زنان از همان لحظات آغازین اعتراضات سال پیش بر خلاف تصور همگان و برخلاف تمامی تلاشهای دولت که سعی کرده بود در طول سالها آنها را در کنج خانه‌ها نگه دارد و مانع ورود آنها به حوزه‌های مختلف مانند اقتصاد، سیاست، فرهنگ و هنر و غیره شود، با قدرت هرچه تمام تر در انقلاب شرکت نمودند.

از همان لحظه ی اعلام مرگ ژینا امینی، زنان به‌شدت به این مسئله واکنش نشان داده و ابتدا در شبکه‌های اجتماعی موضعگیری خود را به طور مشخصی نشان دادند.  کشته شدن ژینا امینی سبب شد تا آتش خشم زنان که سال‌ها آن را سرکوب کرده بودند، با شدت هر چه بیشتر شعله‌ور شود.

زنان از ابتدای انقلاب در همه نقاط ایران از بزرگترین شهرها تا کوچکترین شهرها و روستاها، در همه اعتراضات شرکت کرده و پيشرو و پیشگام همه اعتراضات بودند. آنها با قدرت به خیابانها رفته و خیابان را به تصرف خود درآوردند و صدای اعتراض خود را بلند کردند. آنها مطالبات و حقوق پایمال شده خود را فریاد زدند.

با آغاز "انقلاب ژن ژیان آزادی" تحول عظیمی در میان زنها رخ داد و آن؛ متشکل شدن آنها و سازمانیابی بود که در میان خود ایجاد کردند.  اکنون با گذشت حدود ۹ ماه از این انقلاب، زنان تشکل‌های منسجمی چه در داخل و چه در خارج برای خود ایجاد کرده اند و با شرکت در این تشکل‌ها فعالیت‌های خود را پر قدرت تر از همیشه برای احقاق حقوق خود ادامه می‌دهند.

جمهوری اسلامی بیش از چهل سال تلاش نمود تا زنان را از همه حوزه ها به ویژه از حوزه سیاست دور نگه دارد.  تصویب قوانین ضد زن در ترویج خشونت علیه زنان و حمایت از آن چه در داخل نهاد خانواده و چه در خارج از خانواده و در جامعه، ترویج کودک همسری، ترویج چند همسری، ترویج و حمایت از ازدواج موقت، قوانین ناعادلانه در رابطه با طلاق و همچنین حق حضانت کودکان، فرصت های نابرابر تحصیلی و شغلی برای دختران و زنان، عدم حمایت از مشاغل زنان، حمایت از کشتار و قتل زنان در چهارچوب قتل های ناموسی که سالها توسط همسران، پدران، برادران، عموها و حتی عموزاده هایشان انجام گرفته است، اجبار زنان برای فرزند آوری و عدم دسترسی آنها به بهداشت و درمان کافی و همچنین وسایل پیشگیری مناسب و  غیره  نمونه ای از هزاران تبعیض علیه زنان در قوانین جمهوری اسلامی میباشد.

با آغاز انقلاب، زنان از همه اقشار مختلف و از سنین نوجوان، جوان و زنان میانسال و کهنسال همگی به میدان آمده و به صورت مستقیم و غیرمستقیم در اعتراضات شرکت کردند. کشته شدن دست کم ۲۵ زن تا آبان ۱۴۰۱ در  اعتراضات خیابانی نشاندهنده شرکت گسترده زنان در این اعتراضات دارد. در این اعتراضات همچنین دختران کم سن و سال و کودک مانند نیکا شاکرمی  به دست نیروهای رژیم دستگیر، شکنجه و سپس کشته شدند.
 طی روزهای انقلاب و همچنین در روزهای پس از آن تعداد کثیری از زنان و دختران توسط نیروهای امنیتی رژیم دستگیر و زندانی شدند. زنان دستگیر شده در زندان های رژیم با انواع شکنجه های جنسی و جسمی و روحی مواجه هستند.

در میان گزارشهای منتشره و ثبت شده سازمانها، گروهها، کمیتههای حقوق بشری و رسانه‌هایی که اخبار مرتبط با خیزش مردمی ایران علیه جمهوری اسلامی را دنبال میکنند، پیگیری نام زنان بازداشت شده دشوار است. در حالیکه برخی گزارشها از بازداشت حدود ۱۸ هزار نفر طی بیش از دو ماه نخست اعتراضات در شهرهای مختلف ایران حکایت دارد، مجموعا نام کمتر از سه هزار نفر از مجموع بازداشتشدگان اعلام شده است. در همین راستا یک گروه داوطلب توانسته نام و هویت ۵۷۷  زن دستگیر شده را ثبت و تایید کند. این تعداد؛ بخش کوچکی از زنان دستگیر شده است که هویت آنها احراز شده است.

 درمیان زنان دستگیر شده  نام حدود ۵۰ فعال حوزه زنان دیده می شود. این امر نشان میدهد که فعالین حوزه زنان اولین گروه های سرکوب شده توسط رژیم هستند. همچنین در میان این اسامی حدود ۱۰۰ دانشجوی دختر وجود دارد.
زنان و دختران جوان علاوه بر متحمل شدن انواع شکنجه های جسمی و روحی با شکنجه های جنسی نیروهای سرکوبگر نیز مواجه بودند.

 در "انقلاب ژن ژیان آزادی" حضور دختران دانش آموز و نوجوان بسیار چشمگیر و حائز اهمیت بود. حضور پررنگ دانش آموزان دختر و همچنین دانشجویان سبب ایجاد شگفتی در میان همگان شد. دختران دانش آموز از همان روزهای اول به انقلاب پیوسته و مدارس دخترانه به صحنه انقلاب تبدیل شدند. این دختران کم سن و سال نشان دادند که از آگاهی کافی برخوردار هستند و به حقوق خود واقف میباشند. آنها با اعتراضات گسترده، تعطیلی کلاس های درس، پایین کشیدن عکس های رهبران ایران و پرچم ها، سر دادن شعارهای آزادی خواهانه و بلاخص شعار "ژن ژیان آزادی" مدارس را به  میدان انقلاب تبدیل نمودند.  از همان ابتدا نیروهای رژیم اقدام به سرکوب و دستگیری تعداد کثیری از این دانشآموزان دختر نمودند.  در بسیاری از مدارس نیروهای امنیتی با همکاری مدیران، ناظمان و معلم های تربیتی  وارد مدارس شده و دختران دانش آموز را ربودند. در میان دستگیرشدگان چند ماه اولیه انقلاب، دست کم نام ۳۰ دانش آموز دختر وجود دارد. همچنین مراکز امنیتی با احضار پدر و مادر دانش آموزان معترض به طور گسترده آنها را تحت فشار قرار داده و از آنها تعهد گرفتند.  همچنین آنها تهدید شدهاند که از تحصیل محروم خواهند شد و اجازه شرکت در کنکور را پیدا نخواهند کرد. در این میان گزارشاتی نیز از ضرب و شتم دختران دانش آموز در مدارس منتشر شد. در این برخورد ها حداقل دو دختر دانش آموز به قتل رسیدند.

 گروه دیگری از زنان که به صورت پر قدرت در انقلاب شرکت داشتند، مادران بودند .تعداد کثیری از مادران به طور گسترده و چشمگیر در اعتراضات خیابانی شرکت کردند. آنها شجاعانه به خیابانها آمده و به مبارزه پرداختند.
 تعدادی از این مادران نیز در جریان انقلاب دستگیر شدند. در این راستا گزارشات بسیاری وجود دارد که مادران  در مقابل کودکان خردسالشان مورد ضرب و شتم قرار گرفته و به صورت وحشیانه ای دستگیر شده اند. همچنین دستکم یک مادر باردار به دلیل ضرب و شتم نیروهای امنیتی فرزند خود را از دست داده است.

شرکت زنان در انقلاب از تمامی نقاط ایران و از تمامی مناطق گزارش شده است. زنان از کوچک ترین شهرها و روستاها در اعتراضات شرکت نمودند. در استانهایی مانند سیستان و بلوچستان که زنان با محدودیت های بیشتری روبرو هستند و دولت تلاش می نمود سالها نام زنان بلوچ را حذف کرده و آنها را به طور کامل از تمامی حوزه ها پاکسازی نماید، اما زنان بلوچ به طور فعال در جریان انقلاب حاضر بودند. زنان بلوچ علیرغم مشکلات و محدودیت های بسیاری که با آن مواجه بودند، اما از همان روزهای اول در جمعه های زاهدان دست به اعتراض زدند. آنها به خیابان آمده و با سر دادن شعار مطالبات خود را اعلام نمودند. اعتراضات خیابانی زنان بلوچ علیرغم گذشت ماه ها هنوز هم ادامه دارد.

گروه دیگری از زنان که در جریان انقلاب وارد میدان شدند، زنان هنرمند و به ویژه گروهی از زنان مشهور و سلبریتی‌ها بودند. این زنان که همیشه با احتیاط رفتار کرده و هرگز وارد حوزه سیاست نشده بودند، اما در جریان انقلاب جسارت پیدا کرده و وارد حوزه انقلاب شده و به حمایت از مردم پرداختند. تعدادی از این زنان شجاعانه مطالبات خود را اعلام کردند.  تعدادی از این زنان نیز با محدودیتها و ممنوعیتها و برخوردهای قانونی و حتی دستگیری و بازداشت مواجه شدند.  تعدادی از این زنان خود داوطلبانه از صدا و سیما و فعالیتهای مرتبط با دولت کناره گیری کردند.