آینده کوردستان نه از مسیر وابستگی به جبهه‌های بیگانه، بلکه از دل همگرایی مستقل، اراده ملی و تصمیم آگاهانه رقم خواهد خورد. اکنون زمان تصمیم‌گیری و اقدام است – پیش از آنکه این فرصت نیز، چون گذشته، از دست برود.
پس از جنگ اخیر اسرائیل با رژیم جمهوری اسلامی و وارد آمدن ضربات اساسی به مراکز استراتژیک رژیم ولایت فقیه، معادلات سیاسی و امنیتی در ایران دستخوش تغییرات عمیقی شده است. این حمله، که موجب فروپاشی بخشی از توان نظامی رژیم شد، زمینه‌ساز ضعف بی‌سابقه حاکمیت و آغاز دوره‌ای جدید از تحولات داخلی در ایران گشت.
در چنین شرایطی، وضعیت برای نقش‌آفرینی خلق‌های تحت ستم، از جمله خلق کورد، بیش از هر زمان دیگری مهیّا شده است. روژهلات کوردستان اکنون در نقطه عطفی تاریخی قرار دارد و می‌تواند با وحدت و همگرایی به‌سوی کسب حقوق ملی خود گام بردارد. تجربه‌های منطقه‌ای و جهانی نشان داده‌اند که اراده جمعی می‌تواند نتایج بزرگی رقم بزند؛ اما بدون وجود یک نهاد چترآسا و فراگیر، این اتحاد شکننده خواهد ماند.
حمله برق‌آسا و طوفانی اسرائیل به اهداف مهم و حیاتی رژیم جمهوری اسلامی در سحرگاه ۱۳ ژوئن ۲۰۲۵ که ۱۲ روز به‌طول انجامید، نابودی بخش زیادی از توان استراتژیک، نظامی و موشکی رژیم را در پی داشت. به‌جرأت می‌توان گفت اکنون رژیم جمهوری اسلامی در ضعیف‌ترین دوران حکمرانی خود طی حدود ۴۷ سال حیات سرکوبگرانه‌اش قرار گرفته و شرایط برای نقش‌آفرینی و دستیابی به حق تعیین سرنوشت خلق‌های ایران، بیش از هر زمان دیگری فراهم شده است.
در شرایط حساس فعلی، چنانچه احزاب روژهلات کوردستان در چارچوب یک چتر و پلتفرم مشترک گرد هم نیایند و به وظیفه تاریخی، سیاسی و اجتماعی خود عمل نکنند، این فرصت کم‌نظیر نیز از بین خواهد رفت. در حالی که گروه‌های اپوزیسیون ایران در خارج از کشور، از سلطنت‌طلب‌ها گرفته تا جمهوری‌خواهان، دموکرات‌ها و چپ‌ها، با اختلافات داخلی دست به گریبان هستند، ضروری است نمایندگان خلق کورد با جدا شدن از جبهه آمریکایی - اسرائیلی و نیز جبهه چندپاره اپوزیسیون، خط سومی را انتخاب کنند و خود را به‌عنوان اصلی‌ترین آلترناتیو در آینده روژهلات کوردستان و یکی از عناصر کلیدی در آینده ایران، بر بازیگران بین‌المللی تحمیل کنند.
کنگره ملی کوردستان؛ ظرفیتی منحصر به‌فرد
اکنون که رژیم ولایت فقیه همچنان در وضعیت گیجی ناشی از ضربات سنگین اسرائیل و آمریکا به‌سر می‌برد، سیستم سرکوب فلج شده، ساختار امنیتی دچار فروپاشی گردیده و حاکمیت با گسست اجتماعی مواجه است، احزاب روژهلات کوردستان می‌توانند با ارزیابی دقیق و آرایش سیاسی صحیح، از این فرصت استفاده کرده و خود را برای دوران جدید که نشانه‌های آن قابل مشاهده است – آماده سازند.
در این میان، کنگره ملی کوردستان (ک‌ن‌ک) به‌عنوان سازمانی چترآسا و فراگیر، ظرفیتی ارزشمند به‌شمار می‌آید که در صورت گردهم‌آیی احزاب کورد با محوریت آن، امکان موفقیت در پیشبرد اهداف ملی تا حد زیادی افزایش خواهد یافت.
ویژگی‌های متمایز کنگره ملی کوردستان
کنگره ملی کوردستان که ۲۶ سال از تأسیس آن می‌گذرد، توانسته جایگاه خود را در سطوح بین‌المللی و محافل دیپلماتیک ارتقاء دهد. عضویت چهره‌های سرشناس و نمایندگان چهار بخش کوردستان، از جمله نمایندگان سابق پارلمان و سیاستمداران برجسته، به این نهاد اعتبار ویژه‌ای بخشیده است.
ک‌ن‌ک در طی حدود سه دهه فعالیت، به‌عنوان سازمانی فراگیر و غیرحزبی، بارها با مسئولان و نمایندگان نهادهای بین‌المللی از جمله کمیسیون اروپا، پارلمان اروپا، کنگره آمریکا، یونسکو، دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه، یونیسف، ایکائو و شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد نشست‌های مشترک برگزار کرده و نزد این مجامع از اعتبار بالایی برخوردار است.
پس از جنگ اخیر میان اسرائیل و رژیم جمهوری اسلامی، کنگره ملی کوردستان گام‌هایی جدی در جهت اتحاد احزاب کورد که همواره یکی از مطالبات اصلی خلق کورد برای تحقق حق تعیین سرنوشت و دستیابی به حقوق و آزادی‌ها بوده برداشته است.
دیدارهای هیئت کنگره ملی کوردستان با مسئولان کومله سازمان کوردستانی حزب کمونیست ایران، کومله زحمتکشان کوردستان و کومله انقلابی زحمتکشان کوردستان ایران در شهر سلیمانیه در همین راستا انجام شد. در این دیدارها، موضوع مهم اتحاد ملی و تشکیل یک کنگره با مشارکت تمامی احزاب سیاسی روژهلات کوردستان و اتخاذ موضعی واحد در قبال تحولات منطقه، مورد بحث قرار گرفت.
لزوم عبور از اختلافات و تأسیس ساختار متحد
در یک تلاش موازی، در تاریخ ۲۶ ژوئن ۲۰۲۵، هفت حزب سیاسی روژهلات کوردستان برای تقویت هماهنگی و اتحاد سیاسی، جلسه‌ای مشترک برگزار کردند که هدف آن بررسی راهکارهای تشکیل «شورای همکاری و اتحاد» اعلام شد. ضمن ارج‌نهادن به این تلاش‌ها، باید گفت که فقدان یک نهاد فراگیر که بتواند همه احزاب روژهلات کوردستان را در برگیرد، یک نقصان مهم محسوب می‌شود که احتمال موفقیت این روندها را با تردید مواجه می‌سازد.
پیش‌تر نیز شاهد آن بودیم که برخی از احزاب روژهلات کوردستان در پی فراخوان کنگره ملی کوردستان برای شرکت در «کنفرانس روژهلات کوردستان» و «نشست مجمع عمومی ک‌ن‌ک» با محوریت راه‌حل مسئله کورد و اتحاد ملی، یا شرکت نکردند یا در سطوح پایین شرکت نمودند.
بی‌توجهی برخی احزاب روژهلات کوردستان به ضرورت اتحاد ملی می‌تواند پیامدهای منفی جدی در پی داشته باشد. این بی‌اعتنایی منجر به تضعیف انسجام سیاسی، ناتوانی در تشکیل جبهه‌ای متحد و تقویت سیاست‌های سرکوبگرانه رژیم خواهد شد. افزون بر آن، موجب ناامیدی فعالان مدنی و گسترش بدبینی سیاسی در میان نسل جوان می‌گردد؛ نسلی که نقش‌آفرینی آنان در آینده کوردستان حیاتی است.
ادامه بی‌توجهی به فراخوان‌های ک‌ن‌ک برای اتحاد ملی، تلاش‌های بین‌المللی برای جلب حمایت از مسئله کورد در روژهلات را نیز دچار اخلال خواهد کرد. عدم حضور مؤثر در نشست‌های اتحاد، اعتبار سیاسی احزاب را در داخل و خارج کاهش داده و زمینه را برای سلطه پایدار رژیم فراهم خواهد کرد.
خط سوم؛ نه رژیم، نه سناریوهای غربی
اسرین قادری، عضو کنگره ملی کوردستان در آمریکا، در سخنانی تأکید کرده است:
«آزادی نه با سازش با رژیم و نه با پذیرش سناریوی غرب حاصل می‌شود. آزادی کوردها با موضع متحد علیه رژیم و نیروهای خارجی که سعی در طراحی کوردستان بدون ما دارند، محقق می‌شود.»
به همین ترتیب، حزب حیات آزاد کوردستان (پژاک) نیز اعلام کرده است که جنگ اخیر میان اسرائیل و ایران، در ماهیت خود، جنگی قدرت‌طلبانه است و احزاب روژهلات کوردستان تنها با پافشاری بر خط سوم – یعنی اتکاء به قدرت و اراده خلق کورد – می‌توانند در مسیر آزادی و جامعه‌ای دموکراتیک گام بردارند.
جمع‌بندی؛ اکنون زمان تصمیم است، نه تردید
اگر احزاب روژهلات کوردستان بتوانند اختلافات جزئی را کنار بگذارند و با اتکا به تجربه ۲۶ ساله کنگره ملی کوردستان در حوزه دیپلماسی و با تکیه بر جایگاه معتبر آن در سطح بین‌المللی، زیر چتر این سازمان گرد هم آیند، بدون تردید موانع پیشِ رو به حداقل خواهد رسید.
در دورانی که رژیم جمهوری اسلامی با بحران‌های عمیق داخلی و بین‌المللی مواجه شده است، خلق کورد باید از این فرصت تاریخی برای تعیین سرنوشت خویش بهره ببرد. این امر تنها با اتحاد، انسجام و آرایش سیاسی هوشمندانه ممکن است. پراکندگی سیاسی، همواره به نفع دشمنان خلق کورد تمام شده است.
کنگره ملی کوردستان با برخورداری از مشروعیت بین‌المللی، سابقه مؤثر در دیپلماسی و نقش بی‌طرفانه در میان احزاب، مناسب‌ترین بستر برای هماهنگی و تصمیم‌گیری جمعی است. اگر نیروهای سیاسی روژهلات کوردستان با اولویت دادن به منافع ملی، بر اختلافات فائق آیند و حول محور ک‌ن‌ک گرد هم آیند، می‌توانند نقش تاریخی خود را در این لحظه حساس ایفا کنند.
آینده کوردستان نه از مسیر وابستگی به جبهه‌های بیگانه، بلکه از دل همگرایی مستقل، اراده ملی و تصمیم آگاهانه رقم خواهد خورد. اکنون زمان تصمیم‌گیری و اقدام است – پیش از آنکه این فرصت نیز، چون گذشته، از دست برود.
