دیدگاه‌ها و برنامەی پیشنهادی حزب حیات آزاد کوردستان (پژاک) در کنفرانس «انقلاب ژن، ژیان، آزادی» در شهر کلن آلمان که در روزهای ۳۰ سپتامبر و ۱ اکتبر برگزار شد، قرائت گردیدە است.
دیدگاه‌ها و برنامەی پیشنهادی حزب حیات آزاد کوردستان (پژاک) که در کنفرانس «انقلاب ژن، ژیان، آزادی» در شهر کلن آلمان که در روزهای ۳۰ سپتامبر و ۱ اکتبر برگزار شد، قرائت گردید بە شرح زیر می‌باشد:
جنبش انقلابی ژن، ژیان، آزادی
انقلاب ژن، ژیان، آزادی هرچند یکی از قوی‌ترین جنبش‌های اجتماعی را رقم زد، اما بخاطر برخی معضلات ناشی از ضعیف‌بودن اپوزیسیون ایرانی و ناهمسو‌بودن اوضاع جهانی، به تغییر در ساختار سیاسی ایران منجر نشد، ولی این خیزش و انقلاب یک گفتمان قوی سیاسی- اجتماعی را ترویج داد که ساختارهای اجتماعی را در زمینه فرهنگی متحول ساخت، لذا آن را انقلاب فرهنگی و ذهنیتی می‌نامیم.
تحولاتی که انقلاب در اجتماع به‌وجود آورد به یمن ارتقای دانش‌اجتماعی توده‌ها نسبت به آزادی زن و جامعه بود. به همین دلیل استبداد دین سیاسی شکست و جامعه دستاوردهای ذهنیتی و عملی بزرگی را کسب نمود! انقلاب ژن، ژیان، آزادی همچنین فاصله‌ها و شکاف‌های عمیق میان خلق‌ها و ملیت‌ها که ناشی از سیاست‌های سلطه‌گرانه نظام حاکم بود، را برداشت. حتی بسیاری تحولات در زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ذهنیتی، دینی، ملی، اتنیکی و حقوق را به حوزه حقوق سیاسی پیوند زد و القا کرد که دیگر جامعه به عقب برنمی‌گردد. چه‌بسا در جریان اعتصابات و خیزش‌های نخستین سالگرد انقلاب نیز این امر اثبات گشت. با ساختارهای نوگرا و بلوغ فکری خلق‌ها به رویارویی ساختار کهنه و زورمدار نظام سلطه رفت. همه این بلوغ فکری و آگاهی هم به آزادی زنان بصورت ستون بنیادین گره خورده. این جنبش انقلابی بسیاری چیزها را شفاف ساخت و نبض جامعه و حاکمیت بعنوان دو ستیزه علیه هم را برای ما «پژاک» نمودار ساخت، لذا از این پس بهتر می‌دانیم که مطالبات، نیازها و نیروهای جامعه کدام است و ما باید در میدان عمل چه بکنیم. خصوصا در حوزه مبارزه برای حل مسئله‌کُرد نبض سیاسی و اجتماعی را نمایاند و کمک کرد که بهتر جامعه و مطالباتش را بشناسیم و مطابق آن خویش را سازماندهی کنیم و گام‌برداریم.
اولویت، چاره‌یابی سیاسی
از نظر حزبمان پژاک، حل بسیاری از مسایل و معضلات جامعه شرق کردستان و ایران، بخصوص مسایل اقتصادی، زنان، محیط‌زیست، فرهنگ، دین و مذهب، و … از مسیر حل مسایل سیاسی می‌گذرد. چه‌بسا امروز جامعه بامحروم شدن از آزادیهای سیاسی، بطور کامل از سوی حاکمیت مستبد خلع‌سلاح شده، بنابراین با حصول آزادی‌ها در بعد سیاسی، یک خلق و ملیت می‌تواند آزادیهای اقتصادی، اکولوژیک، فرهنگی، دین – مذهبی، اجتماعی و … را به دست آورد. فراهم‌شدن زمینه‌های رشد فرهنگ و زبان و تاریخ کُردها بصورت کاملا آزاد، بدون کسب «آزادیهای سیاسی» ناممکن است. فلذا مبارزات سیاسی در درجه نخست سایر ابعاد مبارزاتی از اقتصاد تا اجتماع و فرهنگ را تحت پوشش خود قرارمی‌دهد. حل‌مسئله‌کُرد و ترویج زبان و فرهنگ و اتونومی این خلق کهن نیز لازم است در درجه نخست با کسب آزادیهای سیاسی تحقق یابد.
آزادی زنان
«مردان حاکم» چند هزار سال است که تخریبات بزرگی را در جامعه و طبیعت و حتی کیهان سبب شده اند! وقت آن رسیده که کنار کشیده و به آزادی زنان مجال بدهند. نظام مردسالاری یکی از فاکتورهای اساسی مشکلات امروزین می‌باشد. بدون آزادی زن و رهایی زنان از چنگ نظام مردسالار جهان کنونی و بدون اعتقاد به این اندیشه آزادیخواهانه، هیچ حزبی نمی‌تواند یک حزب اصیل و حقیقی باشد! پژاک حزب آزادی زنان است زیرا بدون آن، آزادی جامعه موهومی خواهدبود. پس در حق مدیریت و سهیم‌شدن زنان در سیاست و سایر حوزه‌ها، برابری کامل حقوق بصورت ۵۰ به ۵۰ را رعایت می‌نماید که فراتر از حدنصاب‌های قانونی جهانی است. مفهوم جنسیت‌گرایی زن و یا مرد هر دو مردود هستند و به جای آن از مفهوم «آزادی‌زن» استفاده می‌شود. فلسفه و شعار آن «زن، زندگی، آزادی» است. مناسبات مردسالارانه بصورت مخرب بر خود حوزه‌های جامعه و اکولوژی هم حاکم می‌باشد، بنابراین بدون آزادی زن، جهان مردها تغییر ذهنیتی به خود نخواهددید و جامعه و اکولوژی هم آزاد نخواهندشد. پدیده آزادی زن تاکنون یک حلقه گمشده و یا بسیار ضعیف در ساختار احزاب کُرد و جهانی بوده‌است؛ از این منظر، پژاک در سطح جهانی حرفها برای گفتن دارد و فلسفه ژن، ژیان، آزادی در سراسر ایران و کردستان و خارج از مرزهای آن دو، این توانمندی را اثبات ساخته. از دستاوردهای این فلسفه، افزایش دانش اجتماعی در ایران و متحول‌ساختن ذهنیت جامعه نسبت به آزادی زنان است که باید این مسیر پرفرازونشیب اما ارزشمند ادامه یابد. مسلما «ژنولوژی» یا زن‌شناسی که حکم یک علم برای حصول آزادی زنان را دارد، راه طولانی‌تری در ایران و شرق کردستان طی خواهد کرد.
آزادی جامعه و راهبرد پژاک
از دیگر اهداف ریشه‌ای پژاک، از حیث پارادایمی در همه حوزه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و در کل، در عرصه مدیریتی، قراردادن «جامعه مدنی» در درجه نخست است. هزاران سال است در درون دول و تمدن‌های مختلف، جامعه از سیستم خاص خویش محروم بوده. لذا جامعه مدنی لازم است بصورت خودمدیریتی دمکراتیک با مشارکت همه خلق‌ها و ملیت‌های متکثر و سایر تنوعات جامعه، بالاتر از دولت، احزاب و سازمان‌ها، رأس مدیریت را در اختیار بگیرد و سازماندهی آن از پایین به بالا باشد. آنکه در خیابان و جنبش انقلابی نوین حاکم بوده، جامعه است و این یک حسن و برتری جنبش انقلابی ژن، ژیان، آزادی در ایران می‌باشد.
اکولوژی
امروز بیشتر از انسان و جامعه، اکولوژی از سوی نظام‌های سلطه‌گر با نابودی روبرو گردانده شده، اما همان نظام‌ها به پایان خویش بخاطر سقوط و فرپاشی از حیث اکولوژیک نزدیک‌شده‌اند. نابودی زیست‌بوم، نابودی انسان است. بنابراین، برساخت و تربیت انسانی هوشیار در قبال زیست‌بوم، سازماندهی جامعه بعنوان حافظ محیط‌زیست و اکولوژیک‌کردن اقتصاد، صنعت، تولید و تجارت و زراعت و نیز اشکال عمران و آبادانی، از اولویت‌های پژاک می‌باشد که مدیریت آن بایستی بدست جامعه دانش‌بنیان باشد. مقوله اکولوژی به‌مثابه طبیعت‌اول در کنار دو مقوله «جامعه دمکراتیک(بعنوان طبیعت دوم)» و «آزادزن(به‌مثابه طبیعت سوم)» یکی از پایه‌های اصلی پارادایم کامل ما می‌باشد. رهایی هریک از این طبیعت‌های سه‌گانه بدون نجات دیگری غیرممکن است.
کنفدرالیسم و ملت دمکراتیک؛ دمکراسی مستقیم
هدف بنیادین پژاک، پیروی از سیاست دمکراتیک در چارچوب سیستم کنفدرالیسم دمکراتیک برای سازماندهی خلق به منظور برساختن «ملت دمکراتیک» است. فرم سیاسی آن سیستم نیز «خودمدیریتی دمکراتیک» می‌باشد که شکل مدیریتی از پایین به بالا از طریق دمکراسی مستقیم است و ملتِ‌دولتی را ردمی‌نماید. بنابراین همه امکانات، مفاهیم و راهکارها را در خدمت هدف بزرگ یعنی «ملت دمکراتیک» قرارمی‌دهد. در این راستا از مسیر حل مسئله کُرد و مبارزه برای آن، به همان هدف می‌رسد.
پژاک، سیستم و نظامی کنفدرال اجتماعی مبتنی بر حق تعیین سرنوشت ملت‌ها به دست خودشان را با تفسیری نوین و با طرح خودمدیریتی برگزیده و سیستم «جامعه دمکراتیک و آزاد شرق کردستان(کودار)» را برای آن منظور پسندیده است. دمکراسی، آزادی زن و زندگی محیط‌زیست‌گرا را پایه می‌داند. در سیستم آن، تمامی اجتماعات اتنیکی – ملی، دینی، مذهبی و فرهنگی می‌توانند خویش را به شکل کمون، مجلس، کنگره‌ها، آکادمی‌ها، تشکل‌های صنفی(سندیکاها، تعاونی‌ها) و احزاب سازمان بخشند. در چاره‌یابی مسائل جامعه کُرد و سایر تنوعات اتنیکی، ملی و دینی – مذهبی موجود در شرق کُردستان و ایران، رویکردهای سلطه‌گرانه و ضددمکراتیک را نمی‌پذیرد و مدل ملت دمکراتیک را مبنا قرارمی‌دهد. لذا هر ملیت و خلقی حق دارد مناطق خویش را بدون دخالت قدرت مرکزی مدیریت نماید و آزادیهای ملی، فرهنگی و آزادی زنان را خویش با توسل به اراده‌اش ترویج دهد. همچنین براساس اصول دفاع مشروع مبارزه می‌کند.
جامعه اقتصادی
پژاک هر نوع جامعه‌ای با عناوین مختلف سلطه‌گرانه و انحصاری را صحیح نمی‌داند لذا عناوین «جامعه اقتصادی» و «جامعه دمکراتیک» صحیح‌تر می‌باشند. اقتصاد که مبتنی بر سود و به زیان جامعه بوده و نیز متکی بر راهکارهای انباشت ثروت و تولید انبوه و بیهوده باشد که برای محیط‌زیست زیان‌بار است را اقتصاد تلقی نمی‌کنیم. نوع اقتصاد کمونال اشتراکی و یا نوع اقتصادی که به توده‌های جامعه آسیب نرساند، مورد پذیرش پژاک می‌باشد. در کنار اعتقاد به وجود بازار و داد و ستد و اقتصادی بر اساس نیاز و نه بر اساس سود، اتونومی اقتصادی خودبنیاد جزو بنیان‌های سیستمیک پژاک می‌باشد و نوع اقتصاد کمون دمکراتیک را علیه سیاست نسل‌کشی فرهنگی و غارت، ترویج می‌دهیم تا نابرابری‌ها برچیده شود.
پیام شفاف پژاک
باتوجه به اصولی که ذکر گردید، خواست پژاک، گذار از رژیم ضددمکراتیک ایران و تغییر ساختارین است. بدون دمکراتیزه‌کردن ایران، کردستان هم دمکراتیزه نخواهدشد که این مهم با همگرایی خلق‌ها و ملیت‌های کُرد، فارس، آذری، عرب، بلوچ، گیلک – مازنی و … تحقق می‌یابد. نیروهای اصلی و حقیقی انقلاب را طیف‌های چپ و دمکراتیک می‌دانیم که طیف‌هایی از آن متشکل از زنان، دوستداران محیط‌زیست، تشکل‌های صنفی وسازمان‌های مدنی خودبنیاد می‌باشند.
روابط با اپوزیسیون دمکراتیک و چپ‌گرای ایرانی را جزو اهداف دیپلماتیک و مبارزاتی خویش قرارداده‌ایم و معتقدیم که همگرایی احزاب و سازمان‌های اپوزیسیون از راه‌های نیرومندانه مبارزه برای گذار از رژیم کنونی ایران و دمکراتیزاسیون است. در این مسیر، تشکیل پلاتفرم‌های مشترک جهت تقویت روابط و مشارکت همگرایانه با هدف روابط گسترده‌تر احزاب و سازمان‌های ایرانی و کُردی و انجام کار و مبارزه عملی و دیپلماتیک از ضروریات است.
ما، پژاک، معیارهای جهانی زندگی دمکراتیک را که تاکنون از سوی خلق‌های اروپا و سایر مناطق جهان بعنوان ارزش و دستاورد مدیریت دمکراتیک جامعه به ارمغان آورده‌شده‌اند و پیشرفت‌هایی حاصل نموده را قبول داریم و برای ترویج آن با دخیل نمودن تفاوت‌مندی‌های منطقه و جامعه‌مان می‌کوشیم. تلاش می‌کنیم روابط خویش با سازمان‌های دمکراتیک بین‌المللی را گسترش دهیم و مروج فرهنگ دمکراسی‌محور باشیم.
پژاک با ارایه اهداف، راهکارها و پیام‌های شفاف خویش، معتقد و امیدوار است که در کنفرانس حاضر بتوان به پیشبرد روابط اپوزیسیون دمکراتیک در عرصه‌های میدانی و عملی – سازمانی نوعی همگرایی حاصل کرد. لذا برای هرگونه همکاری اعلام آمادگی می‌کنیم. شعار و رهنمود ما این است که «آزادی محقق خواهد شد!» به امید رسیدن به روزهای آزاد و لایق خلق‌مان و تمامی انسانیت. با آرزوی موفقیت و پیروزی در مبارزات دمکراتیک. ژن، ژیان، آزادی!
حزب حیات آزاد کوردستان(پژاک)
۲۷ سپتامبر ۲۰۲۳
