش یافته را بر عهده دارند، گفت: «ما سیاست‌های مدیریت محلی خود را در فرآیندهای درگیری، از ممنوعیت‌ها گرفته تا انکار، فراتر برده و پیشگام کارهایی بوده‌ایم که برای دموکراتیزه کردن جامعه انجام می‌شود.»
نورحیات آلتون با بیان اینکه پارادایم‌های مدیریت محلی مبتنی بر خط مشی دموکراتیک، اکولوژیک و آزادی‌خواهی زنان است، اظهار داشت که در چارچوب این پارادایم، مدیریت‌های محلی نیز در بسیاری از زمینه‌ها مانند نظام ریاست مشترک، ادارات زنان، نهادهای زنان، چندزبانی، حق نمایندگی برای تفاوت‌ها و حقوق بشر یک نظام جدید بنا کرده‌اند.
مانند دشمن رفتار شد
نورحیات آلتون در حالی که تلاش می‌کرد این پارادایم را عملی کند، به فشارهای ناشی از نظام مرکزی کشور و در نهایت سیاست‌های قیم اشاره کرد. نورحیات آلتون با بیان اینکه کارهای آنها باعث ناراحتی دولت مرکزی شده و به همین دلیل اراده مردم از طریق قیم‌ها غصب شده است، اظهار داشت که دولت مرکزی به این نیز بسنده نکرده و با اتهامات بی‌اساس آنها را دستگیر و زندانی کرده است.
نورحیات آلتون در حالی که بر نقش مدیریت‌های محلی در ساختن روند صلح آمیز تاکید می‌کرد، گفت: «در آنجا فقط دستاوردهای یک حزب غارت نشده است، بلکه ارزش‌های اساسی تمام مردم غارت شده است. این خودِ رویکرد به این مردم است. از این نظر، دستگیری ما به معنای 'تو از من نیستی' (دگرباشی سازی) بود. تقریبا مانند یک 'دشمن' با ما رفتار شد و این قانون اعمال شد. زیرا من ۷ سال و نیم زندانی بودم و در اینجا هیچ اتهامی مربوط به شهرداری وجود نداشت. نحوه محاکمه ما نیز غیرقانونی بود.»
