روسیه هم در جریان بازی انرژی در کردستان دست دارد
روسیه هم در جریان بازی انرژی در کردستان دست دارد
پس از شرکت های «چورون» و «اکسون موبیل» آمریکایی, یک شرکت بزرگ فرانسوی و نیز شرکت گاسپروم روسی با حکومت اقلیم کردستان پیمان‌هایی امضا کردند. کارشناسان می‌گویند روسیه نخواسته خارج از این بازی سیاسی انرژی در اقلیم کردستان باقی بماند. این کارشناسان با انجام تحلیلاتی در خصوص جوانب فنی این مسئله اذعان داشتند که دلیل این امر این است که فعالیت در مناطق اعراب به لحاظ فقدان امنیت و زیرساخت , مشکل وجود دارد. همچنین حکومت بغداد سهم ناچیزی از منابع انرژی را به شرکت‌های بین‌المللی می‌دهد. کارشناسان سیاسی هم می‌گویند که شرکت‌های بین‌المللی راه استقلال جنوب کردستان را هموار می‌سازند.
روسیه نخواست خارج از دایره بازی سیاسی انرژی باقی بماند
گاسپروم که یک شرکت بزرگ استخراج منابع انرژی است, طی صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که برای استخراج نفت دو پیمان جداگانه را با اقلیم کردستان امضا کرده‌اند. این شرکت اعلام کرد که یکی از این پیمان‌ها این است که: ما در منطقه گرمیان جنوب کردستان با شرکت «وسترون زاگرس» کانادایی مشترکا کار کنیم و 40 درصد از سهم موجود عایدمان شود. منطقه دوم نیز منطقه «شاکل»است که 80 درصد از سود حاصل آن عاید شرکت روسی می‌گردد. گاسپروم با امضای این پیمان‌ها اعلام کرد که درصدی که در این منطقه عایدشان می‌شود, از آنچه در منطقه «بدره» بدست می‌آید, بیشتر است.
«وادم یاکوولف» مدیرعامل شرکت گاسپروم اعلام کرد که پس از انجام آنالیزهای مورد نظر بر روی این پروژه, این پیمان‌ها را امضا کرده‌اند و یادآور شد که اقلیم کردستان جهت انجام فعالیت‌های ژئولوژیک و استخراج نفت بسیار سودآور می‌باشد. وی همچنین اذعان داشت که از هم‌اکنون فعالیت‌های ژئولوژیکی و کشف میدان‌های نفتی را در اقلیم کردستان آغاز خواهند کرد.
این شرکت همچنین گفت که 260 میلیون دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری‌کرده‌اند و گفت که تا سال 2015 ادامه می‌یابد. بنا به برآوردهای انجام شده, ظرفیت منابع در آن مناطق 500 میلیون تن می‌باشد.
گاسپروم از زمستان سال 2011 با همکاری شرکت ترکی « TPAO» در منطقه «بدره» عراق پروژه‌ای را تحویل گرفته بود. اما این نخستین بار است که با جنوب کردستان پیمان امضا می‌کند.
4 شرکت بزرگ جهان در جنوب کردستان فعالیت می‌کنند
قبل از شرکت روسی, شرکت «توتال» فرانسوی با اقلیم کردستان پیمانی به امضا رسانده بود. توتال که یکی از بزرگترین شرکت‌های استخراج نفت و گاز اروپاست, علی‌رغم تمامی تهدیدات و هشدارهای دولت مرکزی عراق, با اقلیم کردستان پیمانی منعقد ساخت.
توتال در مناطق «حریر» و «صافه» که به لحاظ منابع «هیدروکروبن» بسیار غنی می‌باشد, فعالیت فراوان دارد. لذا می توان گفت که شرکت توتال با بی‌توجهی به دولت مرکزی عراق, با حکومت کردها پیمانی امضا نمود. این شرکت به سومین شرکت بزرگ جهان مبدل شد که با کردها پیمان منعقد ساخته.
در عراق ظرفیت منابع نفتی 100 میلیارد بشکه برآورد شده است و گفته می‌شود که 45 میلیارد آن در جنوب کردستان بدست می‌آید.
هرچند حکومت بغداد به شرکت‌های جهانی هشدار داده بود تا با کردها پیمان منعقد نکنند, اما بیش از چهل شرکت جهانی با حکومت کردها پیمان‌هایی برای «کشف میدان‌های نفتی» به امضاء رساندند و هم اکنون هم به فعالیت‌هایشان ادامه می‌دهند. اما مسئله این است که اکثر این شرکت‌ها, شرکت‌هایی کوچک هستند.
در بهار سال جاری مقامات حکومت اقلیم کردستان اعلام کرده بود که حکومت بغداد سهم آنها را از درآمدهای نفتی به میزان کافی پرداخت نمی کند. بغداد هم این را رد کرد و گفت که این مشکل ناشی از مسایل و امور فنی بوده است.
مقامات اقلیم کردستان این مشکلات را جدی می‌گیرد و به فعالیت‌های مستقل همت گمارد. در این زمین اکسون موبیل یکی از آن شرکت‌هایی بود که جدی‌ترین گام را برداشت و با حکومت اقلیم همکاری کرد. هرچند حکومت عراق برای لغو پیمان خود تهدید کرد, اما نتوانست جلوی آن را بگیرد. البته این تهدید موجب شد که شرکت «شل» هلندی پیمان خود را لغو سازد. چه بسا آمریکایی‌ها این را مشکلی جدی برای خود ندیدند ولی مشکل آنها این بود که یکی از رقبای بزرگ آنها یعنی «چورون کورپوریشن» به کردستان آمد و در پروژه نفتی در نزدیکی هولیر شرکت کرد. بغداد هم بلافاصل واکنش نشان داد و اعلام کرد که این شرکت‌ها را در لیست سیاه قرار می‌دهد و بایکوت می‌کند. هرچند بغداد گفته بود از این پس با آنها پیمان امضا نمی‌کند, اما عملی نشد.
دلایل گرایش شرکت‌های جهانی به فعالیت در جنوب کردستان
هرچند فعالیت در عراق از مشروعیت بین‌المللی برخوردار است, اما تمامی شرکت‌ها می‌خواهد در اقلیم کردستان فعالیت کنند. بنا به تحلیلات صورت گرفته دو دلیل برای این امر وجود دارد. نخست اینکه مسئله استقلال سیاسی اقلیم کردستان در مقابل سیاست‌های حکومت عراق است. وقتی حکومت اقلیم پیمانی مستقل امضا می‌کند,سهم بیشتری دریافت می‌کند. همچنین فعالیت در مناطق عربی دشوار تر است و از امنیت برخوردار نیست. به همین‌خاطر شرکت‌ها نمی خواهند با بغداد همکاری کنند. برای مثال در ماه می در 12 منطقه پروژه‌هایی افتتاح شده است. بسیاری از آنها منفعل ماندند و تنها برای 4 پروژه مراجعه صورت گرفت. شرکت‌ها توجه خاصی به آن پروژه‌ها نکردند.
مدیریت اقلیم کردستان سهم زیادی را به شرکت‌ها می‌بخشد. هر اندازه نفت زیادی استخراج شود, به همان اندازه سهمش بیشتر می‌گردد و به لحاظ امنیت و فعالیت‌های هوایی هم آسان‌تر است.
مسلما دلیل اصلی این کار اقتصادی نیست, بلکه مسئله سیاست‌های آمریکا در خصوص عراق است. حکومت اقلیم کردستان با این عملکردهای خود نوعی توازن قدرت میان خود و حکومت عراق ایجاد می‌کند. بعنوان مثال یک سایت انیترنتی روسیه به نام «لنتا . رو» مقاله‌ای منتشر کرد و گفت:«جنوب کردستان با استفاده از این سیاست‌های شرکت‌های خارجی, راه استقلال را هموار ساخته است». در مقاله «دیمیتری وینکیس » هم آمده :«اگر کردها گامی از بغداد فراتر روند, دیگر به حکومت مرکزی عراق نیازی نخواهند داشت. همچنین جمعیت مناطق کردنشین زیاد نیست. با توجه به سودی که از این فعالیت‌ها عایدشان می‌شود, می‌توانند سطح زندگی روزانه خود را مرفه‌تر سازند. اما تنها مسیر برای صادرات نفت, خط لوله «یومورتالک ـ کرکوک» است». به نظر نویسنده این مقاله, عبور خط لوله از ترکیه یک مانع جدی است, زیرا آنکارا استقلال کردها را رد می‌کند.
اما ماه گذشته ترکیه و حکومت عراق به سازش رسیده بودند که این خط انتقال نفت 15 سال دیگر هم مورد استفاده قرار گیرد. همچنین ترکیه با اقلیم کردستان پیمانی امضا کرده و واردات نفت از اقلیم کردستان با استفاده از تانکرهای نفتکش را آغاز کرد.
تازمانی که بغداد با اقلیم کردستان از در تهدید درآید, احتمال از دست دادن کردستان برایش بیشتر می‌گردد و با شرکت‌های بین‌المللی هم میانه‌اش بدتر می‌شود.
روسیه تنها به یک بازی و دسیسه اقتصادی میل دارد
میخایل بوگدانوف, مسئول روابط خاورمیانه‌ای وزارت خارجه روسیه برای انعقاد قرار داد شرکت گاسپروم به جنوب کردستان سفر کرد. اما نخست به بغداد رفت و با نوری‌المالکی و هوشیار زیباری وزیر خارجه و معاون وزیر انرژی عراق دیداری انجام داد, سپس عازم اقلیم کردستان شد.
هرچند در مطبوعات اخباری در خصوص همکاری روسیه و حکومت اقلیم کردستان منتشر می‌شد, اما بوگدانوف نامه‌ای از پوتین را با خود داشت که می‌گفت:«ما می‌خواهیم بیشتر به لحاظ عملی با اقلیم کردستان همکاری داشته باشیم».
به عبارتی روسیه در روابط خود با اقلیم کردستان با مانورهای سیاسی وارد عمل شد. مسعود بارزانی, رئیس اقلیم کردستان و نچیروان بارزانی , نخست‌وزیر , در دیدار با آنها اعلام کردند که می‌خواهد در زمینه‌های اقتصادی با روسیه همکاری‌هایی دوجانبه داشته باشند. اما مسکو که روابطی خوب با هولیر نداشت, آخرین بار بارزانی را به روسیه دعوت کرد که قرار است آخر سال جاری به روسیه برود.
روسیه نخواست خارج از دایره بازی سیاسی انرژی باقی بماند
گاسپروم که یک شرکت بزرگ استخراج منابع انرژی است, طی صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد که برای استخراج نفت دو پیمان جداگانه را با اقلیم کردستان امضا کرده‌اند. این شرکت اعلام کرد که یکی از این پیمان‌ها این است که: ما در منطقه گرمیان جنوب کردستان با شرکت «وسترون زاگرس» کانادایی مشترکا کار کنیم و 40 درصد از سهم موجود عایدمان شود. منطقه دوم نیز منطقه «شاکل»است که 80 درصد از سود حاصل آن عاید شرکت روسی می‌گردد. گاسپروم با امضای این پیمان‌ها اعلام کرد که درصدی که در این منطقه عایدشان می‌شود, از آنچه در منطقه «بدره» بدست می‌آید, بیشتر است.
«وادم یاکوولف» مدیرعامل شرکت گاسپروم اعلام کرد که پس از انجام آنالیزهای مورد نظر بر روی این پروژه, این پیمان‌ها را امضا کرده‌اند و یادآور شد که اقلیم کردستان جهت انجام فعالیت‌های ژئولوژیک و استخراج نفت بسیار سودآور می‌باشد. وی همچنین اذعان داشت که از هم‌اکنون فعالیت‌های ژئولوژیکی و کشف میدان‌های نفتی را در اقلیم کردستان آغاز خواهند کرد.
این شرکت همچنین گفت که 260 میلیون دلار در این زمینه سرمایه‌گذاری‌کرده‌اند و گفت که تا سال 2015 ادامه می‌یابد. بنا به برآوردهای انجام شده, ظرفیت منابع در آن مناطق 500 میلیون تن می‌باشد.
گاسپروم از زمستان سال 2011 با همکاری شرکت ترکی « TPAO» در منطقه «بدره» عراق پروژه‌ای را تحویل گرفته بود. اما این نخستین بار است که با جنوب کردستان پیمان امضا می‌کند.
4 شرکت بزرگ جهان در جنوب کردستان فعالیت می‌کنند
قبل از شرکت روسی, شرکت «توتال» فرانسوی با اقلیم کردستان پیمانی به امضا رسانده بود. توتال که یکی از بزرگترین شرکت‌های استخراج نفت و گاز اروپاست, علی‌رغم تمامی تهدیدات و هشدارهای دولت مرکزی عراق, با اقلیم کردستان پیمانی منعقد ساخت.
توتال در مناطق «حریر» و «صافه» که به لحاظ منابع «هیدروکروبن» بسیار غنی می‌باشد, فعالیت فراوان دارد. لذا می توان گفت که شرکت توتال با بی‌توجهی به دولت مرکزی عراق, با حکومت کردها پیمانی امضا نمود. این شرکت به سومین شرکت بزرگ جهان مبدل شد که با کردها پیمان منعقد ساخته.
در عراق ظرفیت منابع نفتی 100 میلیارد بشکه برآورد شده است و گفته می‌شود که 45 میلیارد آن در جنوب کردستان بدست می‌آید.
هرچند حکومت بغداد به شرکت‌های جهانی هشدار داده بود تا با کردها پیمان منعقد نکنند, اما بیش از چهل شرکت جهانی با حکومت کردها پیمان‌هایی برای «کشف میدان‌های نفتی» به امضاء رساندند و هم اکنون هم به فعالیت‌هایشان ادامه می‌دهند. اما مسئله این است که اکثر این شرکت‌ها, شرکت‌هایی کوچک هستند.
در بهار سال جاری مقامات حکومت اقلیم کردستان اعلام کرده بود که حکومت بغداد سهم آنها را از درآمدهای نفتی به میزان کافی پرداخت نمی کند. بغداد هم این را رد کرد و گفت که این مشکل ناشی از مسایل و امور فنی بوده است.
مقامات اقلیم کردستان این مشکلات را جدی می‌گیرد و به فعالیت‌های مستقل همت گمارد. در این زمین اکسون موبیل یکی از آن شرکت‌هایی بود که جدی‌ترین گام را برداشت و با حکومت اقلیم همکاری کرد. هرچند حکومت عراق برای لغو پیمان خود تهدید کرد, اما نتوانست جلوی آن را بگیرد. البته این تهدید موجب شد که شرکت «شل» هلندی پیمان خود را لغو سازد. چه بسا آمریکایی‌ها این را مشکلی جدی برای خود ندیدند ولی مشکل آنها این بود که یکی از رقبای بزرگ آنها یعنی «چورون کورپوریشن» به کردستان آمد و در پروژه نفتی در نزدیکی هولیر شرکت کرد. بغداد هم بلافاصل واکنش نشان داد و اعلام کرد که این شرکت‌ها را در لیست سیاه قرار می‌دهد و بایکوت می‌کند. هرچند بغداد گفته بود از این پس با آنها پیمان امضا نمی‌کند, اما عملی نشد.
دلایل گرایش شرکت‌های جهانی به فعالیت در جنوب کردستان
هرچند فعالیت در عراق از مشروعیت بین‌المللی برخوردار است, اما تمامی شرکت‌ها می‌خواهد در اقلیم کردستان فعالیت کنند. بنا به تحلیلات صورت گرفته دو دلیل برای این امر وجود دارد. نخست اینکه مسئله استقلال سیاسی اقلیم کردستان در مقابل سیاست‌های حکومت عراق است. وقتی حکومت اقلیم پیمانی مستقل امضا می‌کند,سهم بیشتری دریافت می‌کند. همچنین فعالیت در مناطق عربی دشوار تر است و از امنیت برخوردار نیست. به همین‌خاطر شرکت‌ها نمی خواهند با بغداد همکاری کنند. برای مثال در ماه می در 12 منطقه پروژه‌هایی افتتاح شده است. بسیاری از آنها منفعل ماندند و تنها برای 4 پروژه مراجعه صورت گرفت. شرکت‌ها توجه خاصی به آن پروژه‌ها نکردند.
مدیریت اقلیم کردستان سهم زیادی را به شرکت‌ها می‌بخشد. هر اندازه نفت زیادی استخراج شود, به همان اندازه سهمش بیشتر می‌گردد و به لحاظ امنیت و فعالیت‌های هوایی هم آسان‌تر است.
مسلما دلیل اصلی این کار اقتصادی نیست, بلکه مسئله سیاست‌های آمریکا در خصوص عراق است. حکومت اقلیم کردستان با این عملکردهای خود نوعی توازن قدرت میان خود و حکومت عراق ایجاد می‌کند. بعنوان مثال یک سایت انیترنتی روسیه به نام «لنتا . رو» مقاله‌ای منتشر کرد و گفت:«جنوب کردستان با استفاده از این سیاست‌های شرکت‌های خارجی, راه استقلال را هموار ساخته است». در مقاله «دیمیتری وینکیس » هم آمده :«اگر کردها گامی از بغداد فراتر روند, دیگر به حکومت مرکزی عراق نیازی نخواهند داشت. همچنین جمعیت مناطق کردنشین زیاد نیست. با توجه به سودی که از این فعالیت‌ها عایدشان می‌شود, می‌توانند سطح زندگی روزانه خود را مرفه‌تر سازند. اما تنها مسیر برای صادرات نفت, خط لوله «یومورتالک ـ کرکوک» است». به نظر نویسنده این مقاله, عبور خط لوله از ترکیه یک مانع جدی است, زیرا آنکارا استقلال کردها را رد می‌کند.
اما ماه گذشته ترکیه و حکومت عراق به سازش رسیده بودند که این خط انتقال نفت 15 سال دیگر هم مورد استفاده قرار گیرد. همچنین ترکیه با اقلیم کردستان پیمانی امضا کرده و واردات نفت از اقلیم کردستان با استفاده از تانکرهای نفتکش را آغاز کرد.
تازمانی که بغداد با اقلیم کردستان از در تهدید درآید, احتمال از دست دادن کردستان برایش بیشتر می‌گردد و با شرکت‌های بین‌المللی هم میانه‌اش بدتر می‌شود.
روسیه تنها به یک بازی و دسیسه اقتصادی میل دارد
میخایل بوگدانوف, مسئول روابط خاورمیانه‌ای وزارت خارجه روسیه برای انعقاد قرار داد شرکت گاسپروم به جنوب کردستان سفر کرد. اما نخست به بغداد رفت و با نوری‌المالکی و هوشیار زیباری وزیر خارجه و معاون وزیر انرژی عراق دیداری انجام داد, سپس عازم اقلیم کردستان شد.
هرچند در مطبوعات اخباری در خصوص همکاری روسیه و حکومت اقلیم کردستان منتشر می‌شد, اما بوگدانوف نامه‌ای از پوتین را با خود داشت که می‌گفت:«ما می‌خواهیم بیشتر به لحاظ عملی با اقلیم کردستان همکاری داشته باشیم».
به عبارتی روسیه در روابط خود با اقلیم کردستان با مانورهای سیاسی وارد عمل شد. مسعود بارزانی, رئیس اقلیم کردستان و نچیروان بارزانی , نخست‌وزیر , در دیدار با آنها اعلام کردند که می‌خواهد در زمینه‌های اقتصادی با روسیه همکاری‌هایی دوجانبه داشته باشند. اما مسکو که روابطی خوب با هولیر نداشت, آخرین بار بارزانی را به روسیه دعوت کرد که قرار است آخر سال جاری به روسیه برود.
