قانون نام خانوادگی: اولین قدم برای تُرک کردن
از طریق قانون نام خانوادگی که پس از تاسیس جمهوری به تصویب رسید، سیاست انحلال فرهنگی علیه سایر خلق‌های ترکیه دنبال شد.
قانون نام خانوادگی از کودهای تاسیس دولت ترکیه است، در ۲۱ ژوئن ۱۹۳۴ تصویب شد، در ۲ی جولای ۱۹۳۴ در روزنامه رسمی منتشر شد و در ۲ دسامبر ۱۹۳۵ وارد فاز اجرایی شد. براساس این قانون، تمام افرادی که در داخل مرزهای دولت ترکیه زندگی می‌کنند باید دارای نام خانوادگی باشند.
زمانی که این قانون تصویب شد، روزنامه‌های وقت، آن را منتشر کردند، “دیگر هیچ کس با تمایز طبقاتی شناخته نمی‌شود، همگان می‌تواند نام خانوادگی خود را انتخاب کنند”، اما در حقیقت این‌طور نبود. دولت ترکیه تمامی نام خانوادگی کوردها و باقی خلق‌های دیگر را از بین برد، از طریق نام خانوادگی آن‌ها را به ترکیه گرده می‌زد. به خودی خود آن دسته از نام خانوادگی برهمین اساس برای کوردها تعیین شده بودند. حتی یک کورد نیز نتوانست نام خانوادگی‌اش به انتخاب خودش باشد.
به این دلیل که در قانون ذکر شده بود که نام خانوادگی انتخاب شده توسط
افراد باید ترکی اصیل باشد، هیچ کوردی قادر نبود نام خانوادگی‌اش را به زبان خود انتخاب کند. برعکس، نام خانوادگی تعیین شده از سوی دولت برای کوردها نهاده شد. نه تنها این، زمانی که دولت برای کوردها نام خانوادگی ثبت می‌کرد، کوردها را در سرشماری جزو ترک‌ها بحساب آورد، حتی روز تولدشان را نیز طبق میل خود برای آن‌ها تعیین نمود. تلاش برای پاک کردن گذشته کوردها با تغییر نام خانوادگی با تاریخ تولد ادامه پیدا کرد. پس از اجرایی شدن قانون نام خانوادگی، روز تولد تمامی کوردها را در شناسنامه‌ی ترکیه، دسامبر تعیین شد.
از تغییر جامعه تا تغییر جوامع ملی
جمعیت اتحاد و ترقی که در روند فروپاشی امپراتوری عثمانی قوی بود و در مقابل امپراتوری عثمانی ایستادگی کرد، به عنوان اولین کار شروع به تغییر جامعه کرد. او سعی کرد ملت‌ها و گروه‌های مذهبی مختلف در امپراتوری عثمانی را تبدیل به ترک کند و بزرگترین حمله او در این راستا نسل‌کشی ارامنه در سال ۱۹۱۵ بود. پس از سال ۱۹۱۵ تا زمان تأسیس جمهوری، جمعیت اتحاد و ترقی برای اخراج ارامنه و رومانیایی‌ها از سرزمینشان و اسکان دادن افراد مورد پسندشان در سرزمین آن‌ها، چندین حمله و کشتار دیگر را انجام داد.
تغییر جامعه به دست اتحاد و ترقی پس از تاسیس جمهوری به تغییر ملی تغییر یافت. یکی از رهبران اتحاد و ترقی به نام دکتر ناظم در جلسه‌ای در رابطه با اهدافشان گفت: "چرا این انقلاب را انجام دادیم؟ هدف ما چه بود؟ برای این‌که سلطان حمید و دوستانش را از مکان‌هایشان برداریم و جایگزین آن‌ها شویم؟ فکر نمی‌کنم این‌گونه باشد. برای احیا ترکیه من با آن‌ها دوست و برادر شدم. من می‌خواهم که در ترکیه، تنها ترک بودن اینجا حاکم شود. بجز ترک، جوامع دیگر به از بین بروند. به هر دینی که تعلق دارند، تعلق داشته باشند، باید این سرزمین از غیر ترک پاک گردد. دین نزد من هیچ ارزشی ندارد. هیچ دینی نداریم. اگر محو کردن و نسل‌کشی به صورت تمام و کمال صورت نگیرد باید بگوییم که برای خودمان متاسف هستم! ما نمی‌توانیم جایی که امروز قرار داریم، بنشینیم. فردا به سراغ ما می‌آیند و ما را بیرون خواهند راند، نه تنها ما را بیرون خواهند کرد، بلکه ما را خواهند کشت. انقلاب بی‌رحم است. باید موانع رسیدن به هدفمان را رفع کنیم”.
کادرهای جمهوری تلاش‌های تغییر جمعیت اتحاد و ترقی را یک گام جلوتر بردند، دست به تغییر ساختارهای ملی به صورت همه جانبه زدند. آن دوره با حملات و نسل‌کشی علیه کورد و سایر خلق‌ها آغاز شد. از یک طرف حملات نظامی انجام شد و از طرف دیگر با قوانینی مانند قانون نام خانوادگی سعی در انحلال خلق‌ها داشتند.
سرشماری و قانون نام خانوادگی
در ترکیه با این‌که قانون نام خانوادگی وارد مرحله‌ی اجرایی شده بود اما کوردها برای مدت طولانی از این کار امتناع می‌کردند و برای خود نام خانوادگی انتخاب نمی‌کردند، بنابراین بدون آن‌که به ادارات دولتی سر بزنند به زندگی خود ادامه می‌دادند. اما دولت ترکیه به صدها کارمند خود را روانه‌ی کوردستان کرد، تا هم نام خانوادگی بر روی خلق کورد بگذارد و هم از این طریق آنان را سرشماری کند و تعداد ساکنین کورد را مشخص نماید. هدف این کارمندها این نبود که آن نام‌های خانوادگی که کوردها می‌خواهند را برای آنان ثبت نمایند یا این‌که به درد دل‌های کوردها گوش بسپارند، هدفشان این بود که کوردها را سرشماری کرده و آنان را ثبت کنند تا راه حلی بیابند تا آنان را برده‌ی ترک‌ها کنند.
همین‌گونه نیز شد. آن کارمندها به کوردستان رفتند و اولین کارشان رفتن به روستاها بود، تا کوردها را ثبت کنند و تلاش کنند گذشته‌ی آنان را محو کنند. تاریخ تولد کوردها را به روزی مانند ۰۱/۰۱/۱۹۱۹ قرار دادند و این‌گونه آن‌ها را از گذشته‌ی خود دور کردند.
دومین کارشان نیز این بود که نام خانوادگی برای کوردها اتخاذ کنند و به طور کل آن‌ها وارد هویت ترکی کنند. زمانی که این عمل را براساس خواست ملی‌گراها انجام دادند، وزیر دادگستری آن زمان، محمد اسد بوزکورت این‌گونه آن را توصیف کرده بود: “در ترکیه باقی نژادهای غیر ترک فقط یک حق را دارند. آن نیز حق بردگی برای ترک‌هاست”.
نام خانوادگی ترکی را بر کوردها تعیین کردند: ترک‌کول، ترک‌اوغلو و…
کوردها هرگز به خواست خود نام خانوادگی برای خود انتخاب نکردند. نه تنها نام خانوادگی بلکه حتی اسم هم نتوانستند به زبان خودشان برای خود انتخاب کنند. از طریق قانون نام خانوادگی علیه کورد سیاست ممنوعیت نیز آغاز شد.
در ترکیه انسان‌ها بر طبق خواست خود نام خانوادگی برخورد نهادند، اما در کوردستان، کارمندها طبق لیستی که جلویشان بود بدون این‌که از خلق سوال بپرسند خودشان مستقیم برایشان نام خانوادگی تعیین کردند. آن جمهوریی که سیستم خود را براساس از بین بردن و پاک کردن گذشته‌ی کوردها تاسیس شد، مهم‌ترین گام خود را این‌گونه برداشت. آن دسته از نام‌های خانوادگی که کوردها را کوچک کند، به آنان توهین کند، بعضا نیز برای این‌که نشان دهد که ترک هستند، بر آنان قرار داده شد.
نمونه‌هایی از نام‌های خانوادگی که آن زمان بر کوردها نهاده شدند به شرح زیر است:
نمونه هایی از نام های فامیلی که در آن زمان به کردها داده می شد به شرح زیر است:
“ترک، اوزترک، ترکمان، اوغل‌ترک، اوگزترک، ترک‌اُغز، ترک اوغلو، کان‌ترک، شن‌ترک، ترک‌اوز، ترک‌سوی، ترک‌اوس، ترک‌ایلماز، کورکمازترک، اولمزترک، ترک‌اولمز، اوز. ترک‌سلان، اصلان‌ترک، دوغان‌ترک، ترک‌دوغان، ترک‌لی، ترکیری، یگی‌ترک، ترک‌اُغز، داغ‌ترک، توم‌ترک، گوک‌ترک، سوی‌ترک، پاک‌ترک، گوچ‌ترک، سویلو، آکسوی، پاکسوی، ترک‌سوی، آکمان‌سوی، آکارسوی، اولوسوی، کورماز، اولوسوی، تکینسوی، چتین‌سوی، متین‌سوی، آتاسوی، اصلان‌سوی، گوک‌سوی، گورسوی، دارمان‌سوی، تیموچین، گوکر، اوغوز، سویدمیر، تویدمیر، تمیزسوی، سوی‌پاک، تکینسوی، شتن‌سوی، تمورتاش، ایلدان، ایل‌دنیز، گورک‌دنیز، گوکالپ، تورانی، تورهان، افشار، آوشاراوغلو، یوکسل، یلماز، کورماز اوزکان، اورهون، سویدان، سولماز، اوزجان، آتیلا، هون، متین، تکین، چتین، تامرلان و غیره”.
