فرزانه‌ی کوهستان
کسانی که علی حیدر کایتان را می‌شناسند، به خوبی می‌دانند که شخصیت او از ابتدا تا انتها با احساسات و واکنش‌های عمیق شکل گرفته است. جنبه عاطفی او با تخیل، اشتیاق و کاوش‌های بزرگ پرورش می‌یابد.
یادداشت
شهادت علی حیدر کایتان (فؤاد)، متفکر، نویسنده، شاعر، مربی و انقلابی که جان خود را در راه آزادی کوردها و مبارزه برای سوسیالیسم فدا کرد، در ۱۲ می همراه با نتایج دوازدهمین کنگره حزب کارگران کوردستان (پ‌ک‌ک) اعلام شد. طبق اطلاعات موجود در بیانیه مورد بحث، او در ۳ جولای ۲۰۱۸ به کاروان شهدا پیوست. افراد مطلع می‌گویند که او در شب ۳ جولای حوالی ساعت ۹ شب در نتیجه حمله هوایی به کوه گاره به شهادت رسیده است. یعنی روز ۳ جولای هفتمین سالگرد شهادت اوست. در همین رابطه، ما بار دیگر یاد او را با احترام، عشق و قدردانی گرامی می‌داریم. از همه جوانان کورد و مردم کورد، به ویژه جوانان درسیم، می‌خواهیم که این انقلابی فرزانه را به درستی درک کنند و یاد او را قویا گرامی بدارند.
همانطور که می‌دانید، علی حیدر کایتان در روستای هَنگیروان در درسیم متولد و بزرگ شده است. او فرزند خانواده‌ای از قبیله حیدران است که شاهد تَرتَله (نسل‌کشی) ۱۹۳۸ ترکیه بودند. او در مدرسه شبانه محلی در ارزروم تحصیل کرد، نه تنها در چارچوب هویت کوردی، بلکه سعی شد تا در چارچوب علویت نیز مورد آسیمیلاسیون قرار گیرد. در اوایل دهه ۱۹۷۰، او تحصیل در دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آنکارا را آغاز کرد و در آنجا با عبدالله اوجالان، رهبر خلق کورد، آشنا شد. او با عبدالله اوجالان، رهبر خلق کورد، دیدار کرد و با او قدم زد و تا پایان عمر رفیق باقی ماند.
علی حیدر کایتان یکی از شش نفری بود که در جلسه سد چوبوک که در نوروز سال ۱۹۷۳ برگزار شد، شرکت داشت و در آن جلسه، پایه‌های سازمانی پ‌ک‌ک بنا نهاده شد. یعنی او یکی از اولین رفقای رهبر خلق کورد، عبدالله اوجالان و بنیانگذارپ‌ک‌ک بود. او به قولی که داده بود پایبند ماند و تمام عمر خود را به عنوان یک مبارز پ‌ک‌ک زندگی کرد. او به جز کنگره‌های چهارم، پنجم و آخر پ‌ک‌ک، در تمام کنگره‌های دیگر شرکت کرد. او در بسیاری از کارها، از مبارزات مسلحانه گرفته تا وظایف مدیریتی سطح بالا، فعالیت داشت.
علی حیدر کایتان، همانطور که همه می‌دانند، یکی از شاعران و نویسندگان پ‌ک‌ک بود. همچنین می‌توانیم او را به عنوان یکی از اولین نویسندگان و شاعران پ‌ک‌ک تعریف کنیم. او یکی از تهیه‌کنندگان بروشور «به یاد حقی کارَر» بود که اولین اثر ادبی پ‌ک‌ک است و در بهار ۱۹۷۸ تهیه شد. در همان دوره، او بزرگترین شعر خود را با عنوان «من انسان بودم» به یاد حقی کارر سرود. واضح است که حقیقت شهدا و شخصیت حقی کارر تاثیر زیادی بر او داشته است.
او دومین شعر مهم خود درباره پ‌ک‌ک را در فوریه ۱۹۸۶ سرود. این شعر او با عنوان «برای پ‌ک‌ک» هم نقش تاریخی پ‌ک‌ک و واقعیت موفقیت آن را بیان می‌کرد و هم موضعی انتقادی نسبت به واقعیت پ‌ک‌ک نشان می‌داد. در دوران توسعه گریلا و پاسخگویی اشغالگران و سیستم نسل‌کشی و در عین حال، در دوران ظهور بسیاری از مشکلات ایدئولوژیک و تاکتیکی در پ‌ک‌ک، او با این شعر که در پ‌ک‌ک طنین‌انداز است، توجه را به واقعیت رهبری و مشارکت واقعی پ‌ک‌ک جلب می‌کند.
علی حیدر کایتان نیز در شعر خود با عنوان «بدون او بودن» به رابطه‌ی بین رهبری و کادرها اشاره می‌کند. او این رابطه را به روشنی و به طرز جالبی در ابیاتی که بسیار دوست داشت، بیان کرد.
البته اشعار او به این‌ها محدود نمی‌شود. اشعار بسیار بیشتری از او مانند «شادی جاری» و «سرود کسی که به سوی موفقیت پیش می‌رود» وجود دارد. واضح است که او بیشتر احساسات و افکار خود را از طریق این اشعار بیان کرده است. البته اشعار او بخش اساسی شخصیت اوست و این شخصیت انقلابی را باید از اشعار او نیز شناخت و درک کرد.
علی حیدر کایتان بیشتر به قدرت عاطفی خود تکیه می‌کرد و شعر می‌سرود. البته قدرت فکری و شخصیت قوی او نقش مهمی در سرودن اشعار داشت. اما او از نظر عاطفی قوی‌تر بود و وقتی الهام می‌گرفت، بلافاصله شعر می‌گفت. او در درجه اول از واقعیت رهبر آپو و شهدا، از مردم و سطح مبارزه الهام می‌گرفت. در واقع، اشعار زیادی از علی حیدر کایتان باقی مانده است. علاوه بر اشعاری که ما می‌شناسیم، او بیشتر می‌نوشت و سپس آنها را از بین می‌برد. او نمی‌خواست احساسات و افکارش آشکار شود، گویی خجالت می‌کشید. گفته می‌شود اشعاری که به دست ما رسیده است، توسط رفقایش حفظ شده است، هرچند که او تمایلی به این کار نداشت.
عبدالله اوجالان، رهبر خلق کورد، اخیرا در مورد رفیق اولیه‌اش علی حیدر کایتان گفته است: «او حقیقت رهبری را بیشتر از من درک می‌کرد و توضیح می‌داد.» شاید به دلیل تاثیر رفاقت اولیه‌شان، رابطه بین آنها راحت‌تر و بازتر بود. رهبر عبدالله اوجالان ابتدا هویت کوردی را با علی حیدر کایتان مورد بحث قرار داد، به ویژه تلاش کرد تا مشکلات مربوط به درسیم را حل کند. او اصطلاحات جامعه‌شناختی عمیقی مانند «شخصیت زخمی» و «نسل‌کشی» را بر این اساس توسعه داد. مفهوم «نسل‌کشی سفید» و تحلیل او در این چارچوب قرار داشت. علی حیدر کایتان نیز سهم مثبت‌تری در این تحلیل هویت داشت و نقش مهمی در شکل‌گیری چنین تفکر عمیقی ایفا کرد. همه این بحث‌ها و تحلیل‌ها اسناد آموزشی و رهبری بسیار ارزشمندی برای همه ما هستند و باید بدانیم چگونه از آنها بهره ببریم.
البته پایبندی علی حیدر کایتان به رهبر عبدالله اوجالان جای بحث ندارد و نیازی به گفتن چیزی در این مورد نیست. زیرا او این حقیقت را با زندگی خود تا زمان شهادتش به روشنی نشان داد. نشانه دیگر این امر، واکنش و خشم شدیدی است که علی حیدر کایتان نسبت به انواع خیانت نشان می‌داد. برخی از خائنان سعی کردند از دل‌پاکی او سوءاستفاده کرده و او را به خیانت بکشانند، اما او با خشم زیادی به این امر پاسخ داد. به عبارت دیگر، با مثال «شورای جودنرات» که اخیرا زیاد در مورد آن صحبت شده است، او به شخصیتی تبدیل شده است که می‌تواند همدستان جرم را افشا کرده و آنها را پاسخگو کند.
علی حیدر کایتان بین سال‌های ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ در شهر دوسلدورف آلمان به دلیل «پرونده پ‌ک‌ک» دستگیر شد. او ماه‌ها در زندان معروف اشتامهایم آلمان زندانی بود و تحت فشارهای شدید قرار داشت. در طول این مدت، به دلیل «مخالفت با رهبر آپو و پ‌ک‌ک» تحت فشار روانی شدیدی قرار داشت. او اغلب به کسانی که او را تحت این فشار قرار می‌دادند با این کلمات پاسخ می‌داد: «هرگز امکان ندارد، اما فرض کنید روزی سگ شوم، آن وقت باز هم دم در پ‌ک‌ک می‌ایستم و با شما مخالفت می‌کنم!»
کسانی که علی حیدر کایتان را می‌شناسند، به خوبی می‌دانند که شخصیت او از ابتدا تا انتها با احساسات و واکنش‌های عمیق شکل گرفته است. جنبه عاطفی او با تخیل، اشتیاق و جستجوهای بزرگ پرورش یافته است. جنبه واکنشی او نیز در برابر ذهنیت و سیاست‌های نسل‌کشی که در مقابل این آرمان‌ها قرار دارند، رشد کرده است. بر این اساس، او همیشه در یک مبارزه درونی بسر برده و هویت انقلابی او نیز توسط این مبارزه عمیق درونی شکل گرفته است. اگرچه در ابتدا با مشکلاتی روبرو بود، اما با گذشت زمان، به یمن آگاهی و تجربه‌ای که به دست آورد، این مبارزه را بیشتر سازماندهی کرد و به نتایج مهمی دست یافت. او این نتایج را از طریق خودانتقادی به دست آورد و با به اشتراک گذاشتن آنها سعی در آموزش رفقایش داشت. این روند به طور مداوم سطح دانش او را توسعه داد و با گذشت زمان او را به یک «فرزانه‌ی کوهستان» تبدیل کرد.
همانطور که رهبر آپو در اولین بیانیه خود بیان کرد، تاثیر کوهستان بر مردم اغلب به عنوان عاملی سرکوبگر و بیگانه‌ساز توصیف می‌شد. با این حال، به یمن اندیشه آپویی و مبارزه برای آزادی، این تاثیر از بین رفت و جنبه فرزانگی کوهستان آشکار شد. به یمن این، صدها زن و مرد فرزانه در کوهستان‌های کوردستان پرورش یافتند. درست مانند دوران زرتشت، در دوران آپویی، کوهستان‌های کوردستان مملو از انسان‌های فرزانه و مبارزان فداکار بود.
علی حیدر کایتان، از ابتدا تا انتها، همواره در مبارزه آزادی‌خواهانه آپویی در خط شهادت بوده است. او همیشه سعی کرده خود را به جلو سوق دهد، بیشتر مقاومت کند و هرگز تسلیم ترس یا عقب‌نشینی از چیزی نشده است. پس از توطئه ۱۵ فوریه، او اولین کسی بود که پیشنهاد انجام عملیات فدائی را ارائه کرد. بنابراین، شهادت در مبارزه با توطئه برای او بسیار ارزشمند بود و به او آرامش بزرگی بخشید. به این ترتیب، یک مبارز و رهبر انقلابی بزرگ به خلق کورد و بشریت اضافه شد. یاد و خاطره او همیشه زنده خواهد ماند و ما را در مبارزه برای آزادی و سوسیالیسم راهنمایی خواهد کرد!...
منبع: ینی اوزگور پولیتیکا
