دور پنجم مذاکرات کمیته قانون اساسی سوریه در ۲۹ ژانویه بدون حضور عناصر اساسیای که کمیته قانون اساسی برای آن آماده شده است، خاتمه یافت. هدف کمیته نگارش قانون اساسی، مشخص نمودن مکانیزمهای نگارش قانون اساسی جدید سوریه بر اساس قطعناه ۲۲۵۴ سازمان ملل متحد است تا در این رابطه هیات رهبری موقت و سازماندهی انتخابات جدید را تعیین کند.
در نشست خبری اخیر دور پنجم که به مدت ۵ روز ادامه داشته است، گییر پدرسون اظهار داشت: تلاشهای کمیته قانون اساسی بدین شیوه ادامه پیدا نمیکنند. همچنین پدرسون دور پنجم این نشستها را نیز شکست امیدها توصیف کرده و خاطرنشان ساخت که هیچگونه شفافیتی در رابطه با چگونگی تحولات فعالیتهای کمیته در آینده متصور نیست.
تلاش دولتهای منطقهای برای بازگرداندن هیمنه یک زبان، یک فرهنگ و یک حاکمیت در سوریه
خلیل عبدو عضو هیات ریاست مجلس سوریه دمکراتیک در این باره افزود: دولتهای منطقهای در منطقه فعال هستند و تلاش میکنند قانون اساسیی را به تصویب برسانند که در راستای منافع آنان بوده و تلاش میکنند هیمنه یک زبان، یک فرهنگ و یک حاکمیت مستید در سوریه را بازگردانند. اما چنین قانون اساسیی برای سوریه غیر ممکن است، زیرا سوریه متشکل از عناصر و خلقهای متفاوتی است.
خلیل عبدو عضو هیات ریاست مجلس سوریه دمکراتیک در بخش دیگری از اظهارات خود گفت: دولت دمشق تلاش میکند تا همچنان در مسند قدرت قرار بگیرد و در این رابطه به منظور خرید زمان، کمیته نگارش قانون اساسی را با عدم پذیرش یک یگ گروه و بازیدادن گروه دیگر سرگرم نگاه دارد. دولت دمشق از تکثر و تفکر مبتنی بر تکثیر نفرت داشته و تلاش میکند به هر نحو ممکن در مسند قدرت باقی بماند، و در این رابطه هیچیک از عناصر تکشیل دهنده را که از تحولات دمکراتیک در سوریه حمایت میکنند نمی پذیرد.
نه فقط خودمدیریتی دمکراتیک، بلکه کل روند نگارش قانون اساسی نادیده گرفته شده است
خلیل عبدو عضو هیات ریاست مجلس سوریه دمکراتیک در بخش دیگری از سخنان خود در رابطه با نادیده گرفتن خودمدیریتی دمکراتیک در گشایش راهحلی سیاسی در سوریه اظهار داشت: نه فقط خودمدیریتی دمکراتیک، بلکه کل روند نگارش قانون اساسی نادیده گرفته شده است. قانون اساسی موجود برعلیه نیروی خلق سوریه بوده است. به همین دلیل لازم بوده قانون اساسی بر مبنای مطالبات و الزامات تمامی خلقهای سوریه و تمامی آن نوشته میشد. هیچ قانون اساسیای که بر اساس خواستههای خلق و متکی بر نیروی خلق نباشد، قانونی غیرفعال و نادرست است.
خلیل عبدو همچنین افزود که حکومت سوریه با ایجاد توافقی با دولت ترک و روسیه تلاش میکند تا قانون اساسی را بر مبنای نشست آستانه بنویسد. زیرا دیگر اپوزیسیون سوریه نمایندگی خلق سوریه را بر عهده نداشته و تنها نمایندگی نیروهای خارجی را بر عهده دارد. از طرف دیگر حکومت دمشق همچنان بر اساس راهحل نظامی به حل مسله سوریه اعتقاد دارد.
عضو هیات ریاست مجلس سوریه دمکراتیک در بخش دیگری از سخنان خود گفت: مناطق خودمدیریتی شمال-شرق سوریه نزدیک به نیمی از مساحت سوریه را تشکیل میدهند. همچنین رهبری خودمدیریتی اثبات کرده است که میتواند این مناطق را به خوبی اداره کند، از نیروی نظامی خود با نزدیگ به یکصد و بیست هزار نماینده برخوردار است. اما همواره تلاش میکنند این نطقه را نادیده بگیرند، زیرا این منطقه خواهان قانون اساسی دمکراتیک و غیرمتمرکز است که این مسئله نیز در راستای منافع حاکمیت دمشق قرار ندارد. زیرا بین دولت ترک و حکومت دمشق منافع مشترک وجود دارد.
خلیل عبدو همچنین موضع دولتهای منطقهای و از جمله دولت ترک را نیز محکوم کرده و در این باره افزود: دولت ترک به منظور تامین منافع خود تمامی عناصر دمکراتیک سوریه و از جمله خلق کورد را از روند نگارش قانون اساسی دور کرده است تا پروژه خودمدیریتی دمکراتیک را از میان بردارند. در صورتیکه ما به عنوان نیمی از سوریه در نشستهای مرتبط به نگارش قانون اساسی مشارکت نداشته باشیم لزومی به برگزاری هیچ نشستی در این باره نیست.
از نظر خلیل عبدو تنها راه برای حکومت دمشق تفکر بر مبنای فکری باز و دوری از رژیمهای ایران و ترکیه و اتکا به خلقهای سوریه است تا بتواند قانون اساسی غیر متمرکز و دمکراتیک را تنظیم و این کشور در معرض دخالتهای بیگانگان قرار نگیرد. در دور اخیر مذاکرات ژنو رسانههای طرفدار حکومت اسد حضور نداشتند، همچنین نماینده حکومت سوریه نیز در این دور از مذاکرات شر کت نکرده و در نشست ژنو نیز در رابطه با موضوعات دیگری از جمله حق حاکمیت، ترور و اشغال سوریه سخن گفته است.
بشار اسد در ۲۸ اکتبر ۲۰۲۰ در گفتگویی با یک آژانس روسی، مذاکرات کمیته ژنو را یک بازی سیاسی عنوان کرده بود. از نظر اسد، خلق سوریه به قانون اساسی نظر نداشته و در رابطه با آن نیز مبارزه نمیکند، بلکه خلق سوریه فقط به حل مسئله سوریه فکر میکند.