شهر مرزی نوسود در فاصله‌ی ۳۵ کیلومتری از شهر پاوه از توابع استان کرماشان واقع گشته است. مردم این شهر به زبان هورامی صحبت می‌کنند، زبانی که در این شهر اصالت آن به تمامی حفظ شده است و دلیل آن به خودویژگی‌های فرهنگی در این منطقه کوهستانی و تعامل آن با بخش دیگر هورامان در جنوب کردستان است. کودکان این شهر نام شهرهای دیگر بخش‌های کردستان را بیشتر از نام شهرهایی همچون اصفهان و شیراز می‌دانند. در نتیجه از فرهنگ کُردی خود شناخت بیشتری داشته و به هویت خود احساس تعلق بیشتری نیز دارند .

 

در بدو ورود به شهر نوسود چیزی که بیشتر از همه نظرها را به خود جلب می‌نماید طبیعت بی‌نهایت زیبا و سرشار آن است که حاصل آب‌وهوای کوهستانی بوده و می‌تواند به عنوان منطقه‌ای گردشگری در نظر گرفته شود و از راه تاسیس رستوران‌ها و هتل‌ها برای گردشگران به عنوان منبع درآمدی برای مردم بومی منطقه بر روی آن سرمایه‌گزاری شود. اما این شهر نیز به مانند دیگر شهرهای روژهلات کردستان، با وجود منابع سرشارش قربانی سیاست‌های تحمیل فقر و بیکاری رژیم جمهوری اسلامی شده است.

 

طبیعت نوسود با تمام زیبایی‌های آن حاوی خطراتی است که زخم‌هایی را بر جسم و روح مردم ساکن منطقه برجای گذاشته است. زخم‌هایی که حاصل هشت سال جنگ بین دولت‌های اشغالگر ایران و عراق هستند، اما تاثیرات برجای مانده از این جنگ پس از گذشت سال‌ها اکنون نیز در این منطقه قربانی می‌گیرد و هرسال افرادی از ساکنان منطقه بر اثر انفجار مین‌های به‌جامانده از زمان جنگ ایران و عراق یا جان خود را از دست می‌دهند و خانواده‌ای داغدار می‌شود و یا دچار آسیب‌های جدی نظیر قطع عضو می‌شوند.

 

مرزی بودن شهر نوسود باعث شده که این منطقه به پایگاه نظامی نیروهای رژیم تبدیل شود به طوری که در داخل خود شهر چندین پایگاه سپاه پاسداران و بسیج وجود دارد و بر روی نقاط مرتفع کوه‌های اطراف نیز پایگاه‌های متعددی ایجاد کرده‌اند که به بهانه‌ی حفظ مرزهای ساخته‌ی دست استعمار دولت‌ها، فشار و سرکوب زیادی را بر مردم منطقه تحمیل می‌کنند. به عنوان نمونه حدود چند ماه پیش در یکی از جاده‌های انتهایی شهر نوسود که به سوی مرز شوشمه می‌رود و در فاصله‌ی چندقدمی از شهر در این جاده یک ایست بازرسی ایجاد کرده بودند که حتی ساکنین منطقه که منازل آنها در طول این جاده قرار گرفته بود برای عبورومرور مجبور به تحویل کارت‌شناسایی به ماموران مرزی بودند تا اجازه‌ی ورود به خانه‌ی خود را داشته باشند.

 

 بدون شک مرزی‌بودن شهر نوسود تاثیراتی را از لحاظ اقتصادی نیز در منطقه ایجاد کرده و تبعاتی را نیز با خود به  همراه داشته و دارد که از جمله‌ی آنها می‌توان به طبقاتی‌شدن اجتماع این منطقه و پدیده‌ی کولبری اشاره کرد.

 

برخی از ساکنین این منطقه از طریق خریدوفروش اجناس و اقلام در دو طرف مرز، امرار معاش می‌کنند. این افراد که در اصطلاح بومی به آنها "صاحب‌بار" گفته می‌شود تنها مالک اجناسی هستند که از مرز عبور داده می‌شوند و کار عبور اجناس آنها را کولبران انجام می‌دهند که بیشتر آنان از شهرهای دیگر روژهلات کردستان مانند کامیاران ، روانسر و ... به این منطقه آمده‌اند.

 

افراد صاحب‌بار مقدار ناچیزی از عمده‌ی پولی که از طریق فروش اجناس و اقلام به دست‌ می‌آید را به کولبران پرداخت می‌کنند. کولبران باوجود خطراتی که جان آنها را تهدید می‌کند سهم ناچیزی از درآمد حاصل از خریدوفروش از طریق مرزها دارند. در نتیجه افرادی که "صاحب‌بار" نامیده می‌شوند نسبت به کولبران از لحاظ اقتصادی در وضعیت خیلی بهتری به‌سر‌می‌برند و این مسئله اجتماع شهر نوسود را به دو قشر پولدار و فقیر تبدیل کرده است.

 

تعاملات و مناسبات بین دولت‌ها در وضعیت مرزها تاثیر می‌گذارد و منافع و تهدیدات علیه آنها ایجاب می‌کند که چه زمانی مرزها باز و یا بسته شوند.

زمانی که مرزها باز باشند عبور از مرز برای کولبران یک روز به‌طول می‌انجامد اما زمانی که مرزها بسته شوند عبور از مرز برای آنها سه یا چهار روز طول می‌کشد چرا که در این مدت کولبران مجبور می‌شوند که کمین کنند تا موقعیت مناسب برای عبور از مرز برای آنها ایجاد شود.

 

در طول مدت کمین خطرات زیادی کولبران را تهدید می‌کند و اگر از گلوله‌ی ماموران مرزی جان سالم به در ببرند نیز مرگ بر اثر گرسنگی و سرمای شدید در فصل زمستان آنها را تهدید می‌کند.

 

در شهر نوسود پیشتر یک بازارچه‌ی مرزی نیز وجود داشت که اخیرا به دلیل وضعیت نامناسب مرزها تعطیل شده است.

 

حکومت اشغالگر ایران همچون دیگر شهرهای روژهلات شهر نوسود را از یکسو به پادگان تبدیل کرده و از دیگرسو با قتل‌عام فرهنگی سعی در سیاه‌نمایی هویت تاریخی مبارزه دارد. علی‌رغم تمام تلاشهای جمهوری اسلامی نوسود جایگاه همیشگی دفاع از ارزشهای فرهنگی خلق کُرد بوده و ساکنان این منطقه در جنبش آزادیخواهی مشارکتی فعالانه دارند.

 

مواردی که برای شهر نوسود ذکر شد را به طور کلی می‌توان در تمام شهرهای مرزنشین روژهلات کردستان مشاهده کرد. چراکه سیاست‌های رژیم جمهوری اسلامی در قبال خلق کُرد بجز استحاله فرهنگی، تاراج و مزدوریگری ثمره دیگری را با خود بهمراه نداشته است.