دولت در جلسه چهارشنبه هفته جاری خود، 19 راهکار پیشنهاد شده از سوی کارگروه ویژه نجات دریاچه اورمیه را تصویب کرد و به وزیر نیرو ماموریت داد تا هرچه سریعتر برای جلوگیری از بروز فاجعه زیست محیطی در این دریاچه دست به کار شود. توقف کامل سدسازی ها، از جمله راهکارهای تعیین شده در دولت است.

در چند سال اخیر مسئله خشک شدن دریاچه اورمیه جنجال برانگیز بوده و نهادهای محیط‌‌زیستی و مدنی به رژیم ایران انتقادات بسیاری داشته‌اند. تاکنون تظاهرات چندی هم در اعتراض به عدم توجه مقامات دولتی برگزار شده است و حتی بسیاری افراد سرشناس و روشنفکر هم بطور شخصی مواضعی علیه این بی‌توجه دولت ایران داشته‌اند. اما پس از چند سال , دولت ایران تصمیم گرفته است که اقداماتی انجام دهد که نهادهای محیط‌زیست آماده پی‌گیری و عملی شدن آن هستند و منتظر این هستند که آیا درحقیقت این تصمیم عملی می‌گردد یا اینکه همانند سال‌های گذشته در حد شعار می‌ماند.

امروز فاجعه خشک‌شدن قریب 80 درصد دریاچه اورمیه به یک چالش اساسی تبدیل شده است.

منحصر بفرد بودن دریاچه اورمیه، بزرگترین دریاچه آب شور شرق کردستان، دومین دریاچه شور جهان و تاثیر آن بر اقلیم و کشاورزی شرق کردستان؛ از جمله مواردی است که باعث اهمیت بالای این دریاچه شده است. با این حال، روند نابودی و خشکی بخش های وسیعی از آن در یکی دو سال اخیر نمایان شده و دولت سابق برخی مباحث را درباره جلوگیری از خشکی این دریاچه مطرح کرد اما عملا کار خاصی انجام نشد و مواردی در حد طرح و حرف باقی ماند.

خطر وقوع فاجعه زیست محیطی

مسئله با اهمیت نابودی دریاچه اورمیه، خطر وقوع طوفان های نمکی و از بین رفتن کشاورزی در استان های غرب کشور باعث شد تا دکتر حسن روحانی در زمان رقابت های انتخاباتی برای دور یازدهم ریاست جمهوری به مردم غرب کشور وعده بدهد در صورت رئیس جمهور شدن موضوع فاجعه زیست محیطی دریاچه اورمیه را پیگیری کند.

فاجعه دریاچه اورمیه در هیئت وزیران مطرح و بر لزوم یافتن راهکارهای جلوگیری از نابودی کامل این دریاچه تاکید شد. این درحالی است که این فاجعه بخاطر اقدامات بی‌رویه خودرژیم در شرق کردستان, به وجود آمده که از مهمترین عوامل آن سدسازی‌های بی رویه در حوزه دریاچه و استان اورمیه در راستای اهداف سیاسی و منافع اقتصادی سرمایه‌داران خود نظام بود.

کارشناسان معتقدند اگر حتی دولت موفق شود از طریق انجام اقدامات موثر جلوی نابودی کامل دریاچه اورمیه را بگیرد، هیچگاه این دریاچه امکان برگشت به روزگار خوش خود را نخواهد داشت. با این حال، دولت بدنیال سرزنش‌های زیاد, مجبور شد در اولین روزهای فعالیت رسمی خود و در 28 مردادماه امسال کارگروه ویژه ای را مامور کرد تا همه راهکارهای موجود برای نجات دریاچه اورمیه از مرگ را بررسی و نتیجه را برای تصمیم گیری به دولت ارائه کند.

ماموریت ویژه برای کارگروه نجات

این کارگروه در مدت زمان 50 روزه بررسی های خود 24 راهکار را برای نجات دریاچه اورمیه پیشنهاد کرد که انتقال آب از رودخانه هایی مانند ارس، انتقال آب از دریای خزر، باروری ابرها، تغییر الگوی کشت، جلوگیری از ادامه برداشت های غیرمجاز آب در حوزه آبریز دریاچه اورمیه، متوقف کردن برداشت آب از طریق حفر چاه های غیرمجاز، متوقف کردن سدسازی و مطالعات آن در حوزه آبریز دریاچه اورمیه، لایروبی رودخانه های موثر بر دریاچه اورمیه، رهاسازی منابع آبی ذخیره شده در پشت سدها و مواردی از این دست؛ از آن جمله است.

چهارشنبه هفته جاری هیئت وزیران به ریاست دکتر حسن روحانی تشکیل جلسه داد و دولت پس از استماع گزارش کارگروه ویژه نجات دریاچه اورمیه، 19 راهکار را مورد تایید قرار داد و به تصویب رسید. محمدباقر نوبخت؛ سخنگوی دولت اعلام کرد: اقدامات دولت در زمینه نجات دریاچه اورمیه در 3 بخش شکل خواهد گرفت که می توان به توقف کامل سدسازی ها در حوزه دریاچه اورمیه به دلیل ادامه بحران و فاجعه زیست محیطی اشاره کرد.

دولت در تصمیم جدید اتخاذ شده، حمید چیت چیان وزیر نیرو را مامور کرد تا هرچه سریعتر برای جلوگیری از فاجعه زیست محیطی در دریاچه اورمیه اقدامات لازم را پیگیری کند.

در بررسی دلایل بروز فاجعه خشکی دریاچه اورمیه، کارشناسان معتقدند ساخت سدهای متعدد در مسیر رودخانه های تاثیرگذار بر دریاچه اورمیه، برداشت های غیرمجاز فراوان از آب، بالا بودن میزان استفاده از آب در بخش کشاورزی، چاه های غیرمجاز و مواردی از این دست تاثیرگذار بوده اند.