از سال ۲۰۰۶ در ۱۵ ماه مه که مصادف با انتشار مجله هاوار در سال ۱۹۲۳ از سوی میر جلادت بدرخان است، این روز به عنوان جشن زبان کوردی گرامی داشته می‌شود. روز جشن زبان کوردی هر سال با فعالیت‌ها و برگزاری مراسم‌های مختلفی گرامی داشته می‌شود، امسال نیز به دلیل شیوع ویروس کرونا به شیوه آنلاین این جشن در پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی گرامی داشته می‌شود.

واکاس چولاک استاد زبان کوردی دپارتمان پژوهشهای خارجی در دانشگاه توکیو در رابطه با وضعیت زبان کوردی در ژاپن و تلاش‌هایی که در این کشور صورت گرفته است با آژانس مزوپوتامیا گفتگو کرده است.

در این رابطه واکاس چولاک اظهار داشت که از مدتها قبل در رابطه با زبان کوردی فعالیتهایی داشته است. وی مانند کوردی که در دیاسپورا زندگی می‌کند اظهار داشت مطرح کردن و شناساندن زبان و فرهنگ کوردی به خارجیان یکی از معیارهای من بوده است. نخست من به یادگیری زبان ژاپنی پرداختم. سپس پیشنهاد آموزش زبان کوردی را به دانشگاه توکیو دادم و برای نخستین بار بود که زبان کوردی در دانشگاه‌های ژاپن تدریس می‌شد. دانشگاه توکیو دانشگاه ویژه‌ای بوده و پژوهش‌های سیاسی و زبانی در آن تدریس می‌شوند. در این دانشکاه ۷۲ زبان تدریس می‌شود که یکی از این زبان‌ها، زبان کوردی است. تمامی زبان‌های اروپایی و آسیایی در ان تدریس می‌شوند. دو سال است که زبان کوردی نیز در این دانشگاه تدریس می‌شود. دانشگاه آزاد (Open Akademî) در دسترس تمامی ژاپنی‌ها است. در آنجا نیز هفته‌ای ۴ ساعت زبان کوردی تدریس می‌شود.

خارجیان نیز لازم است که زبان و فرهنگ را یاد بگیرند

چولاک خاطرنشان ساخت که وظیفه هر کوردی که در خارج از کوردستان زندگی می‌کند اینست که زبان کوردی را به افراد اطراف خود بیاموزد. چولاک در این رابطه خاطرنشان ساخت که لازم است کوردها تلاش کنند زبان کوردی را در حیطه آکادمیک نیز گسترش دهند. این استاد زبان کوردی در دانشگاه توکیو اظهار داشت که نباید یک ژاپنی، آلمانی یا امریکایی یا... تاریخ، فرهنگ و زبان کوردی را با زبانی دیگر مانند ترکی، فارسی یا عربی بیاموزد. زیرا مطالبی که با این زبان‌ها نوشته شده است، در دشمنی بسیار با کوردها قرار دارد. واقعیت کورد را باید با زبان کوردی و از خود کوردها اموخت. به همین دلیل بود که پیشنهاد آموزش زبان کوردی در دانشگاه توکیو را مطرح کردم.

پروژه‌های کوردی در ژاپن

چولاک در بخش دیگری از این گفتگو اظهار داشت که تاکنون در رابطه با مسائل تاریخی، ادبی تلاش‌های فراوانی صورت نگرفته است. متخصصانی که بر کوردستان متمرکز شوند، تدریس فرهنگ و زبان و ادبیات کوردی را برعهده بگیرند بسیار مهم است. نخستین اقدام ما در این رابطه مشتمل بر فعالیت‌های فرهنگی به زبان ژاپن-کوردی- انگلیسی است. من همراه با یکی از دانشجویانم با نام عبدالرحمان گولبیاز که اکنون استاد زبان کوردی است،  نخستین دستور زبان کوردی-ژاپنی را نوشته‌ایم و اکنون با این دستور زبان کوردی را با الفبای ژاپنی نوشته‌ایم. اکنون بر اساس کتابهای نوشته شده با این دستور زبان تدریس می‌شود. بخشهای دیگر در رابطه با تاریخ، وضعیت سیاسی، مسئله کورد در خاورمیانه بوده و شامل ۲۰ کتاب هستند. در ادبیات ژاپنی سه رمان در رابطه با موضوع کوردی نوشته شده است. در حوزه سینما نیز تلاشهایی در حال انجام است. در آینده طرحهایی را برای فیلم، فیلمهای مستند کوردی در دست داریم. دانشجویان فراوانی نیز بتدریج زبان کوردی را آموخته‌اند. این تلاشها در آینده گسترش و تداوم می‌یابند.

حملات ترکیه برحق بودن کورد را نشان می‌دهد

چولاک با اشاره به دخالت‌ها و اظهار نظرهای مبنی بر مخالفت با تدریس زبان کوردی در دانشگاه توکیو از سوی حکومت ترکیه اظهار داشت: حکومت ترکیه در هر جای جهان با تدریس زبان و فرهنگ و تاریخ کوردی مخالفت می‌کند. این موضع دولت ترکیه نشان می‌دهد که کورد در چه وضعیتی قرار داشته و از طرف دیگر نشان می‌دهد که کورد برحق است. این مخالفت‌ها حقیقت مسئله کورد را نشان می‌دهد. رژیم ترک از یک طرف می‌خواهد اینگونه به جهان وانمود کند که هیچ مشکلی با زبان کوردی ندارد و کوردها می‌توانند زبان خود را یاد بگیرند. اما در واقع با مخالفت‌های خود که در ژاپن در رابطه با زبان و فرهنگ کوردی نشان داد، سوءنیتها و ضدیت خود را با کورد نشان می‌دهد. باید کوردها در همه جای جهان بر تلاش در راه فرهنگ، ربان و ادبیات خود متمرکز شوند. این مبارزه، مبارزه‌ای مهم و در راستای مقابله با اقدامات دولت‌های مخالف با کوردهاست.

چولاک در بخش دیگری از سخنان خود افزود که سیاست‌های سرکوب اقدامی ضد بشری بوده و افراد و دولتهایی که علیه فرهنگ، زبان و ادبیات کوردی فعالیت می‌کنند، باید بدانند که مخالف خلقی ۵۰ میلیون نفری بوده و کورد هزاران سال است که در این جغرافیا موجودیت خود را تداوم بخشیده است و تا کنون از میان نرفته است. این دولتها نمی‌توانند در این کار خود موفق باشند. برای نمونه دولت ترک یکصد سال است که نتوانسته است فرهنگ، ربان و هنر کوردی را از میان بردارد. ما کوردها نباید از دولت و حکومتها و نهادهای دولتی هیچ خواست و انتظاری داشته باشیم که از فرهنگ و زبان و هنر ما صیانت به عمل آورند. اگر ما بتوانیم زبان خود را یاد بگیریم، بیاموزانیم، آنها نمی‌توانند در سیاستهایشان به موفقت دست یابند. برای نمونه کوردها توانسته‌اند در فرانسه و سوئد زبان کوردی را توسعه بخشند. این فعالیت‌ها که در تبعید انجام شده است، اکنون برای تداوم حیات زبان کوردی بسیار ایفای نقش کرده‌اند و باعث شده‌اند در میهن و خارج از میهن نیز این تلاش‌ها ادامه یابند.

دانشجویان ژاپنی با زبان کوردی ترانه می‌خوانند و می‌آموزند

چولاک در بخش دیگری از گفتگوی خود با اشاره به اهمیت مبارزات خلق کورد در روژآوا گفت: بعد از نبردها و مقاومت خلق کورد در روژآوا واکنشهای بسیار مثبتی نسبت به خلق کورد ایجاد شد. به همین دلیل ما سال گذشته کلاس‌های زبان کوردی، شلوغترین کلاس‌های ما بودند. سال نخست نزدیک به ۶۰ دانشجو در کلاسهای زبان کوردی شرکت کردند. امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا شمار این دانشجویان کمتر شده است. با این وجود بسیاری از دانشجویانم زبان کوردی آموخته‌اند. به زبان کوردی مطالعه می‌کنند، ترانه می‌خوانند و رقص کوردی نیز آموخته‌اند و تا حدی می‌توانند به این زبان نیز بنویسند، از زبان کوردی به ژاپنی ترجمه کنند، از ادبیات ژاپنی به زبان کوردی ترجمه کنند. شناخت خود را از کوردها توسط خود کوردها بدست بیاورند. این موضوع بسیار مهم است و تلاش‌ها و فعالیت ما در این زمینه ادامه می‌یابد و در آینده باید صدها کورد زبان کوردی را یاد گرفته و با این زبان، کورد را بشناسند.

به هیچ کشور و دولتی امید نبندید

چولاک در بخش پایانی این گفتگو جشن زبان کوردی را به تمامی کوردها تبریک گفته و اظهار داشت: روز جشن زبان کوردی را به تمامی کوردها و کسانی که کوردی را یاد می‌گیرند، تبریک و شادباش می‌گویم. باید هر خانه‌ای آموزشگاه زبان تبریکی باشد. باید کوردها با یکدیگر به زبان کوردی سخن بگویند. رویاهای کوردی را به زبان کوردی به تصویر بکشند. کوردها نباید به هیچ کشور و دولت و سیستمی امید ببندند. باید از سازمان‌ها و گروهای خود، در خانه‌های خود آموزش و یادگیری زبان کوردی را پیگیری کنیم.