رمزی کارتال، رئیس مشترک کنگره خلق (KONGRA GEL)، با خطاب به حکومت آک‌پ-م‌ه‌پ اظهار داشت: «حملات به روژاوا، روندی را که در ترکیه آغاز شده، تقریباً بی‌اثر می‌کند. رویکرد به روژاوا، برای دولت ترکیه یک آزمون کامل است.»
رمزی کارتال، رئیس مشترک کنگره خلق، با بیان اینکه «سال ۲۰۲۵ با تحولات تاریخی خود می‌تواند تحولات مهمی را برای کوردها به همراه داشته باشد»، از همه خواست تا مبارزه را گسترش دهند.
رمزی کارتال با اشاره به اینکه حملات به روژاوا، روندی را که در ترکیه در چارچوب دیدار با رهبر آپو آغاز شده بود، تقریباً بی‌اثر می‌کند، گفت: «رویکرد به روژاوا، برای دولت ترکیه یک آزمون کامل است. ترکیه‌ای که مسئله کورد را در داخل خود حل کند و با کوردها در سوریه و خاورمیانه در صلح باشد، رشد خواهد کرد. با صلح کورد-ترک، می‌توان تمدنی صلح‌آمیز و دموکراتیک ایجاد کرد. این امر با حل مسئله کورد قابل دستیابی است و هم در روابط ملی و هم بین‌المللی، پیشرفت بزرگی ایجاد خواهد کرد.»
رئیس مشترک کنگره خلق، به سوالات خبرگزاری فرات (ANF) پاسخ داد.
*دیدار هیئت دم پارتی با رهبر آپو، دیدارهایی که با احزاب سیاسی انجام دادند و پیام‌های به اشتراک گذاشته شده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
حضور رهبر آپو در مرکز این روند، از نظر جدیت روند، موضوع تعیین‌کننده‌ای است. اگرچه حل مسئله کورد توسط حکومت آک‌پ-م‌ه‌پ بیان نمی‌شود، اما به تدریج توسط بسیاری از محافل بیان می‌شود. از روند جدیدی صحبت می‌شود و حضور رهبر آپو در مرکز این روند، مهم و تعیین‌کننده است. از این نظر، اطلاع‌رسانی به احزاب سیاسی، به‌ویژه رئیس مجلس، احزاب حاکم و مخالف، در چارچوب پیام‌های رهبر آپو و همچنین مشارکت این احزاب در روند و پذیرش مسئولیت در چارچوب دیدگاه رهبر آپو، بسیار مهم است.
*مردم کورد و دوستان آنها، با احتیاط به این روند نگاه می‌کنند و مشکل بی‌اعتمادی وجود دارد، این وضعیت را چگونه می‌بینید؟
در اینجا یک موضوع بسیار اساسی وجود دارد؛ در منشأ مسئله کورد، انکار موجودیت مردم کورد توسط دولت و تحمیل سیاست‌های نابودی در برابر مطالبات حقوقی مردم کورد وجود دارد. بی‌اعتمادی مردم کورد ناشی از سیاست‌های دولت است. از این نظر، برای جلوگیری از تکرار روندهای گذشته، به ویژه باید به افکار عمومی اطمینان داده شود. باید به تمام افکار عمومی ترکیه، به‌ویژه مردم کورد و البته جامعه بین‌المللی نیز اطمینان داده شود. باید رویکرد و لحنی اطمینان‌بخش نشان داده شود. لحنی مبتنی بر راه‌حل، در توسعه روند مؤثر خواهد بود.
*منظورتان از رویکرد اطمینان‌بخش چیست، چه گام‌هایی باید برداشته شود؟
البته، ایفای نقش توسط رئیس حزب که نماینده نظام سیاسی تک‌حزبی دولت در این روند است، مهم و معنادار است. اما تاکنون، موضع اردوغان در این مورد مشخص نبوده است. لحنی آشکار، تعیین‌کننده، تأثیرگذار و مسئولیت‌پذیر در روند وجود ندارد. در پیام داده شده، آنها به رهبر آپو می‌گویند «سازمان خود را منحل کند، حق امید به او داده شود، بیاید در پارلمان صحبت کند.» این رویکرد بسیار سطحی و دور از واقعیت، جدیت و سنگینی مسئله کورد است. مسئله کورد، مسئله آزادی مردم کورد است؛ مسئله حق، قانون و عدالت است. راه‌حل این مسئله، تضمین حقوق و مطالبات قانونی مردم کورد در چارچوب قانون اساسی است. رویکرد و دیدگاهی مناسب با این امر، به حل مسئله کمک خواهد کرد.
*به ویژه رسانه‌های نزدیک به حکومت، لحن منفی نسبت به این روند دارند. در مورد این وضعیت چه می‌خواهید بگویید؟
به ویژه لحن رسانه‌های وابسته به بلوک حاکم بسیار منفی است. آنها لحنی دارند که گویی روند را مسموم می‌کنند. از عبارات تحقیرآمیز، توهین‌آمیز و تروریستی استفاده می‌شود. این وضعیت با رویکرد حکومت آک‌پ مرتبط است. دلیل لحن رسانه‌های آنها، مربوط به رویکرد بلوک حاکم است. این موضع اطمینان نمی‌دهد و وضعیت منفی نسبت به روند ایجاد می‌کند. اگر لحن و سبکی هم اطمینان‌بخش و هم مناسب برای حل مسئله کورد ایجاد شود، روند می‌تواند بسیار مؤثرتر باشد. حل این مسئله، در روندی که جنگ جهانی سوم در آن در حال توسعه است، می‌تواند پیشرفت بزرگی برای مردم ترکیه و آینده آنها ایجاد کند. پرداختن به این دیدگاه و دادن اطمینان و امید به افکار عمومی ترکیه بر این اساس، در توسعه روند بسیار مؤثر خواهد بود.
*در وضعیت فعلی، وضعیت مشخصی متبلور نشده است، اما با توجه به پیام‌های رسیده، گامی که دولت باید بردارد چیست؟
قبل از هر چیز، رویکرد به رهبر آپو، مستقیماً با جدیت در حل مسئله کورد مرتبط است. از یک سو در حالی که در امرالی انزوا اعمال می‌شود، دیدارهای رهبر آپو با مردم، افکار عمومی و جنبش برای توسعه مؤثر روند محدود می‌شود و اجازه داده نمی‌شود، این بسیار تأمل‌برانگیز است. بنابراین، باید انزوا فورا برداشته شود و شرایط دیدار فراهم شود. این بسیار مهم است. در این روند، تعیین‌کننده، رئیس جمهور اردوغان است. او در روند قانونی و قانون اساسی نیز در جایگاه تعیین‌کننده‌ای قرار دارد.
در سطح مجلس، توسعه مؤثر کار در چارچوب قانونی و قانون اساسی، ایجاد کمیسیونی برای این منظور و تهیه نقشه راه، رویکردی است که مشارکت بسیاری از محافل در روند را فراهم می‌کند. هرچه روند مشارکتی‌تر توسعه یابد، اعتماد بیشتری ایجاد می‌کند. مشارکت آکادمیسین‌ها، روشنفکران و رسانه‌ها در این روند، بسیار ثمربخش‌تر خواهد بود. مسئله کورد فقط مسئله کوردها نیست، بلکه مسئله ترکیه است. مشکلی است که دست و پای ترکیه را بسته است. سیاست‌های انکار و نابودی مردم کورد، هم به مردم کورد و هم به مردم ترکیه آسیب رساند.
*جناح مخالف که رویکرد مثبتی نسبت به روند نشان می‌دهد، چه کاری می‌تواند انجام دهد؟
اشاره کردیم که روشنفکران و جامعه مدنی باید در روند شرکت کنند، اما اولین قدم در مجلس آغاز خواهد شد. احزاب سیاسی باید با طرح موضوع در دستور کار مجلس، کارهای لازم را در مورد روند قانونی و قانون اساسی آغاز کنند. در روند قبلی، در مجلس گام برداشته شد، اما توسعه نیافت. در آن دوره، هیئت‌هایی که به امرالی رفت و آمد داشتند، محاکمه شدند. برای جلوگیری از تکرار موارد مشابه و ایجاد اعتماد، اولین قدم باید ورود مجلس و ایفای نقش توسط احزاب سیاسی باشد. پیامی نیز از سوی رهبر آپو در این راستا آمده است. من از حزب اصلی مخالف و همه احزاب درخواست می‌کنم: حل مسئله کورد به معنای ظهور پروژه ترکیه دموکراتیک است.
یعنی، حل مسئله کورد، به معنای باز شدن راه برای مطالبات برابری، آزادی و دموکراسی همه اقشار جامعه در ترکیه است که در همه زمینه‌های زندگی دست و پای آنها بسته شده است؛ در مسائل حق، عدالت، دموکراسی و برابری با موانع روبرو هستند. بر این اساس، «چه نوع ترکیه دموکراتیکی؟ چه نوع قانون اساسی؟ چه نوع برابری؟ چه نوع درک حق و عدالت؟ چه نوع درک اجتماعی دموکراتیک مبنا قرار می‌گیرد؟ در خاورمیانه‌ای که جنگ جهانی سوم آن را درنوردیده است، در راه‌حل مشکلاتی که بر اساس دین و ملت تک‌گرا و ملی‌گرا پدید آمده‌اند، با پروژه ملت دموکراتیک رهبر آپو چگونه پاسخی داده خواهد شد؟» آنها باید با تمرکز بر این موضوع و با شروع از حل مسئله کورد، پیشگام باشند.
حزب ج‌ه‌پ که در انتخابات اخیر به عنوان حزب اول انتخاب شد، یک حزب مخالف مهم است. دم پارتی و همه احزاب مخالف دیگر باید در مورد اینکه این مسئله فقط مسئله حکومت نیست، نقش ایفا کنند و با پروژه‌ها و پیشنهادات خود، افکار عمومی را شکل دهند. مدتی بعد، باید روندی را ایجاد کنیم که یک سیستم قانونی و قانون اساسی ایجاد کند که ترکیه دموکراتیک را ایجاد کند، برنامه‌ریزی و کار آن را انجام دهد. بنابراین، همه احزاب مخالف نقش و وظیفه‌ای دارند. نباید روندی باشد که فقط به کنترل آک‌پ-م‌ه‌پ واگذار شود، بلکه باید روندی باشد که اراده کل جامعه ترکیه را در بر بگیرد، دیدگاهی در این مورد برای حل همه مشکلات ترکیه وجود داشته باشد و بر سیستم قانونی-قانون اساسی ترکیه دموکراتیک متمرکز شود.
*در حالی که از یک سو بحث‌ها درباره‌ی روند [حل مسئله] در جریان است، از سوی دیگر حملات و جنگ همچنان ادامه دارد. آیا جنگ و راه‌حل می‌توانند همزمان وجود داشته باشند؟
در اینجا باز هم ذهنیت کلاسیک دولت مطرح است. این، ذهنیتی است که می‌گوید «هرچه بیشتر فشار بیاوریم، می‌توانیم پ‌ک‌ک را به مطالبات کمتری محدود کنیم، پ‌ک‌ک را تحت فشار قرار می‌دهیم». این رویکرد و دیدگاه اشتباه است. گفته‌های رهبر آپو در مورد حل مسئله‌ی کورد، چیز جدیدی نیست. به‌ویژه از دهه‌ی ۸۰ میلادی، دیدگاه‌های او در مورد راه‌حل یکسان بوده است. گفته‌های رهبر آپو در آن زمان با گفته‌های امروز او همخوانی دارد. در طول تمام مبارزه، گفته‌های رهبر آپو، پیام‌های او به ترکیه و پیام‌هایی که در تمام آتش‌بس‌ها داده است، یکسان بوده است. به‌ویژه در ۵ کتاب آخر خود که در شرایط امرالی نوشته است، با توسعه‌ی مؤثر همین چارچوب، با چشم‌انداز ملت دموکراتیک، راه‌حل‌هایی برای تمام مشکلات اجتماعی، به‌ویژه مسئله‌ی کورد، ارائه داده است.
در این مورد، مشکل، رهبر آپو یا پ‌ک‌ک نیست. مشکل، رویکرد یکجانبه‌ی دولت است. در این روند، همچنان با فشار و عملیات‌ها، «جنبش» را تحت فشار قرار دادن و رویکرد «قانع کردن به کمترین مطالبه» هیچ فایده‌ای ندارد. این سیاستی که ۴۰ سال است امتحان شده، هیچ نتیجه‌ای نداشته است. در نتیجه، بلوک قدرت با مراجعه به رهبر آپو به نقطه‌ی آغاز روندی برای حل مسئله رسیده است، زیرا سیاست‌هایی که ۴۰ سال اجرا شده، نتیجه‌ای نداشته است.
به‌ویژه از حملاتی که در ۱۰ سال اخیر انجام شده نیز نتیجه‌ای حاصل نشده است. علاوه بر این، با جنگ جهانی سومی که در خاورمیانه در حال توسعه است، خطرات به آستانه رسیده‌اند و به همین دلیل عجولانه روندی را آغاز کرده‌اند. باید از حملاتی که اعتماد را از بین می‌برد و هیچ فایده‌ای ندارد، دست برداشت. برعکس، باید با رویکردی که اعتماد ایجاد می‌کند، تا حد امکان چندجانبه و در فضایی مثبت که تمام پویایی‌های ترکیه در آن شرکت می‌کنند، با چشم‌اندازی که حل این مسئله را هدف قرار می‌دهد، به روند نزدیک شوند.
چرا روژاوا در مرکز این حملات قرار دارد؟
بار دیگر به حکومت آک‌پ-م‌ه‌پ خطاب می‌کنیم: حملات به روژاوا، این روندی را که در ترکیه در جریان است، تقریباً بی‌اثر می‌کند. باید با چارچوب راه‌حل‌های مسالمت‌آمیز به روند نزدیک شد. رویکرد به روژاوا، آزمونی کامل برای دولت ترکیه است. ترکیه‌ای که مسئله‌ی کورد را در داخل خود حل کند و با کوردها در سوریه و خاورمیانه در صلح باشد، رشد خواهد کرد. با صلح کورد-ترک، می‌توان تمدنی صلح‌آمیز و دموکراتیک ایجاد کرد. این امر با حل مسئله‌ی کورد قابل دستیابی است و هم در روابط ملی و هم بین‌المللی، پیشرفت بزرگی ایجاد خواهد کرد.
آیا از یک اتحاد کورد-ترک صحبت می‌کنید؟
اگر ترک‌ها و کوردها مشکلات خود را در داخل خود بر اساس دموکراتیک و مسالمت‌آمیز حل کنند، می‌توانند این گشایش بزرگ را انجام دهند. البته، نیروهای منطقه‌ای و بین‌المللی هستند که این را نمی‌خواهند؛ اما بزرگترین مانع در برابر آن، رویکرد یکجانبه و فاشیستی در ترکیه است. اگر بتوانند قدرت غلبه بر این موانع را نشان دهند، می‌توانند نتایج مؤثرتری بگیرند. به همین دلیل، باید از حملات به روژاوا و گریلاها دست برداشت. فشارهایی که بر احزاب سیاسی، مردم، روزنامه‌نگاران و شهرداری‌ها در ترکیه وارد می‌شود، کاملاً وضعیتی است که روند را مسموم می‌کند. از این نظر، باید به سرعت از این وضعیت خارج شد و در مسئله‌ی کورد، رویکردی کلی، رویکردی جامع که بر دموکراسی و صلح در داخل و خارج متمرکز باشد، مبنا قرار گیرد.
کارزار «آزادی برای عبدالله اوجالان، راه‌حل برای مسئله‌ی کورد» ادامه دارد. رویکرد به این کارزار چگونه باید باشد، از این پس چه خط مشی مبارزه‌ای باید دنبال شود؟
البته، این بسیار بسیار مهم است. اگر امروز دولت، قوه‌ی حاکم مجبور شده چنین گامی بردارد، این با مبارزه‌ای بزرگ به دست آمده است. این نتیجه‌ی مبارزه‌ای بزرگ است که در داخل و خارج انجام شده است. قبل از هر چیز، مسئله‌ی کورد یک مسئله‌ی ذهنیتی است؛ یک مسئله‌ی ذهنیت دموکراتیک است. تمام تلاش‌هایی که تاکنون در رابطه با حل مشکلات در خاورمیانه و عرصه‌ی بین‌المللی انجام شده است، باید به شکل مؤثرتری انجام شود. در مرکز این تلاش‌ها، کارزار «آزادی برای رهبر آپو، راه‌حل برای مسئله‌ی کورد» قرار دارد. این دقیقاً تلاشی است که با این روند همزمان است.
زیرا حل مسئله‌ی کورد و آزادی رهبر آپو به یکدیگر وابسته است. اگر خود دولت با ارتباط با رهبر آپو این روند را آغاز کرده است، باید قدرت بیشتری به این روند داده شود. همه، با تمام پویایی‌ها باید به این روند قدرت بدهند. موفقیت این روند، از کارزار «آزادی برای رهبر آپو، راه‌حل برای مسئله‌ی کورد» می‌گذرد. باید به شکلی مؤثر آن را توسعه داد. در این راستا، هرکس باید از خود بپرسد «ما چه کاری می‌توانیم انجام دهیم؟». سال ۲۰۲۵ در حل مسئله‌ی کورد نه فقط برای مردم کورد، بلکه برای تمام مردم خاورمیانه مهم است. سال ۲۰۲۵، زمینه‌ی بسیار مهمی را برای مبارزه‌ی ما به همراه دارد. سال مهمی برای مبارزه خواهد بود.
