آنها ضمن محکوم کردن این جنایت همچنین خواهان همکاری همه جانبه برای روشن شدن همه ابعاد این جنایت و نیز کشف بقیه اجساد، پرداخت غرامت به خانواده قربانیان، مجازات خاطیان و جلوگیری از تکرار این گونه فجایع شدند.
این ۲۵۰ تن با انتشار بیانیه ای همچنین اعلام کردند که این اولین باری نیست که شاهد اینگونه رفتار و اعمال غیر اخلاقی و غیر انسانی مقابل مهاجران افغان هستیم و از رژیم ایران خواستند تا بدون هرگونه اهمال، تعلل و سرپیچی، به پروتکلهای بینالمللی درباره مهاجران پایبند باشد و قوانین همسو با آن را تصویب و اجرا کند.
روز ۱۳ اردیبهشت هنگامی که تعدادی از کارگران افغان قصد داشتند تا برای کار به صورت غیرقانونی وارد ایران شوند، توسط مرزبانی ایران دستگیر شده و پس از شکنجه آنها را با زور اسلحه به داخل آب انداخته بودند که منجر به کشته شدن دست کم ۲۳ کارگر افغان شد.
علی رغم شهادت بازماندگان و نجات یافتگان در مقابل دوربینهای تلویزیونی و همچنین تحقیقات کمیته ی مستقل پارلمان افغانستان اما رژیم ایران مانند سایر جنایات خود، ارتکاب این عمل توسط مرزبانانش را قویا تکذیب و رد میکند.
در بخشی از این بیانیه آمده است: "شهادت نجات یافتگان در برابر دوربینهای رسانهها و نیز کمیته تحقیق مستقل پارلمان افغانستان همگی شواهد و اسناد غیرقابل انکاری را در برابر چشم مردم جهان قرار داده است. حکومت ایران نیز از ابتدا جز تکذیب و قول همکاری با کمیته حقیقت یاب، کار دیگری نکرده است. ظاهرا مثل بسیاری وقایع دیگر قصد دفع الوقت برای به فراموشی سپرده شدن این جنایت فجیع و یا حل و فصل آن پشت درهای بسته و مذاکره و معامله پنهان را دارند."
متن بیانیه و امضا کنندگان آن به شرح زیر میباشد:
"ما از فاجعه جنایت بار علیه مهاجران افغانستانی در مرز دو کشور شرمگینیم و آن را محکوم می کنیم!
با کمال تاسف پس از گذشت چند روز از جنایت رخ داده در مرز ایران و افغانستان در منطقه هرات، واقعیت آن توسط یک نهاد مستقل افغانستانی و چند رسانه مستقل بین المللی تایید شد.
بنا به این گزارشات که شاهدان عینی بازمانده از این جنایت فجیع نیز آن را با همه جزئیات گواهی میکنند، روز یازدهم اردیبهشت حدود ۵۰ نفر از همسایگان افغانستانی از طریق یکی از مرزهای بین دو کشور در منطقه هرات برای کار وارد ایران میشوند. بسیاری از آنها مهاجران غیررسمی بودهاند که پس از شیوع کرونا از ایران خارج شده و اینک برای ادامه کار خویش در حال بازگشت به ایران بودهاند. جملگی آنها از طریق مرزبانی ایران بازداشت میشوند. آنها را در پاسگاه مرزی برهنه کرده و مورد ضرب و شتم و توهین قرار میدهند و پس از گرفتن بیگاری از آنها برای امورات مربوط به پاسگاه، همه آنها را به سمت مرز دو کشور که یک رودخانه خروشان بوده میبرند و دستور میدهند که با پریدن به داخل این رودخانه به کشورشان برگردند. ضرب و شتم شدید و شلیک به سمت آنان باعث میشود همگی در حالی که بسیاریشان آشنایی با شنا نداشتهاند، مجبور شوند به داخل رودخانه بپرند. اما متاسفانه به جز ۱۲ نفر بقیه غرق میشوند. اجساد شمار اندکی از قربانیان توسط بعضی نجات یافتگانی که آشنایی با شنا داشتهاند از آب گرفته میشود. بقیه اجساد نیز در حال کشفاند. پزشکان بیمارستان شهر هرات اعلام کردهاند علت مرگ همه اجساد خفگی بر اثر غرق شدن بوده و آثار شکنجه بر بدن بعضی از آنها مشهود است. شهادت نجاتیافتگان در برابر دوربینهای رسانهها و نیز کمیته تحقیق مستقل پارلمان افغانستان همگی شواهد و اسناد غیرقابل انکاری را در برابر چشم مردم جهان قرار داده است. حکومت ایران نیز از ابتدا جز تکذیب و قول همکاری با کمیته حقیقت یاب، کار دیگری نکرده است. ظاهرا مثل بسیاری وقایع دیگر قصد دفع الوقت برای به فراموشی سپرده شدن این جنایت فجیع و یا حل و فصل آن پشت درهای بسته و مذاکره و معامله پنهان را دارند. شوربختانه سیاست دولت ایران مانند گذشته بجای مسئولیت پذیری و پاسخگویی، سیاست نفی و انکار و به تعلیق بردن این رخداد غمناک است.
تاسف بار است که ظلم و جنایتی که هر از چندی در مرزهای غربی کشورمان نسبت به کولبران کرد ایرانی تکرار میشود این بار در مرزهای شرقی کشور نسبت به مهاجران مظلوم افغانستانی اعمال شده است.
ما جمعی از فعالان سیاسی، مدنی و حقوق بشری ایرانی از داخل و خارج از کشور، از گرایشات مختلف فکری و سیاسی، این جنایت ضدانسانی نسبت به شهروندان زحمتکش کشور همسایهمان افغانستان را محکوم میکنیم و از اینکه مرزبانان کشورمان چنین رفتار شرم آوری را مرتکب شدهاند به شدت متاسفیم.
شوربختانه این اولین باری نیست که شاهد اعمال ظلم و تبعیض، توهین و تحقیر و رفتارهای دور از شان اخلاقی و انسانی از سوی نهادها و عوامل حکومتی و یا متاسفانه از سوی بعضی شهروندان کشورمان نسبت به مهاجران زحمتکش افغانستانی هستیم.
ما امضاکنندگان این بیانیه خواهان معذرت خواهی رسمی دولت ایران از خانوادههای قربانیان، مردم و دولت افغانستان، همکاری همه جانبه برای روشن شدن همه ابعاد این جنایت و نیز کشف بقیه اجساد، پرداخت غرامت به خانواده قربانیان، مجازات خاطیان و جلوگیری از تکرار این گونه فجایع هستیم. حکومت ایران باید بدون هرگونه اهمال، تعلل و سرپیچی، به پروتکلهای بینالمللی درباره مهاجران پایبند باشد و قوانین همسو با آن را تصویب و اجرا کند. مهاجران افغان، پرشمارترین میهمانان و مهاجران به کشورمان هستند که رعایت همه جانبه حقوق آنها، خانوادهها و فرزندانشان میبایست مورد توجه و مراقبت ویژه و مستمر قرار داشته باشد. حقوقی که به طور مکرر و در حوزههای مختلف مورد تعدی و تبعیض قرار میگیرد.
امید است فعالان مدنی و حقوق بشری ایران که توانستهاند با فعالیتها و فشارهای مدنی خویش، اصلاحاتی ولو معدود را به نفع مهاجران مظلوم افغانستانی (و هممیهنان افغانستانی الاصل) به سرانجام برسانند به تلاشهای روشنگرانه خویش هم در میان شهروندان ایرانی(جهت ریشه کن کردن خارجی ستیزی با مهاجران افغانستانی) و هم برای بهبود وضعیت زندگی کودکان، زنان و مردان افغانستانی (و یا افغانستانی تبار) در ایران ادامه دهند.
ما امضاکنندگان این بیانیه تاسف عمیق و تسلیتِ از صمیم قلب خویش را به خانوادههای تک تک قربانیان این جنایت ابراز میداریم، به عنوان یک ایرانی از آنها عذرخواهی میکنیم و خود را در کنار آنان و در اندوهشان شریک می دانیم. امیدواریم این سیاهیها و تباهیها بر روابط دیرینه تاریخی دو ملت خدشهای وارد نسازد. این زخم با مساعدت ملک و ملت ایران التیام یابد و صلح و آشتی و انسانیت، آزادی و عدالت و امنیت بر سرنوشت ساکنان سرزمینهای پهناور این منطقه محنت زده حاکم شود.
اسامی امضا کنندگان به ترتیب حروف الفبا:
آلان توفیقی/ ابراهیم اصغری منیر/ ابوذرعلوی/ احسان رضائی/ احمد پورمندی/ احمد زمانی/ احمد شمس/ احمد عالینژاد/ احمد علوی/ احمد فشخورانی/ احمد نجاتی/ احمد هادوی/ اردوان ارشاد/ اسدالله فخیمی/ اسفندیار طبری/ اسماعیل زرگریان/ اسماعیل صفرزاده/ اسماعیل یزدانی/ اصغر ممبینی/ اکبر نوری/ امید نبوی/ امیر مسعود اکبرآبادی/ انیسه بیات/ آرش تورانی/ آینده آزاد/ بابک امیرخسروی/ باویان ملک/ بهرام امامی/ بهروز بیات/ بهروز خلیق/ بهزاد کریمی/ بهناز کیانی/ بهنام ابراهیم زاده/ بهنام بیات/ بهنوش زرین کمر/ بهیار قهرمانی/ بیژن افتخاری/ بیژن پیرزاده/ بیژن گل افرا/ پرتو نوری علاء/ پَرَن قاسمی/ پرویز مختاری/ پروین ملک/ پرهام چشم/ پریسا خالقی/ توران همتی/ تورج ابوذرخانی/ جعفر جودکی/ جعفر کیوانچهر/ جلال جلالی زاده/ جلال صمصامی/ جلال کیابی/ جواد رحیم پور/ حسن جعفری/ حسن زهتاب/ حسن گلشاهی/ حسن نایب هاشم/ حسن یوسفی اشکوری/ حسین بحیرایی/ حسین پورجانکی/ حسین چابک/ حسین رفیعی/ حسین سربندی/ حسین عباسی/ حسین غلامی آذر/ حسین کربلایی/ حسین کشوردوست کلتی/ حسین کمالی/ حسین / جاهد/ حمید آصفی/ سیحمید کوثری/ حمیدرضا رسولیان/ حنیف کراگری/ حوریه خانپور/ خسرو بندری/ داریوش لطیف پور/ داریوش لطیف پور/ داوود نوائیان/ راحله طارانی/ رحمان لیوانی/ رحیم عابدان زاده/ رسوا تیهوئیان/ رسول بداقی/ رضا شیرازی/ رضا علوی/ رضا علیجانی/ رضا غفوری/ رضا قریشی/ رضا کاظمی فومنی/ رضا مبین/ رضا محمدی/ رقیه زارع پور/ روجا درود/ زهرا آقاخانی/ زهرا رحیمی/ زهرا سیادت/ زهره امامی/ زینب محوی/ ژیلا مکوندی/ سارا امانی/ ساسان سلیمانی/ سعید باقرنژاد/ سعید رهنما/ سعید پیوندی/ سکینه اسودی قوشچی/ سلیم پادبان/ سمیه علوی/ سوسن طلوعی/ سهراب رزاقی/ سهیلا گلشاهی/ سیامک سلطانی/ سیامک فرید/ سیاوش قائنی/ سید حسین موسوی/ سید علی شیخ الاسلامی/ سیران محمدحسینی/ شبنم شجری زاده/ شکرالله مسیح پور/ شهریار دبیرزاده/ شیوا رشیدی/ صادق کارگر/ عباس پوراظهری/ عباس خرسندی/ عبدالله ناصری/ عبدالمجید الهامی/ عدنان حسن پور/ عزیز قاسم زاده/ عظیم امیری/ عفت ماهباز/ علی اصغر ممبینی/ علی پورنقوی/ علی رحیمی مقدم/ علیرضا فرهانی/ علی سلطانی/ علی یکتا/ علیرضا همتی/ عیسی ابراهیم زاده/ غلامرضا کرد/ غنی مجیدی/ فخرالدین موسوی خواه/ فرانک چالاک/ فرخ کابلیان/ فرزانه رهرو/ فرشاد نوروزیان/ فرهاد یگانه/ فرید اشکان/ قاسم بهرامی/ کاظم علمداری/ کامبیز نوروززاده/ کمال ارس/ کوثر حضرتی گلدیانی/ کورش پارسا/ کیارش کاظمی/ کیوان صمیمی/ کیوان ملک/ لیلا علوی/ لیلی حسن پور/ لیلی حسن پور/ مارسیا مهدی پور/ ماندانا صادقی/ مجید عبدالرحیم پور/ محبوبه حسینچی/ محسن رحمانی/ محسن رضایی/ محسن زمانی/ محسن نیکومنش/ محسن یلفانی/ محمد ابراهیم زاده/ محمد افشار/ محمد اولیایی فرد/ محمد برقعی/ محمد پوردوائی/ محمد جمادی/ محمد چاووشیان/ محمد خیرالدین/ محمد سلیمانی/ محمد کریمی/ محمد محمدی/ محمدحسین غفارزاده/ محمدرضا خسروی/ محمدصادق علی اصغری/ محمود داوران/ محمود میرمالک/ مراد خورشیدی/ مرتضی ملک محمدی/ مریم پورتنگستانی/ مریم سطوت/ مسعود شب افروز/ مسعود فراز/ مصطفی یاراحمدی/ معصومه دهقان/ معصومه شاپوری/ ملیحه کریم الدینی/ مناف عماری/ منصور فرجی/ منصوره شجاعی/ منوچهر گلشن/ منوچهر محمدی/ منوچهر مختاری/ منیژه فتحی/ موسی ابراهیم زاده/ مهتاب احمدی/ مهدی ابراهیم زاده/ مهدی اقدم/ مهدی امینی/ مهدی حسنلو/ مهدی خانباباتهرانی/ مهدی عربشاهی/ مهدی علی زاده فخرآباد/ مهدی فتاپور/ مهدی ممکن/ مهدی نخل احمدی/ مهدی نوربخش/ مهران کهن پور/ مهران مصطفوی/ مهرانگیز کار/ مهرداد احمدزاده/ مهرداد امانت/ مهرداد بهارآرا/ مهرداد درویش پور/ مهرداد میرفخرایی/ مهستی افشار/ مهشید پگاهی/ مهشید یاسری/ میثاق پارسا/ مینا علوی/ ناهید دلنواز/ ناهید نصرت/ نسترن بزازی/ نسرین علوی/ نشاط سحابی/ نصرالله لشنی/ نگار حیدرزادە/ نیره توحیدی/ نیشتمان اسدیر/ نیناعلیمی/ ولی حق شناس/ وهاب انصاری/ هادی احتظاظی/ هادی زمانی/ هاشم امینی/ هاشم باروتی/ الهام رحیمی/ هایده مغیثی/ هژیر عطاری/ الهه امانی/ یدالله بلدی/ یدی قربانی/ یونس حکمت دوست/ یونس رستمی".