انجیر در شنگال منبع درآمد زندگی است
مام خِیرو ۳۳ سال که کشاورزی می‌کند او می‌گوید، انجیر مشهور شنگال پس از رنج بسیاری در بازارهای شنگال و موصل فروخته می‌شود.
تصویر
کوهستان شنگال علاوه‌بر طبیعت مساعد و زیبا، در آغوش خود محصولات بسیاری را نیز در برگرفته است. فصل تابستان به منبع محصولات طبیعی برای تمامی اهالی شنگال مبدل می‌شود. همچنین محصولات کشاورزی و میوه‌های بسیاری در شنگال به بازار عراق نیز راه می‌یابند. یکی از آنا محصولات مشهور نیز که حتی در آواز‌ها، آهنگ، ترانه و اشغار ایزدیان جای گرفته است، انجیر می‌باشد. انجیر در مناطق بسیاری از شنگال درست می‌شود، منطقه خِدِر یکی از مناطقی است بیشترین انجیر در آن تولید می‌شود. مام خِیرو ۵۵ ساله ۳۳ سال است که در این منطقه به کار کشاروزی مشغول است.
۳۳ سال کشاورزی
مام خِیرو می‌گوید، از سال ۱۹۷۱ در ۲۰ سالگی خود به کار کشاورزی روی آورده است و اکنون به همراه فرزندانش به ۲۵۰ درخت انجیر مشغول است. مام خیِرو بیان داشت که اهالی منطقه قبلا بسیار بیشتر از کنون به کار کشاورزی می‌پرداختند و گفت: «کشاورزی در قبل هم بسیار بهتر بود. اهالی دیگر به کار کشاوزری مشغول نمی‌شوند. اما مردمان اینجا کشاورزی را دوست دارند. زمانیکه در منزل ناراحت باشم به زمین کشاورزی می‌آیم و به آن مشغول می‌شوم اینچنین ناراحتی من برطرف می‌شود.»
انجیر در ماه مارس کاشته می‌شود
مام خِیرو ابراز کرد که در ماه مارس شروع به کاشتن درخت‌های انجیر می‌کنند و چنین گفت: «درخت انجیر اگر دیمی باشد در میان ۶-۷ سال و اگر آبیاری باشد در ۳-۴ سال به تمامی رشد می‌کند. قبلا کار کشاروزی بسیار دشوار بود و با حیوانات انجام می‌شد. اکنون تراکتور وجود دارد و بار کار هم سبک شده است. اما متاسفانه اکنون بیماری‌های بسیاری به وجود آمده است. قبلا این بیماری‌های وجود نداشتند، قبلا ما با حیوانات آب می‌آوریم و زمین‌های خود را آبیاری می‌کردیم اما اکنون پمپاژ آب وجود دارد و می‌توان تمام زمین را در یک روز آبیاری کرد.»
مام خِیرو یاد آور شد که برای هر بیماری باغچه‌ها و زمین ها دارود هایی وجود دارند و گفت: «اما برخی داروها هم زیان‌آورند. این داروها از اداره‌های کشاروزی خریداری می‌شوند. ما می‌خواهیم داروهای خوبی را بدست آورده فایده و ضرر و زیان آن را نیز بدانیم. ما داروهای خوبی را شناختیم که از آنان استفاده می‌کنیم. اما بدلیل همین داروها هم درختان کرم زده و آفت زده می‌شوند.»
فروش در بازارهای شنگال و موصل
انجیرهای مشهور شنگال از ماه آگوست به بعد جمع‌آوری یا برداشت می‌شود. مام خِیرو می‌گوید زمانیکه انجیر‌ها برداشت می‌شوند، بمدت یک روز باید در زیر تابش نور مستقیم آفتاب گذاشته شود و پس از آن هم می‌توان به محصولات دیگری همچون گلواز (گونه‌ای از طبخ انجیر کشاورزی مناطق کوردستان است که انجیر را زیر به وسیله یک نخ یا طناب به مثابه دانه‌های تسبیح هم وصل کرده و زیر نور آفتاب خشک می‌کنند)آن را مبدل کرد. ما خِیرو گفت که پس از رنج بسیاری این انجیر‌ها در بازارهای شنگال و موصل در غرفه‌ها جای گرفته و به فروش می‌رسند.
