او نویسنده، معلم، آرشیودار و سیاستمدار بود، تاریخ را بازنویسی کرد و شواهدی برای کوردستانی‌بودن مناطق جدا شده آورد و تلاش کرد تا به‌میهن خود خدمت کند و تاریخ آن را از هر جهت اصلاح کند. تا لحظه شهادتش دست از نوشتن برنداشت.
ماموستا شمال، نویسنده، سیاستمدار، مورخ و آرشیودار، از چهره های برجسته گرمیان و از روشنفکران شهر وزرای کفری است که آثارش مهر خود را در تاریخ کوردستان به طور عام و گرمیان و کفری به طور خاص به جا گذاشته است.
سهیل خورشید عزیز معروف به شمال در سال ۱۹۶۰ در شهر کفری از توابع گرمیان به دنیا آمد و به گفته خودش خانواده اش ابتدا از کوه آژداخ به کانی گومه در سلیمانیه آمدند و پدربزرگش در اواخر دوره عثمانی به کفری آمد.
او تحصیلاتش را در کفری به پایان رساند و فارغ التحصیل دانشکده مهندسی کشاورزی دانشگاه بغداد است، متاهل و دارای چهار فرزند است. علاوه بر زبان کوردی; زبان های ترکمنی و عربی را می دانست و در زندگی خصوصی مدت‌ها به کشاورزی اشتغال داشت و کارمند اداره کشاورزی کفری بود.
او در کار و مبارزات سیاسی نیز به گفته خودش، در دهه ۹۰ و همراه با گسترش تفکر آپوچی در باشور کوردستان، در سال ۱۹۹۶ با فکر و تزهای رهبر آپو آشنا میشود.
او در سال ۱۹۹۷ به عضویت (ی ن د ک) ، و سپس به عضویت (پ چ د ک) درمی‌آید. تا زمان شهادتش نیز عضو شورای رهبری جنبش آزادی جامعه کوردستان بود.
ماموستا شمال از دهه ۸۰ نوشتن را آغاز نمود و در سال ۱۹۸۲ به زبان عربی شعر سروده است. در سالهای ۱۹۹۷ و ۱۹۹۸ به نوشتن موضوعهای سیاسی در روزنامه ولات پرداخت. سپس در سالهای ۲۰۰۰ تحقیقات جغرافیایی و تاریخی خود را به صورت چندین کتاب چاپ کرد.
او نوشتن را ابتدا با سرودن شعر آغاز نمود و پس از مدتی به نوشتن برای روزنامه پرداخت. سپس چندین تحقیق در رابطه با اصلاح تاریخ باشور کوردستان بر اساس تغییرات موثر دولت عثمانی و پادشاهی و جمهوری در عراق مینویسد. وی معتقد بود که این تغییرات جمعیتی در مرزها و خاک باشور کوردستان با احکام اداری توجیه شده است، از این رو به تقویم ها و نقشه های دولت عثمانی و سایر اسناد دولت عراق درباره باشور کوردستان به ویژه مناطق جدا شده، توجه زیادی داشت.
مثلاً می گوید، مرز کرکوک از زی کوچک تا سیروان، از قره داغ تا حمرین است، اما اکنون میان استان های دیالی و صلاح الدین تقسیم شده است. وی همچنین فاشیسم ترک را عامل تحریف فرهنگ و جغرافیای کرکوک می داند و ریشه ی اینها را به اسناد دولت عثمانی نسبت می دهد.
وی شناخت گسترده ای از نظام اداری، نظامی و سیاسی عثمانی داشت. وی بر این اساس به تحقیقات جغرافیایی و سیاسی خود از منظر ظلم به کوردها و اشغال خاک باشور کوردستان از دوره ی عثمانی تا سلطنت و جمهوری در عراق پرداخته است.
وی با ارزیابی های تاریخی خود به این نتیجه رسید که غلبه زبان ترکمنی به دلیل حکومت بوده و اکثریت مردم کفری و شهرهای اطراف آن کورد بوده اند. او همچنین معتقد بود که اگر دولت ها و دست های خارجی اجازه دهند، روابط کورد و ترکمن بهبود خواهد یافت.
ماموستا شمال چگونه با شوونیسم جبهه ترکمن در کفری مقابله کرد؟
او در مصاحبه های رسانه ای، نوشته ها و تحقیقات خود با جبهه ترکمنها در کفری مواجه شد، زمانی که کفری را ملک ترکان میدانستند و همین امر باعث شد که این برداشت نادرست را تصحیح کند و در سال ۲۰۰۲ پژوهشی به زبان عربی با عنوان "چند صفحه از تاریخ کفری" منتشر کرد.
او می گوید که سکوت روشنفکران کورد باعث شده است که به اظهارات نادرست جبهه ترکمن پاسخ دهد. وی این امر را پاسخ و اصلاحی برای ارائه نادرست مفهوم فاشیستی مانند «ترکمن الی» برای کوردهای منطقه تل عفر، خانقین، کفری، گرمیان و گرمسیری می داند.
سپس او آن کتاب را به کوردی ترجمه کرده و آن را غنیتر نمود و به چهار کتاب زیر تبدیل نمود:
۱.تاریخ منطقه کفری
۲. تاریخ منطقه کفری از قدیم الایام تاکنون
۳. فرآیندهای پاکسازی قومی در منطقه کفری
۴. تاریخ منطقه گرمیان (طبقات اجتماعی و سازمان های سیاسی، بین ۱۸۷۰-۱۹۷۰)
سپس اطلس کرکوک را با توجه به حقایق تاریخی و اجتماعی نوشت و در آنجا به تغییرات اداری بین سالهای ۱۹۴۷-۱۹۸۷ اشاره کرد و کتاب (اقتصاد منطقه کفری) را بین سالهای ۱۸۵۰-۲۰۰۸ نوشت.
همچنین اطلس باشور کوردستان یا به قول خودش استان موصل و تغییرات اداری را تهیه کرد.
دایره المعارف کفزی نیز در دست چاپ است و آخرین اثر اوست که خودش نتوانست آن را منتشر کند.
ماموستا شمال و تصحیح تاریخ کفری
شهید شمال به باستان شناسی توجه زیادی داشت و این را راه دیگری برای تصحیح تاریخ در زیر ستم فاشیسم و دخالت دولت های اشغالگر کوردستان می دانست و به عنوان مثال به تپه های دست ساز کفری توجه می کرد. ۱۵۶ تپه هستند، به باستان شناسی توجه داشته و این را به سومری و زندگی باستانی زاگرس و کوردستان نسبت داده است، در این اثر در مقابل تاریخ دروغین و فاشیسم دولت-ملت ترک ایستاده است. وی برای این منظور به نام های قدیمی کفری مانند لاخیرو، کیماش، کودرو و ویرجیا اشاره کرد.
غارها و گورستان های زرتشتیان بار دیگر تردیدهایی را در مورد تاریخ دروغینی که دولت ترکیه برای این منطقه تراشیده است، برای او ایجاد می کند. بنابراین به ثروت فرهنگی، مذهبی و کهن کوردها در منطقه اهمیت می دهد و آن را ابزاری برای تصحیح تاریخ جامعه و واقعیت کوردستان می کند.
وی به عنوان صدای اعتراض به بی توجهی به تاریخ و فرهنگ کورد در این شهر، صدای خود را در برابر بی تفاوتی مقامات کورد و عراقی برای حفاظت از آثار و فرهنگ کورد در منطقه ابراز کرده است. وی برای حفاظت از آثار و فرهنگ کوردی در منطقه می گوید: " تسلیم نمی شویم، اما هنوز موفق نشده ایم".
پس از سالها مبارزه و تلاش خستگی ناپذیر در عرصه های فرهنگی، تاریخی، آرشیو، باستان شناسی و نویسندگی، در ۲۸/۸/۲۰۲۲ ماموستا شمال در ساعت ۱۳:۳۰ در مقابل خانه‌اش در کفری به ضرب گلوله چند فرد مسلح کشته شد.
