سلیمان عرب، رئیس مشترک هیئت اداری محلی کانتون جزیره، به سوالات خبرگزاری فرات (ANF) در مورد کار، سازمان و سیستم شهرداری در شمال و شرق سوریه قبل و بعد از انقلاب پاسخ داد.

*قبل از انقلاب چه نوع سیستم شهرداری در روژاوا و سوریه وجود داشت؟

دولت سوریه قبل از انقلاب سیاستی با ذهنیت ناسیونالیستی و شوونیستی دنبال می‌کرد. از آنجایی که او با این ذهنیت با مناطق کوردنشین برخورد می‌کرد، هیچ پروژه راهبردی برای مناطق ما توسعه نداد. برخی از خدمات ارائه شده اجباری بود. همه اینها اساساً برای خدمت به سیاست خودش بود. او این کار را برای دسترسی به ثروت‌هایی مانند گاز و نفت در منطقه انجام می‌داد. دولت دمشق هرگز پروژه‌ای را توسعه نداده است که منطقه را توسعه دهد، شرایط زندگی مردم را بالا ببرد و زیرساخت‌های آن را سامان دهد. برعکس، همیشه سیاستی با هدف تغییر جمعیت، زمینه‌سازی برای مهاجرت در منطقه و فقیر نگه داشتن مردم منطقه وجود داشت. به عبارت دیگر، دولت دمشق که دهه‌ها در این سرزمین‌ها قدرت را در دست دارد، هرگز سرمایه‌گذاری جدی در این منطقه انجام نداده است.

*اولین شهرداری با شروع انقلاب کجا و چگونه تأسیس شد؟

با شروع انقلاب در سال ۲۰۱۱، جنگ بسیار جدی در منطقه آغاز شد. به هر حال دولت دمشق در این جنگ خود را مسئول این مناطق ندید و منطقه را ترک کرد. مقاومت بزرگی ایجاد شد. علاوه بر این، داعش خسارات جدی در منطقه وارد کرده است. داعش زیرساخت‌ها و شهرهای موجود را نیز ویران کرد.

در آغاز سال ۲۰۱۲، اداره خودمدیریتی یا جنبش جامعه دموکراتیک (TEV-DEM) تصمیم گرفت تا همراه با جامعه شهرداری‌ها را ایجاد کند. زیرا بر اثر حملات خسارات جدی در منطقه وارد شد. شهرداری برای رفع نیازهای مردم و جبران نسبی خسارات وارده، ساماندهی کار خود را آغاز کرد. در بسیاری از نقاط منطقه زباله انباشته شده بود و باید جمع‌آوری می‌شد. مشکل جدی آب وجود داشت و باید به نحوی آب پیدا می‌شد.

در همین راستا در سال ۲۰۱۲ جلساتی با مردم برای ایجاد شهرداری در قامشلو برگزار شد، بحث‌هایی صورت گرفت و در نتیجه کارهای شهرداری آغاز شد. نخست در مرکز قامشلو در سال ۲۰۱۲ و سپس در آموده و سایر شهرها اجرا شد.

یک سال بعد؛ به عبارت دیگر، در سال ۲۰۱۳، کنفرانس شهرداری برای اولین بار برگزار شد که در آن تمامی استان‌ها، شهرستان‌ها و شهرهای آزاد شده در سراسر روژاوا شرکت کردند. به این ترتیب در هر شهر و شهرستانی شروع به تأسیس شهرداری کرد. البته در حین انجام این فعالیت‌ها، حملات نیز ادامه داشت. در ۱۱ مارس ۲۰۱۳ در حمله تبهکاران داعش به شهرداری قامشلو ۱۱ نفر از رفقای ما به شهادت رسیدند. البته دلیلی وجود داشت که داعش و حامیانش به ویژه شهرداری را انتخاب کردند. زیرا خدمت به مردم و پاسخگویی به نیازهای مردم در فضای جنگی نیز تداوم زندگی را تضمین می‌کرد و این امر برنامه‌های آنان را ناکام می‌کرد.

در سال ۲۰۱۵، برای اولین بار انتخابات شهرداری در سراسر روژاوا برگزار شد. شوراهای شهرداری تشکیل و روسای مشترک انتخاب شدند. انتخابات شوراهای مردمی در سال ۲۰۱۷ برگزار شد. در این انتخابات شهرداری‌ها به صورت یک سیستم مستقیماً به شوراهای مردمی متصل شدند. به این ترتیب روسای مشترک و شوراهای شهرداری مشخص شدند. بنابراین کار شهرداری ما در انقلاب شروع شد و ادامه یافت.

اولین کنفرانس در سال ۲۰۱۳ و دومین کنفرانس در سال ۲۰۱۶ برگزار شد. در این کنفرانس‌ها سیستم‌های شهرداری به اصول پیوند خورده و تصویب شد. شهرداری‌های ما در چارچوب این سیستم کار خود را انجام دادند و در زمان جنگ و درگیری و بحران سازماندهی خود را ادامه دادند.

*سیستم شهرداری در شمال و شرق سوریه چگونه اجرا می‌شود؟ آیا اتحادیه دارد؟

در دسامبر ۲۰۲۲، شهرداری‌های شمال و شرق سوریه سومین کنفرانس خود را برگزار کردند. ۱۳۲ شهرداری در این همایش حضور داشتند. بحث‌های گسترده‌ای در مورد تقویت و سازماندهی بیشتر درک شهرداری دموکراتیک انجام شد. در داخل اداره خودمدیریتی، تصمیمات مهم زیادی در مورد چگونگی توسعه شهرداری‌های محلی در مناطق خود، در چارچوب پروژه ملت دموکراتیک، به‌ویژه در چارچوب پارادایم رهبر آپو گرفته شد. این تصمیمات به اداره خودمدیریتی و به ویژه کمیته‌ای که یک سال و نیم پیش روی قرارداد اجتماعی کار می‌کرد ارائه شد.

تا الان اتحادیه وجود ندارد. زیرا سیستم اداره خودمدیریتی در تمام مناطق شمال و شرق سوریه با هم ایجاد نشد. ابتدا در مناطق آزاد شده کوردستان توسعه یافت و گام به گام گسترش یافت. همانطور که در ابتدا گفتم، در حالی که از یک طرف فعالیت‌های ساخت و ساز انجام می‌شد، از طرف دیگر جنگ ادامه داشت. به همین دلیل منطقه به منطقه توسعه یافت. سعی می‌شد این سیستم در هر منطقه‌ای که از دست داعش آزاد شده بود به طور همزمان ایجاد شود. پس از پاکسازی داعش، مناطق ما گسترش یافت. در هر منطقه‌ای با توجه به ویژگی‌ها و اصالت آن منطقه، فرهنگ جامعه در آن منطقه، یعنی ساختار سیاسی و فرهنگی آنجا، اداره‌هایی ایجاد می‌شد.

در هر منطقه کمیته‌های شهرداری وجود داشت. این کمیته‌ها بر اساس تعداد افراد و ساختار جغرافیایی در استان‌ها، شهرها و شهرستان‌ها سازماندهی شدند. به عنوان مثال، دو کانتون در منطقه جزیره وجود داشت، کانتون‌های حسکه، قامشلو و شورای شهرداری منطقه جزیره وجود داشت. همچنین شورای شهرداری شمال و شرق سوریه وجود داشت. اینگونه خودمان را سازماندهی کردیم. هر منطقه پروژه‌ها و طرح‌های خود را ایجاد می‌کرد و اینها در جلسات شورای شمال و شرق سوریه مطرح شد. در دو سال گذشته پروژه‌هایی که چندین منطقه را پوشش می‌دهند سازماندهی شده‌اند.

*شهرداری به عنوان یک اداره محلی چگونه در مدیریت شهر یا منطقه مشارکت می‌کند؟ سال گذشته قرارداد اجتماعی اعلام شد. شهرداری‌ها چگونه در این امر مشارکت خواهند داشت؟

با اعلام قرارداد اجتماعی تغییراتی در سیستم‌های شهرداری ما ایجاد می‌شود. یک قانون شهرداری در داخل اداره خودمدیریتی وجود خواهد داشت. انتخابات مستقیم شهرداری برگزار خواهد شد و این انتخابات توسط مردم برگزار خواهد شد. شهرداران و شوراهای شهرداری توسط مردم انتخاب خواهند شد. این انتخابات شهرداری‌های شمال و شرق سوریه را تشکیل می‌دهد و سپس اتحادیه شهرداری‌ها یا سندیکاهای شهرداری‌ها در داخل این شهرداری‌ها ایجاد می‌شود. به این ترتیب همه شهرداری‌ها قادر خواهند بود مستقیماً و منحصر به فرد خود را اداره کنند و هیچ نهاد و تشکیلاتی بر تصمیمات و فعالیت‌های این شهرداری‌ها تأثیر و اختیاری نخواهد داشت. البته آنها با نهادها و شوراهای اداره خودمدیریتی ارتباط خواهند داشت. با این حال، همه نمی‌توانند مانند گذشته در مورد شهرداری‌ها تصمیم بگیرند. به این ترتیب، هم اصالت شهرداری‌ها را بهبود می‌بخشد و هم تمرکزی (مرکزیتی) را که در سال‌های اخیر در داخل اداره خودمدیریتی ایجاد شده است به حداقل می‌رساند.

علاوه بر این، اگر اتحادی بین اداره خودمدیریتی در سراسر سوریه و دولت دمشق ایجاد شود، اگر مرکزی ایجاد شود، خواه این مرکز در دمشق باشد، رقه یا مرکز دیگری، این مرکز نمی‌تواند مستقیماً در اراده و تصمیمات شهرداری‌ها دخالت کند. این حق شهرداری‌ها در چارچوب قرارداد اجتماعی اداره خودمدیریتی، محافظت می‌شود. ما به ویژه می‌خواستیم این را با قرارداد اجتماعی بهبود دهیم. زیرا به این ترتیب جنبه دموکراتیک آن توسعه می‌یابد، می‌تواند کار خود را به شیوه‌ای اصیل انجام دهد و هر شهرداری می‌تواند از تصمیمات، فرصت‌ها و اراده در حوزه خود محافظت کند. به این ترتیب، هیچ کس از خارج فرصتی برای تأثیرگذاری بر این موضوع نخواهد داشت. از این نظر، سیستم‌های ادارات محلی در چارچوب قرارداد اجتماعی نقش مهمی در عملی شدن دموکراسی و عدالت در اداره خودمدیریتی ایفا خواهند کرد.

بعد دیگر حفاظت از محیط زیست در سیستم‌ها و قوانین شهرداری است. با این حال نمی‌توان گفت که آن را در سطح مطلوب توسعه داده‌ایم. ما در گذشته تلاش‌هایی در این زمینه داشتیم، ولی در بعد اکولوژیکی ضعیف ماندیم. در واقع جامعه زیست‌محیطی یکی دیگر از پایه‌های پروژه ملت دموکراتیک است. ما پروژه‌های بسیار تعیین‌کننده‌تری در این زمینه در آینده داریم.

*حملات دولت ترکیه به شمال و شرق سوریه ادامه دارد، اما به ویژه زیرساخت‌های منطقه را در دو سال اخیر هدف قرار داده است. این حملات چه تأثیری بر کار شهرداری داشت؟ چگونه برای به حداقل رساندن تأثیر حملات کار می‌کنید؟

البته جنگ تاثیر بسیار جدی روی کار ما گذاشت. اول از همه، شهرداری‌ها برای هر منطقه‌ای که در اولین فرآیندهای انقلاب آزاد شده‌اند، مستقیماً اقدام می‌کنند. مخصوصاً برای رفع نیازهای حیاتی... آب، برق، غذا و نظافت آن منطقه بسیار مهم است. زیرا اگر در ابتدا نتوانید اینها را فراهم کنید، مردم نمی‌توانند به مناطق آزاد شده برگردند. در نهایت بعد از نیروهای دفاعی، البته شهرداری‌ها می‌آیند. چرا که نبود یا عدم کارایی شهرداری‌ها زندگی را بسیار سخت می‌کند. در مناطق آزاد شده بعد از نیروهای نظامی مهمترین کار بر دوش شهرداری‌ها افتاد. از اول انقلاب از یک سو مقاومت، جنگ و تحرکات برای آزادی مردم صورت گرفته و از سوی دیگر تلاش برای خدمت به مردم و ترمیم آسیب‌هایی که از بین رفته و مستقیماً زندگی مردم را تحت تأثیر قرار داده است، همیشه ادامه یافتند.

البته حملات همچنان ادامه دارد. حملات، تحریم و این که منطقه در یک محاصره قرار دارد، تأثیر زیادی روی کار ما دارد. حملات دولت اشغالگر ترکیه به منطقه ما متوقف نشده است. مساحت بیشتری از منطقه ما بر روی خط مرزی است. با این حال، ما به دلیل حملات نتوانستیم بسیاری از پروژه‌های خود را محقق کنیم. با وجود اینکه بسیاری از مناطق نیازمند بودند، اما نتوانستیم ابزار لازم را ارسال کنیم. بارها نهادهای شهرداری ما به طور مستقیم هدف قرار گرفتند و رفقای ما شهید شدند. البته دولت اشغالگر ترکیه این حملات را آگاهانه انجام می‌دهد. هدف دیگر از این حملات جلوگیری از خدمات عمومی در این مناطق، وادار کردن مردم به مهاجرت و بی‌کفایت نشان دادن اداره خودمدیریتی است.

*زیرساخت‌ها و ساختار شهری شمال و شرق سوریه به دلیل جنگ به شدت آسیب دیده است. آیا پروژه‌های کوتاه مدت و بلند مدت آینده دارید؟ همچنین آیا از خارج حمایتی دریافت می‌کنید؟

تاکنون هیچ کمک خارجی به شهرداری‌ها ارائه نشده است. همه کارها و خدمات با کمک مدیریت و مردم ما انجام شد. پس از آزادسازی رقه و دیرالزور، از سوی برخی نهادها کمک شد، اما هیچ کمک و حمایت خارجی به خصوص برای منطقه جزیره صورت نگرفت. ما تمام توان خود را از مردم خود می‌گیریم. ما بر این اساس است که می‌توانیم خود را در جریان حملات، تحریم و محاصره فعلی مدیریت کنیم. ما همچنین کمیته‌هایی برای موقعیت‌های فوق‌العاده در هر یک از شهرداری‌های خود داریم. کمیته‌هایی وجود دارند که به همه فعالیت‌ها در امور آب، آتش‌نشانی و شهرداری رسیدگی می‌کنند و این کمیته‌ها به صورت ۲۴ ساعته مشغول به کار هستند.

به عبارت دیگر، با وجود جنگ و حملات، مقاومت همچنان ادامه دارد. این مقاومت نیز از نظر حفاظت از سیستم خود و بهبود ساخت و ساز بدون وقفه ادامه دارد. البته ما در دوره اول انقلاب سختی‌های زیادی داشتیم. در نظافت با مشکلات جدی مواجه شدیم. مشکل جدی آب داشتیم. یک مشکل جدی حمل و نقل وجود داشت. اینها تا حدودی حل شده است. با وجود همه هجمه‌ها، سختی‌ها و جنگ‌ها، ما پروژه‌های بزرگ بسیاری را محقق کرده‌ایم و آنها را در خدمت مردم قرار داده‌ایم. منابعی که الان داریم خیلی ضعیف است. با توجه به تحریم‌ها و هجمه‌ها، بودجه اختصاص یافته برای خدمات شهری کم است. علاوه بر این وضعیت موجود یعنی نیازهای حیاتی مردم مانند آب و نیازهای مشابه حرف اول را می‌زند. بیشتر بودجه ما برای رفع نیازهای حیاتی هزینه می‌شود. این امر اجرای پروژه‌های بزرگتر را به تاخیر می‌اندازد.

در منطقه جزیره ۵۷ شهرداری وجود دارد. قبل از تعیین بودجه برای هر شهرداری، جلساتی با تمام روستاها، شهرستان‌ها، استان‌ها، بخشداری‌ها و حتی محلات برگزار می‌شود. در این جلسات با توجه به نیازها و پروژه‌های ارائه شده توسط هر شهرداری، پروژه‌های فوری ارجحیت پیدا می‌کنند. زیرا ما نمی‌توانیم به طور مستقیم تمام خواسته‌های دریافتی را برآورده کنیم. به این ترتیب نیازها در جلسات عمومی تعیین می‌شود و بودجه نیز بر اساس نیاز تعیین می‌شود. پروژه‌ها به پروژه‌های کوتاه مدت و بلند مدت تقسیم می‌شوند. پروژه‌های کوتاه‌مدت عمدتاً پروژه‌های فوری اما کوچک بر اساس نیازها مانند مشکلات آب و جاده روستاها یا محله‌ها هستند. گاهی اوقات صدها پروژه در یک سال به دست می‌آید. اکثر این پروژه‌ها در مقیاس کوچک هستند. بیشتر اینها بر اساس خواسته‌ها و نیازهای مردم تعیین می‌شود. پس از مشخص شدن این موارد، عملی می‌شوند. البته پروژه‌های بزرگ آینده‌نگر یا آنچه ما استراتژیک می‌نامیم نیز وجود دارد، نظافت در صدر آنها می‌آید. برای اولین بار در تاریخ سوریه، تلاش برای جمع‌آوری و بازیافت همه زباله‌های منطقه جزیره انجام شد.

ایستگاه‌های جمع‌آوری زباله در هر شهر ایجاد شد. این ایستگاه‌ها در دِریک، حسکه، آموده و بسیاری از شهرهای دیگر تأسیس شدند. به این ترتیب مشکل زباله در منطقه ما حل می‌شود. برای مشکل آب هم پروژه‌های بسیار مهمی داریم. بیشتر کارهای ما برای حل مشکل آب شهر حسکه به پایان رسیده است، فقط جنبه عملی آن باقی مانده است.

ما همچنین پروژه‌های بزرگ جاده‌ای داشتیم. اینها محقق شده است. در این میان کارهای زیادی انجام شد، به عنوان مثال، اتصال جاده حسکه به بزرگراه اِم ۴ و اتصال جاده دربِسیه به بزرگراه اِم ۴. همچنین پروژه جاده قامشلو - دِریک وجود دارد که این پروژه چند سال طول می‌کشد. هزاران پروژه درختکاری وجود دارد. اینها آماده شده است. ما پروژه‌ای داریم که با شعار ایجاد فضای زندگی برای کودکان و اطمینان از اینکه هیچ کودکی در جایی بی‌سرپرست باقی نمی‌ماند، توسعه داده‌ایم. همچنین پروژه‌ای برای زنان به نام پروژه ژیان (زندگی) وجود دارد. همانطور که در ابتدا اشاره کردم، با وجود جنگ، حمله و تحریم، ما به خدمات خود برای زندگی دموکراتیک در شمال و شرق سوریه ادامه خواهیم داد.