کولبری آن پیشه‌ی خطرناک و دشواری است، که ده‌ها هزار نفر در روژهلات کوردستان، از سر ناچاری و به دلیل نبود فرصت‌های شغلی به این کار روی می‌آورند و هرساله صدها کولبر در راه تامین معیشت زندگی، جان خود را از دست می‌دهند.
در فاصله ۱ می ۲۰۲۳ تا ۱ می امسال، قریب به ۵۰ کولبر جان خود را از دست دادهاند و به قتل رسیده‌اند، بیش از ۴۲۰ کولبر هم زخمی شده‌اند، که در مقایسه با سال گذشته ۲ برابر افزایش داشته است.
کولبری آن پیشه‌ی خطرناک و دشواری است، که ده‌ها هزار نفر در روژهلات کوردستان، از سر ناچاری و به دلیل نبود فرصت‌های شغلی به این کار روی می‌آورند و هرساله صدها کولبر در راه تامین معیشت زندگی، جان خود را از دست می‌دهند.
دولت ایران که از طرفی با در حاشیه نگریستن و نگه‌داشتن مناطق روژهلات کوردستان در مورد عدم ایجاد رفاه و فرصت‌های شغلی، سیاست گرسنه‌سازی را به اجرا در آورده و از سوی دیگر به شیوه‌ای سیستماتیک و مداوم، مستقیما آن کولبرانی را هدف قرار می‌دهد که در راه تامین معیشت زندگی خود و خانواده‌شان ناچارند که به این کار پرخطر و دشوار روی آورند. این سیاست بخشی از سیاست قتل‌عام است که مداوم بود و حتی یک روز وجود ندارد که برای به قتل رساندن کولبران کوشش صورت نگیرد.
کولبران در برابر میزان دست‌مزدی بسیار کم، که میان ۵ تا ۱۰ دلار می‌باشد، از راه‌های سخت، دشوار و صعب‌العبور مرزی، جنس و یا آنطور که کولبران بدان می‌گویند «کوله» حمل کرده و شلیک‌های مستقیم نیروهای دولت، برف و سرما، سقوط از بلندی‌ها، انفجار مین و افتادن در رودخانه‌های مرزی از جمله خطراتی هستند که زندگی کولبران را تهدید می‌کند.
براساس آمارهای شبکه حقوق بشر کوردستان، مشخص می‌شود که در میان دو روز جهانی کارگران یعنی از تاریخ ۱ می ۲۰۲۳ تا ۱ می ۲۰۲۴ حداقل ۴۸ کولبر جان خود را از دست دادهاند که اکثرا با شلیک نیروهای دولت ایران به قتل رسیده‌اند و حداقل ۴۱۳ کولبر هم مجروح شدند، که در میان آنان هم بیشترشان قربانی شلیک‌های مستقیم ماموران ایران شدند.
براساس آمارهای کولبر نیوز در فاصله ۱ می ۲۰۲۲ تا ۱ می ۲۰۲۳ حداقل ۳۸ کولبر به قتل رسیده و ۱۵۳ کولبر هم مجروح شدند، که ۹۲ درصد از آنان با شلیک ماموران دولت هدف قرار گرفتند.
آنطور که از آمارها مشخص است در میانه پاییز سال گذشته خشونت در برابر کولبران و هدف گرفتن‌شان به شیوه‌ای بیش از حد، افزایش داشته است.
آمارهای ماهانه قتل و مجروح شدن کولبران به شرح زیر می‌باشد:
آپریل
در این ماه در مناطق مرزی پیرانشار، بانه، نوسود و ثلاث باوجانی، ۶ کولبر براثر شلیک ماموران دولت ایران و همچنین سقوط از ارتفاعات زخمی شدند.
می
در مناطق مرزی شهر بانه از توابع سنه، یک کولبر کورد براثر تیراندازی ماموران دولت ایران به قتل رسید، یک کولبر دیگر هم به دلیل ایست قلبی در مناطق مرزی نوسود از توابع کرماشان جان خود را از دست داد و همچنین ۱۶ کولبر دیگر هم به دلیل تیراندازی ماموران دولت ایران و سقوط از بلندی‌ها مجروح شده و یا به عارضه جدی دچار شدند.
ژوئن
در مناطق مرزی شهر بانه از توابع سنه، یک کولبر کورد براثر شلیک مستقیم نیروهای دولتی ایران به قتل رسید، همچنین حداقل ۸ کولبر دیگر هم براثر یورش ماموران دولت ایران در مناطق مرزی نوسود و بانه از توابع کرماشان و سنه زخمی شدند.
جولای
در مناطق مرزی سقز، بانه و نوسود از توابع کرماشان و سنه، ۳ کولبر کورد به نام‌های حسن توفیق‌زاده، آسو کریمی و ارسلان رسولی براثر شلیک مستقیم ماموران دولت ایران به قتل رسیدند، همچنین یک کولبر به نام رسول گاگشی بدلیل هدف قرار گرفتن خودرویش از سوی نیروهای مرزی و کولبری دیگر به نام حسن خاله بدلیل سقوط از ارتفاعات کوهستان قندیل جان خود را از دست دادند. همچنین ۱۷ کولبر دیگر هم آماج حملات ماموران مرزی ایران و عراق در مناطق نوسود و بانه قرار گرفته و مجروح شدند.
آگوست
در این ماه هم یک کاسبکار کورد اهل جوانرو به‌نام پویا بابایی که از طرف نیروهای پلیس انتظامی به ظن حمل کالای قاچاق بازداشت شده بود، براثر شکنجه آن نیروها در یکی از بازداشتگاه‌های شهر کرماشان جان سپرد.
حداقل ۶ کولبر کورد مورد حمله ماموران مرزی دولت ایران در مناطق مرزی بانه، سردشت و چالدران قرار گرفته و زخمی شدند.
هەروەها کاسبکارێکی کورد لە ئەنجامی ڕاوەدوونای هێزەکانی پۆلیسی ئینتیزامیی کۆماری ئیسلامیی ئێراندا و بە هۆی وەرگەڕانی ئۆتۆمبیلەکەیەوە لە شاری سەقزی پارێزگای سنە گیانی لە دەست داوە.
سپتامبر
در این ماه ۳ کولبر جان خود را از دست دادند و ۱۵ کولبر دیگر هم مجروح شدند.
دو کولبر کورد براثر شلیک مستقیم ماموران مرزی دولت ایران در مناطق مرزی بانه و مریوان از توابع سنه و حداقل ۱۴ کولبر دیگر براثر حملات ماموران دولت ایران در مناطق مرزی ارومیه، سنه و کرماشان مجروح شدند. کولبری دیگر هم بدلیل انفجار مین در مسیرهای کولبری در مناطق مرزی پیرانشهر از توابع ارومیه زخمی شد.
همچنین یک کاسبکار کورد در نتیجه تعقیب و گریز نیروهای پلیس انتظامی دولت ایران و واژگون شدن خودروی او در شهر سقز جان خود را از دست داد.
اکتبر
در این ماه کشتار و هدف گرفتن کولبرها به شیوه‌ای چشمگیر افزایش داشت و حداقل ۴ کولبر جان خود را از دست دادند و ۷۷ کولبر نیز مجروح شدند.
جزئیات هدف قرار دادن و قربانی شدن کولبران به شرح زیر است:
دو کولبر کورد با شلیک مستقیم نیروهای مرزی دولت ایران در مناطق مرزی بانه و مریوان از توابع سنه به قتل رسیدند و دو کولبر دیگر هم به دلیل سرمازدگی و سقوط از ارتفاعات جان خود را از دست دادند.
همچنین حداقل ۷۵ کولبر دیگر براثر حمله و یا درگیری و ضرب و شتم توسط ماموران دولت ایران در مناطق مرزی ارومیه، سنه و کرماشان زخمی شدند که ۶ نفر از آنان کودک هستند. دول کولبر براثر انفجار مین در مسیرهای کولبری در مناطق مرزی بانه و مریوان از توابع سنه زخمی شدند.
یک کاسبکار کورد پس از تعقیب و گریز براثر شلیک نیروهای انتظامی دولت ایران در شهر سقز به قتل رسید.
نوامبر
در این ماه ۵۱ کولبر به شرح زیر قربانی شدند:
۵ کولبر کورد که یکی از آنان کودک بودند، براثر یورش نیروهای مرزی دولت ایران در مناطق مرزی بانه و مریوان از توابع سنه و نوسود از توابع کرماشان به قتل رسیدند.
همچنین حداقل ۴۳ کولبر براثر حمله، درگیری و یا ضرب و شتم توسط ماموران دولت ایران در مناطق مرزی ارومیه، سنه و کرماشان زخمی شدند که ۵ نفر آنان کودک بودند. یک کولبر هم بدلیل انفجار مین در مسیرهای کولبری در مناطق مرزی نوسود از توابع کرماشان مجروح شد.
دسامبر
در این ماه ۴۶ کولبر به قتل رسیده و مجروح شدند.
۴ کولبر کورد به‌نام‌های احمد صادقی، شورش خرگوشی، میرزا احمدی و صادق میرزایی در مناطق مرزی بانه و نوسود براثر شلیک نیروهای دولت ایران کشته شدند.
همچنین ۴۱ کولبر براثر شکنجه و یا ضرب و شتم توسط ماموران مرزی دولت ایران در مناطق مرزی ارومیه، سنه و کرماشان مجروح شدند. یک کولبر هم به دلیل سقوط از ارتفاعات زخمی شد.
در پایان این ماه یک گروه ۹ نفره از کولبران که متشکل از ۴ کودک بود از طرف نیروهای مرزی عراق و خطوط مرزی نوسود-بیاره دستگیر شده و پس از شکنجه، ضرب و شتم و تراشیدن موی سرشان در مناطق مرزی آزاد شدند.
ژانویه
در ماه ژانویه ۵۵ کولبر به شرح زیر قربانی شدند:
۳ کولبر کورد به‌نام‌های منصور محمد نژاد، جبار ویسی و سیوان صحیحی در مناطق مرزی پاوه از توابع کرماشان و سقز و بانه از توابع سنه براثر یورش نیروهای مرزی دولت ایران و یک کولبر دیگر هم به‌نام هوشیار محمودی در خطوط مرزی میان نوسود و باشور کوردستان براثر شلیک نیروهای مرزی دولت عراق به قتل رسیدند. همچنین یک کولبر دیگر هم به‌نام فرید روبینا در مناطق مرزی مریوان براثر سرمازدگی جان خود را از دست داد.
حداقل ۳۸ کولبر براثر شکجه، ضرب و شتم یا حمله ماموران دولت ایران در مناطق مرزی ارومیه، سنه و کرماشان مجروح شدند که ۳ نفز از آنان کودک بودند. ۲ کولبر هم از طرف نیروهای مرزی دولت عراق در مناطق مرزی باشور کوردستان زخمی شدند. ۸ کولبر هم براثر تصادفات و ۲ کولبر هم براثر سقوط از ارتفاعات مجروح شدند.
فوریه
در این ماه ۷۴ کولبر به قتل رسیده و زخمی شدند، ۴ کولبر به نام‌های جعفر فرجی، علی ضرغامی، محمد گنجر و عطا حسینی در مناطق مرزی سقز، بانه، پیرانشهر و نوسود کرماشان براثر شلیک مستقیم ماموران دولت ایران به قتل رسیدند. همچنین رحیم محمدزاده یک کولبر اهل سردشت پس از دستگیری از سوی ماموران دولت ایران براثر شکنجه دشوار جان خود را از دست داد و جنازه او نیز از یک کوه به پایین پرتاب شد. دو کولبر به‌نام‌های آرام منوچهری و سیوان باتر که اهل مریوان بودند بدلیل واژگون شدن خودروی‌شان در میانه تعقیب و گریز توسط نیروهای مسلح دولت ایران، جان خود را از دست دادند.
مارس
در ماه مارس ۶۰ کولبر به شرح زیر قربانی شدند:
۵ کولبر کورد به‌نام‌های پیمان احمدی، سوران عبدی، امید سعیدی، مهرداد عبدالله‌زاده و سیوان دست‌افکن در مناطق مرزی نوسود، بانه، سقز، سردشت و سولاوا براثر حملات ماموران مرزی دولت ایران به قتل رسیدند. همچنین ۲ کولبر دیگر به‌نام‌های شورش شکری و ابوبکر ماخوزی فرد بدلیل سقوط از ارتفاعات، ۲ کولبردیگر هم به‌نام‌های هستیار عبدالکریمی و سعید علوسی به دلیل سرمازدگی و یک کولبر دیگر به نام محمد بایر محمدی بدلیل سکته و ایست قلبی در زمان کولبری جان خود را از دست دادند.
حداقل ۳۱ کولبر بدلیل یورش ماموران مرزی دولت ایران مجروح شدند. همچنین ۵ کولبر بدلیل سقوط از ارتفاعات، ۲ کولبر براثر انفجار مین، ۲ کولبر براثر تعقیب و گریز و یک کولبر هم بدلیل شکنجه و ضرب و شتم توسط ماموران مرزی دولت ایران زخمی شدند. رئوف احمدی یک کولبر اهل سردشت بدلیل انفجار مین از ناحیه‌ی پا دچار قطع عضو شد.
-در ماه مارس در مناطق مرزی نوسود کرماشان حداقل ۳۰ مورد قتل و مجروح شدن کولبران را شاهد بود و به خطرناک ترین منطقه برای کولبران مبدل شده است.
یک کودک کولبر ۱۷ ساله اهل مریوان به نام دانیال مام احمدی از سوی دادگاه انقلاب اسلامی این شهر به ۲ سال حبس و ۷۴ ضربه شلاق و ۲ میلیارد تومان جریمه نقدی محکوم شد.
در ابتدای ماه آوریل
حداقل ۱۳ کولبر در ابتدای این ماه به شرح زیر قربانی شدند:
یک کولبر ۳۴ ساله به‌نام شوانه احمدپور اهل روستای نجنیی پایین بانه، براثر شلیک مستقیم ماموران دولت ایران در مرز بلکی جان خود را از دست داد و حداقل ۱۳ کولبر نیز مجروح شدند.
آنگونه که کولبرنیوز قبلا اعلام کرده بود، در فاصله ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳ حداقل ۵۴۶ کولبر به قتل رسیده و هزار و ۲۴۹ کولبر هم زخمی شدند، که اکثرا شلیک مستقیم ماموران مرزی دولت ایران مسبب این امر بوده است.
اکثر کولبرانی که با شلیک مستقم ماموران دولت ایران هدف قرار گرفتند، هیچ‌کدام از آن نیروها تحت حسابخواهی و یا پیگرد قانونی قرار نگرفتند، در حالیکه طبق قوانین خود دولت ایران شلیک مستقیم امری آزادانه و خودسرانه نیست و بدان اجازه داده نشده است و پس از اعمال چند مرحله می‌توان شلیک کرد، که حتی از جمله آن هم شلیک هوایی می‌باشد، حتی در صورت وجود یک تهدید قطعی هم شلیک تنها از کمر به پایین معین شده است، اما در برابر کولبرانی که غیرمسلح هستند مستقیما سلاح بکار برده و اکثر هم از کمر به بالا هدف گرفته شده‌اند.
