یادداشت

وضعیت دشوار کارگران در ایران: فشارهای اقتصادی و مبارزات صنفی

وضعیت کارگران در ایران و مبارزات‌شان نیازمند بازتعریف جدی می‌باشد. به نوعی بایستی خود اصطلاح کارگر و زحمت (کار) بازتعریف شده و بنا به آن تعریف مسیر و راهکار مبارزاتی آن بازتعریف شود.

وضعیت کارگران در ایران در سال‌های اخیر با چالش‌های متعددی روبرو بوده است. از یک سو، تورم فزاینده و کاهش قدرت خرید، زندگی را برای این قشر دشوار کرده و از سوی دیگر، عدم اجرای صحیح قوانین کار و تأخیر در پرداخت دستمزدها، مشکلات آنان را دوچندان ساخته است. همچنین عدم اشتغال‌زایی در مناطقی که بعنوان مناطق پیرامونی یاد می‌شوند و حتی جلوگیری از ابتکارات مردمی در این راستا بر حاد شدن این وضعیت دامن زده است. در این میان، مبارزات کارگری برای احقاق حقوق خود، همچنان ادامه دارد.

فشارهای اقتصادی و کاهش قدرت خرید

بر اساس گزارش‌های منتشر شده، هزینه سبد معیشت خانوار کارگری به طور مداوم در حال افزایش است. این در حالی است که دستمزدها با این افزایش قیمت‌ها همخوانی ندارند و همین امر سبب کاهش شدید قدرت خرید کارگران شده است. بسیاری از کارگران برای تأمین هزینه‌های اولیه زندگی خود با مشکل مواجه هستند و این وضعیت، نگرانی‌های جدی را در میان این قشر ایجاد کرده است.

عدم اجرای صحیح قوانین کار و تأخیر در پرداخت دستمزدها:

یکی دیگر از مشکلات اساسی کارگران در ایران، عدم اجرای صحیح قوانین کار و به ویژه، تأخیر در پرداخت دستمزدها است که از ناکارآمدی دولت نشات می‌گیرد. گزارش‌های متعددی از واحدهای تولیدی و صنعتی مختلف منتشر شده که کارگران ماه‌ها حقوق خود را دریافت نکرده‌اند. این وضعیت، زندگی را برای کارگران و خانواده‌هایشان بسیار دشوار کرده و آنان را با مشکلات مالی جدی روبرو ساخته است.

مبارزات کارگری برای احقاق حقوق:

در چنین شرایطی، کارگران در ایران دست از تلاش برای احقاق حقوق خود برنداشته‌اند. تشکل‌های کارگری و فعالان این حوزه، به طور مداوم در حال پیگیری مطالبات کارگران و مبارزه برای بهبود شرایط کاری آنان هستند. برگزاری تجمعات اعتراضی، انتشار بیانیه و نامه‌نگاری به مسئولان، از جمله راه‌هکارهای مسالمت‌آمیزی است که کارگران برای رساندن صدای خود به گوش مسئولان از آن استفاده می‌کنند. ولی زمانیکه تجربیات را مدنظر قرار می‌دهیم دیده می‌شود که تا بحال مقامات دولتی به این مسئله هیچ توجهی نکرده‌اند .

نمونه‌هایی از مبارزات کارگری:

اعتراضات کارگران شرکت نیشکر هفت تپه در سال‌های اخیر به دلیل عدم پرداخت دستمزدها و مشکلات مدیریتی، نمونه‌ای از مبارزات کارگری در ایران است.

تجمعات اعتراضی کارگران در واحدهای تولیدی مختلف در اعتراض به تأخیر در پرداخت دستمزدها و عدم اجرای قوانین کار، به طور مداوم در نقاط مختلف کشور برگزار می‌شود.

همچنین استخدام‌ها و گشودن زمینه‌های شغلی بنا به داشتن سهمیه (به اصطلاح خانواده شهید، ایثارگر، بسیج، پاسدار و غیره) که بعنوان یک امتیاز و معیار اولویت‌دار از سوی دولت مشخص شده، بر مشکلات موجود اضافه شده است. حتی به نوعی می‌توان گفت که در این عرصه نیز سیاستی در چارچوب تعبیر اینکه «اگر در بیعت با من باشی حق زندگی و کار داری» از سوی دولت به شدت اجرا می‌شود که منجر به تبعیض و در نتیجه شکاف قابل توجهی در میان مردم و در میان کارگران نیز می‌شود.

در پایان می‌توان گفت که وضعیت کارگران در ایران و مبارزات‌شان نیازمند بازتعریف جدی می‌باشد. به نوعی بایستی خود اصطلاح کارگر و زحمت (کار) بازتعریف شده و بنا به آن تعریف مسیر و راهکار مبارزاتی آن بازتعریف شود. راهکارهای موجود هر چند بی‌ارزش و یا بی‌تاثیر نبوده ولی زمانیکه نتیجه‌ی آن مورد بررسی قرار داده شود به وضوح دیده می‌شود که چندان نتیجه‌ی درخوری که این مشکل را حل کند دربر نداشته است. و تنها در چارچوب مطالباتی از جمله اجرای صحیح قوانین کار و افزایش دستمزدها متناسب با نرخ تورم و برابری در کارگزینی محدود مانده است. در حالیکه ایجاد و برقراری گسترده حمایت از تشکل‌های کارگری در سطح منطقه و جهانی، پیش‌برد راهکارهای نوین و غنی مبارزاتی همگام با مبارزات کارگری جهانی و داشتن یک الگوی تشکلی بر اساس جامعه‌ای آزاد، اخلاقی و سیاسی که کار و زحمت محور آنرا تشکیل می‌دهد، می‌تواند به بهبود شرایط کاری و زندگی کارگران کمک کند و این قشر، البته همراه با مبارزات دیگر اقشار اجتماعی را در جامعه‌ای دمکراتیک و آزاد که کار ارزش خود را بازیافته و برابری همه جا را فراگرفته باشد گردهم آورد. بی‌توجهی به این مسائل، می‌تواند منجر به افزایش و بروز معضلات جدی‌تری شود.