۲۳ مارس مصادف با روز شکست تبهکاران داعشی در مقابل نیروهای نظامی سوریه دمکراتیک است. نیروهای سوریه دمکراتیک در ۲۳ مارس ۲۰۱۹ در منطقه باغوز، در شرق دیرالزور آخرین سنگرها و استحکامات داعش را در هم شکستند.
از این روز به بعد نیروهای سوریه دمکراتیک در نبرد با نیروهای داعش وارد مرحله جدیدی شدند. این نبرد، از فعالیتها و نبردهایی که در شمال-شرق سوریه به منظور نابودی هستههای مخفی داعش انجام میگیرد متمایز بوده است. به منظور ارزیابی و تحلیل نبرد نیروهای دمکراتیک سوریه علیه تبهکاران داعش در شمال-شرق سوریه و همچنین به مناسیت سالگرد آزادی شهرک باغوز و در هم شکستن داعش، خبرگزاری هاوار با نوروز احمد عضو فرماندهی نیروهای سوریه دمکراتیک گفتگویی را انجام داده است. نوروز احمد در گفتگوی خود در رابطه با تحولات نظامی نیروهای سوریه دمکراتیک و نبرد آن با داعش، تفکرات برجا مانده از سوی داعش، آینده خانوادههای اسرای داعش و خودمدیریتی شمال-شرق سوریه سخن گفت. نوروز احمد همچنین در رابطه با موانع نابودی کامل داعش در بعد نظامی، راهکارهای تحقق نابودی داعش و ممانعت از سرگیری فعالیتهای داعش گفتگو کرد.
هاوار: دو سال از آزادی آخرین پایگاه داعش در شمال-شرق سوریه میگذرد. با گذشت زمان، شما اکنون چگونه داعش را ارزیابی میکنید و خطرات ناشی از داعش را برای آینده منطقه چگونه ارزیابی میکنید؟
نوروز احمد: بدون گمان نابودی داعش که در ۲۳ مارس ۲۰۱۹ روی داد برای شمال-شرق سوریه و تمامی منطقه گام مهمی بود. پیروزی بزرگی بود که در نتیجه جنگی دشوار روی داد و سالها نیز ادامه پید کرد. نابودی داعش نتیجه فداکاری و هزینههای بزرگی بود که با دشواریهای فراوانی تحقق پیدا کرد و در نهایت توانست خلقهای شمال-شرق سوریه را از قتل، شکنجه و نابودی نجات دهد. دستیابی به این پیروزی آسان نبود. گام مهمی بود و برای جهانیان و تمامی کسانی که شاهد ترور و ارعاب داعش بودند جشن بازخیزی و زنده شدن بود، زیرا همه را با خطر مواجه کرده بود. از ان زمان تا کنون نبرد ما علیه داعش در منطقه همچنان ادامه دارد تا خطری را که منطقه و جهان را تهدید میکند نابود کنیم. پیش از این نیز بعد از آزادی باغوز با انتشار بیانیهای اعلام کرده بودیم که تهدیدات داعش به آسانی خاتمه پیدا نمیکنند. در همان زمان هزاران نفر از افرادی که افکار خشک و افراطی داعش را داشتند در منطقه دستگیر شدند، اما این اقدامات کافی نبودند.
افراد بسیاری در منطقه هستند که به دلیل حضور داعش در این منطقه از تفکرات آنان پیروی میکنند. همچنین در میان این افراد کسانی نیز هستند که به دلیل ترس از قتل و ترور ناگزیر با آنان همراه شدهاند. عملیات امنیتی همچنان ادامه دارد. عملیاتهای امنیتی ما بعضی از اوقات به دلیل وجود هستههای مخفی داعش در منطقه گسترش پیدا میکنند. همچنین در برخی از مناطقی که از لحاظ امنیتی ضعیف هستند، عملیاتهای ما حتی امروز هم علیه هستههای مخفی داعش، علیه وابستگان داعش و کسانی که به ساکنان منطقه حمله میکنند، ادامه دارد. ما برای نابودی این هستهها، با استفاده از اقدامات اطلاعاتی وارد عمل میشویم.
در واقعیت و در صحنه عمل نیز واقعیتی وجود دارد، افکار تندروانه و افراطی در میان جامعه در زمان حضور داعش در این منطقه گسترش یافته است، داعش با استفاده از وضعیت اجتماعی، وضعیت زندگی ساکنان این مناطق، وضعیت سوریه و زمینههای فکری آنان به داعش اجازه داده که در این مناطق حضور پر رنگی داشته باشند و اگر ما نتوانیم با طرفهای دیگر مبارزه علیه داعش را ادامه دهیم، شکست دادن داعش بسیار دشوار خواهد بود.
قدمهایی که از آن روز تا کنون برداشته شدهاند، کافی نیستند. اما علیرغم تمامی زحمتها و دشواریها و موانع در مقابله با این تفکرات، مبارزه ادامه یافته است. زیرا نابودی داعش و افکار داعشی را برای خود وظیفهای اساسی میبینیم. اخیرا شاهد تلاشهایی برای احیای مجدد داعش هستیم. احتمال دارد که مانند گذشته از طریق اشغال خاک دست به عملیات نزنند، اما از طریق رسانهها و عملیاتهای دیگر خود دست به فعالیت زده و میخواهند دامنه اقدامات فعالیتهای خود را گسترده کنند. احتمال دارد که در مناطق ما چندان فعاال نباشند و نتوانند خود را مجددا سازماندهی کنند، اما در مناطق خارج از حاکمیت ما، در مناطق همسایه احتمال دارد که خود را مجددا سازمانهی کرده و تمامیت جامعه ما را با ارعاب و تهدید مواجه کنند.
در این باره سناریوهای محتمل فراوانی وجود دارند که داعش میتواند مجددا خود را سازماندهی کند و بقای خود را نیز تداوم بخشد. ما اعتقاد داریم که گروههای فراوانی وجود دارند که میخواهند داعش بار دیگر خود را مجددا سازماندهی کند. در جریان دو سال گذشته نیروهای ما عملیاتهای فراوانی را انجام دادهاند و در نتیجه بسیاری از هستههای مخفی داعش را دستگیر کردهاند. آنها اعتراف کردهاند که چه کسانی تلاش میکنند تا داعش دوباره احیا شود و چه گروههای به داعش کمک میکنند. ورود تبهکاران داعش به منطقه و حضور انان در منطقه نشاندهنده این کمکهاست.
تلاشهای داعش در عراق، در منطقه تحت حاکمیت رژیم بعث و مناطق تحت اشغال دولت ترک خصوصا مناطقی که به کریدوری برای تروریستها تبدل شدهاند، مناطقی که برای سازماندهی و آموزشهای داعش مورد استفاده قرار میگیرند، همه نشان دهنده این تلاشها هستند. به منظور مبارزه علیه این تفکر هماهنگی بین تمامی گروههای ضد داعش لازم است. همچنین لازم است که مبارزه مشترک تقویت شده و کمکها به منطقه شمال-شرق سوریه نیز افزایش پیدا کند. در اینصورت است که داعش به اهداف خود دست پیدا نمیکند.
هاوار: خطرهای داعش در کجا بروز پیدا میکنند؟
نوروز احمد: نخست؛ سازمان داعش در حال سازماندهی مجدد خود برآمده است، دوم؛ خطر تفکرات تندروانه دینی که داعش از خود در منطقه به جا گذاشته است و همچنین خانوادههای داعش که همچنان با تفکرات افراطی زندگی میکنند. زنان داعش اگاهانه فرزندان خود را بر اساس تفکرات داعش پرورش میدهند و سپس به کشورهای خود باز میگردند. این مسله در درجه نخست بر منطقه و در درجه دوم بر تمامی کشورهای همسایه تاثیر میگذارد. ما تلاش میکنیم تا امنیت را در کمپهایی که افراد داعش در آنجا حضور دارند، تامین کنیم. قصد داریم تا افکار رادیکال را از میان برداریم. در غیر اینصورت زنان داعشی خود را مجددا سازماندهی میکنند و خطر افزایش پیدا میکند.
همچنین خطرات و تهدیدهایی دیگری در صورت از میان رفتن هماهنگیهای اطلاعاتی خصوصا در رابطه با تروریستهایی که در نزد ما هستند وجود دارد. به همین دلیل باید اطلاعات امنیتی در خصوص دستگیرشدگان داعشی به نیروهای سوریه دمکراتیک داده شوند تا پروندههای این تروریستها مورد پیگیری واقع شود. اگر با یکدیگر همکاری نکنیم و هماهنگیهای لازم را در این باره نداشته باشیم، آینده همچنان مبهم باقی میماند. ما نمیتوانیم فعلا تروریستها را دادگاهی کنیم. به همین دلیل باید کمکها و همکاریها افزایش پیدا کنند و در رابطه با داعشیهای زندانی شده همکاریهای لازم صورت گیرد.
همانگونه که شما هم اطلاع دارید ما چندین بار اعلام کردهایم که این تروریستها در زندان بوده و خانوادههای آنان در کمپ هولی میتوانند مانند بمب عمل کنند. اگر ما نتوانیم از طریق هماهنگی و کمکهای لازم تلاشهایی را برای ایجاد ممنوعیت علیه آنان انجام دهیم، معلوم نیست سرانجام در کجا این بمب منفجر میشود. زیرا ما نمیتوانیم همچنان آنها را زندانی کنیم. اخیر تلاشهای بسیاری برای فرار این تروریستها به خارج از زندان صورت گرفته است.
شما به خوبی اطلاع دارید که این افراد تروریست هستند، افکار افراطی و خشک در سر دارند و تا اخرین نفس هم جنگیدند. در صورتیکه این افراد فرار کنند، میتوانند خطرات مهلکی را ایجاد کنند. فرار آنها نه تنها منطقه را با تهدید مواجه میکند، بلکه این خطر میتواند در همه جای دنیا نیز ایجاد شود. ما برای تغییر تفکرات این افراد از امکانات مادی و امنیتی برخوردار نیستیم. اطلاع داریم که باید برای رهایی از این فکر چه در میان تروریستهای داعش و چه در میان خانوادههای این افراد باید تلاش کنیم. تا کنون بر اساس فرصتها و امکانات حداقلی که داشتهایم توانستهایم این افراد را نگاه داریم. علیرغم تمام تلاشها بعد از گذشت دو سال باید همه خطرات و تهدیدهای داعش را درک کرده و در این خصوص مسئولیت خود را انجام دهند و همکاریها و هماهنگیهای خود را با ما افزایش دهند تا راه حلی برای آنان پیدا کنیم.
هاوار: همکاری نیروهای سوریه دمکراتیک و ائتلاف بینالمللی ضد داعش در چه سطحی قرار دارد؟
نوروز احمد: در درجه نخست کسانی که از نبرد علیه داعش حمایت کردهاند، یعنی نیروهای ائتلاف بینالمللی، اقدامات بسیار مهمی را برای از میان برداشتن داعش انجام دادهاند. همچنین تداوم مبارزه بینالمللی علیه داعش بعد از آزادی مناطق شمال-شرق سوریه اقدام بسیار مهمی بود. با این حال عدهای در آن زمان سخن از عقبنشینی احتمالی ائتلاف بینالمللی از شمال-شرق سوریه گفتند.
تا کنون همکاری هر دو گروه، یعنی نیروهای سوریه دمکراتیک و ائتلاف بینالمللی علیه داعش ادامه یافته است و تمامی تلاشها علیه افرادی که درصدد حمله به منطقه بودهاند ادامه داشته است. در رابطه با این تلاشها، برای خاتمه دادن به این حملات با همکاری هر دو طرف، هم در کمپها و هم در زندانها، تلاشهای مشترک ادامه یافته است. اطلاعات در این رابطه با ائتلاف بینالمللی علیه داعش رد و بدل میشود. ائتلاف بینالمللی نیز تلاش میکند تا موانع موجود در این رابطه را از میان بردارد، و همراه با ان با ریش سپیدان و اقشار اجتماعی گفتگو میکنیم. در همین رابطه تلاش میکنیم وضعیت منطقه را تغییر دهیم. تا مانع از بازگشت داعش شده یا ان را محدود کنیم و وضعیتی را که به بازگشت آنها کمک میکند تغییر دهیم. ما میدانیم که این مسئله نیز به تنهایی کافی نیست و باید تلاشهای بزرگ و مشترکی را در این باره انجام دهیم. در جریان دیدارهایمان با تمامی گروهها و نیروها وضعیت را تحلیل کردهایم.
همانگونه که شما هم اطلاع دارید روسیه، امریکا و عراق نیز در منطقه حضور دارند. تلاشهای مشترکی را انجام میدهیم تا بتوانیم مبارزه مشترک خود را برای محدود کردن بازگشت نیروهای داعش به منطقه به پیش ببریم. اما باید حمایتها از ثبات و صلح در منطقه افزایش پیدا کند.حملات هستههای مخفی داعش علیه مسئولان غیر نظامی منطقه و خصوصا حملهای که به «هند لطیف» و «سعده فیصل» شد، محدود شود. هدف قرار دادن این افراد به معنای هدف قرار دادن اراده زنان آزاد بوده است.
اقدامات صورت گرفته در این باره کافی به شمار نمیروند، ما در هر صورت با حمایت یا بدون حمایت گروههای دیگر، مبارزه با داعش و تفکر رادیکال مذهبی را ادامه میدهیم. تلاشهای فراوانی را نیز از طریق نیروهای ویژه نظامی و امنیتیمان انجام دادهایم. این تلاشها نیز ادامه پیدا میکنند.
از طرف دیگر تلاش می کنیم تا امنیت مرزهای خودمان را با کشور عراق تامین کنیم و در این باره تلاشهای مشترک ما با عراق نیز همچنان ادامه دارند. اما در این باره با موانعی روبرو هستیم همانگونه که میدانید مرزهای گسترده و طولانی با عراق داریم. همچنین با حکومت دمشق نیز مرز داریم و در اینجا نیز امنیت ضعیف است، همچنین مرزهایی با دولت اشغالگر ترک نیز داریم. در این مرزها نیز ضعف داریم. با این وجود ما تلاش میکنیم تا اقدامات و تلاشهای مهمی را انجام دهیم تا بیش از این شاهد نقض حقوق در منطقه نباشیم، تا حراست و حفاظت از منطقه به خوبی تامین شود.
با این تلاشها در این چارچوب، از ما خواسته میشود که حمایت و همکاریهای موثری را داشته باشیم، باید نیروهای ائتلاف بینالمللی نسبت به این مسائل دقت داشته باشند و به خواستههای ما پاسخ بدهند، تا تلاشهای مشترک تنها به صدور بیانیههای مشترک محدود نشود. همچنین نباید به اطلاعات اشتباهی علیه نیروهای ما گوش دهند، باید در رابطه با اطلاعاتی که دریافت میکنند با دقت نگاه کنند. لازم است که مبارزه مشترک را به دلیل وجود تهدیدات امنیتی همچنان با قدرت ادامه بدهند.
بحث و گفتوگوهای ما با نیروهای ائتلاف بینالمللی در تمامی حوزهها ادامه دارند تا مسائل موجود را بتوانیم به حوزه بینالمللی بکشانیم. همانگونه که شما اطلاع دارید تا کنون نتوانستهایم در نشستهای بینالمللی نمایندگان ما حضور داشته باشند. اکنون هم مانع از حضور نمایندگان ما میشوند و در این راه سنگاندازی میکنند. به همین دلیل لازم است که از طریق نیروهای بینالمللی در این رابطه راهحلی ایجاد شود تا با همکاری مشترک ما و نیروهای ائتلاف بتوان نیروهای داعش را در سطح منطقه کاملا از میان برداشت.
هاوار: به منظور ممانعت از تهدیدات تفکرات داعشی، تبهکاران و خانوادههای آنها، به نظر شما لازم است جامعه بینالمللی و ائتلاف بینالمللی ضد داعش چه راهکارهایی را در پیش بگیرد؟
نوروز احمد: در مرحله گذشته خصوصا در رابطه با عقبنشینی نیروهای ائتلاف بینالمللی، داعش نیز از این مسله بهرهبرداری کرده و خود را مجددا سازماندهی کرده و بازگشت این مسئله تاثیری منفی بر مبارزه علیه هستههای مخفی داعش داشت. در نتیجه انتخابات اخیر در آمریکا و آغاز بکار حکومت جدید امریکا، منطقه همچنان با سیاستهای غیرشفاف مواجه است.
عدم طرح سیاستهای شفاف در منطقه از سوی دولت آمریکا، در درجه نخست تاثیر منفی بر مبارزه علیه داعش و تفکر آن دارد. در دیدارهای اخیری که با نیروهای ائتلاف و تمامی گروههای دیگر، ما در خصوص لزوم حمایت از خودمدیریتی شمال-شرق سوریه به عنوان پایگاهی برای حفظ منطقه، ازدیاد حمایتهای نظامی درازمدت و حمایت از خودمدیریتی تاکید کردهایم. همچنین در خصوص برداشتن تمامی تهدیدها علیه منطقه نیز سخن گفتهایم. زیرا خطرات موجود علیه تمامی عناصر تشکیل دهنده منطقه هستند. همانگونه که شما نیز اطلاع دارید در این منطقه عناصر و مؤلفههای فرهنگی و دینی و قومی فراوانی زندگی میکنند.
با خودمدیریتی ارتباط دارند، در بعد خارجی، در سطح منطقهای نیز روابط برقرار هستند. هر منطقه از یک ویژگی منحصر به فرد برخوردار است. اما در کل این سطح از ارتباطات خارجی نمیتواند مسله را حل کند. زیرا تمامی مناطق به همدیگر مرتبط هستند و از ارتباط با یکدیگر برخوردارند. اختلافات و مسائل مختص یک منطقه نیستند. به همین دلیل باید ارتباطات در بعد قویتری برقرار شوند. در رابطه با بهبود تمامی سطوح ارتباطی تلاش شود و باید فقط به کمکهای مادی اکتفا نشود بلکه باید این کمکها در سطح انتقال تجارب و پیشبرد فکری نیز گسترش پیدا کنند. ما برای کسب تجربه هیچگونه محدودیتی نداریم.
در خصوص مسئله دستگیرشدگان داعش و احتمال فرار آنها از زندان نیز باید از خودمدیریتی حمایت شود. این زندانها تهدیدی بزرگ برای منطقه به شمار میروند. همانگونه که میدانید علیرغم حملات ارتش اشغالگر ترک به مناطق ما علیرغم تهدیدهای حکومت دمشق و رویدادهایی که در منطقه روی میدهند، ما همچنان آنها را در زندانها نگاه داشتهایم. ما تا کنون آنها را زندانی کردهایم، اما با دشواریهای بسیار؛ از امروز به بعد نیز اینکار آسان نیست. علیرغم این دشواریها و تهدیدها بر خودمدیریتی، این مسئله بسیار دشوار است و به تنهایی برای ما ممکن نیست. به همین دلیل باید راه چارهای کلی برای این مسئله یافته شود و خودمدیریتی به عنوان مخاطب رسمی در نظر گرفته شود.
هاوار: از سخنان شما اینگونه درک میشود که لازم است حمایتهای سیاسی از خودمدیریتی افزایش پیدا کرده و به صورت رسمی به موجودیت منطقه شمال-شرق سوریه اعتراف شود. در نظر دارید در شمال-شرق سوریه چه اقدامی انجام دهید؟
نوروز احمد: ما در شمال-شرق سوریه برای حل مسئله سوریه و نه برای ایجاد دولتی مستقل تلاش میکنیم. در مناطق ما میلیونها سوری زندگی میکنند. علیرغم زحمتها و دشواریهایی که داریم، حملات و تهدیدهایی که متوجه ما میشود، حملات داعش، احتمال ندارد که ساکنان این منطقه به کمتر از به رسمیت شناختن موقعیت سیاسیشان راضی شوند.
منظور من اینست که اعتراف رسمی به منطقه شمال-شرق سوریه انجام شود، به تجربه خودمدیریتی شمال-شرق سوریه برای حل مسائل آینده توجه و این خودمدیریتی به رسمیت شناخته شود. آنهم بدون آنکه در پشت پرده بر سر آن معامله شود. باید تمامی مذاکرات و بده و بستانهای سیاسی رسمیت پیدا کنند. همه میگویند که اقامات مشترکی در منطقه در جریان است. اما این اقدامات به نحو کنونی در راستای حل مسائل و مشکلات منطقه نبوده و نمیتواند در آینده در خدمت منافع خلقهای منطقه باشد. زیرا تا کنون ما به حاشیه رانده شدهایم و تلاشهای سیاسی نیز همچنان ادامه دارند.
ما اعتقاد داریم که تمام پروژههای موجود را میتوانیم قبول کرده و اجرا کنیم. همه میدانند که موفقترین پروژه راه حل، حل مسائل و مشکلات و تنشهای مملکت است. اما به دلیل وتوی برخی از نیروها پروژهها نمیتوانند تداوم داشته باشند. برخی از طرفها نیز از این پروژه در هراسند. برخی از گروهها نیز به دلیل منافع خود آن را پذیرفتهاند. این مسئله نیز از موضع گروههای مختلف در مقابل اراده خلقهای منطقه مشخص میشود.
بازیهای فراوانی علیه منطقه شمال-شرق سوریه در جریان هستند و به هزینه خلقهای منطقه، در راستای منافع برخی از گروهها هستند. به منظور ممانعت از این بازیها، ما ترجیح میدهیم که نمایندگی خودمدیریتی راهحل را برعهده گرفته و در جریان ان مشارکت داشته باشیم. زیرا خودمدیریتی حامل پروژهای است که نمایندگی گروههای منطقهای را بر عهده دارد، و این کار را بدن تنش و ایجاد بحران و در خطر قرار دادن کلیت آن دنبال میکند.
ما از اروپا، روسیه، امریکا و دولتهای عربی میخواهیم که با اقدامات مشترک خود میتوانیم راه حلی برای مشکلات پیدا کنیم. ما این مسئله را بسیار درست ارزیابی میکنیم، ما از هرگونه تلاشی در این رابطه استقبال میکنیم. اراده خودمدیریتی در این باره در جریان است و در همین رابطه تلاش میکند.
اما علیرغم این خواست، دشواریها و موانعی نیز داریم. خواهان یافتن راه حلی در چارچوب جغرافیای سوریه هستیم که کلیت این کشور را تامین کند. ما این نوع راهحل را مناسبترین راه حل میدانیم. ما اعتقاد داریم که میتوانیم آنرا تحقق بخشیم و برای تحقق راهحل سریعتر مبارزه کنیم.
از طرف دیگر اعتقاد داریم که امسال گامهای بلندی را علیه داعش و تمامی گروههای تبهکار دیگر در عفرین، سریکانی، یمن و عراق و بسیاری از مناطق دیگر میتوانیم برداریم. اتحاد خلقها و تقویت کار گروهی و مشترک بهترین راهحل است. شرایط برای این مسئله مساعد هستند و از طریق همکاری میتوان این گامهای بلند را برداشت. اعتقاد داریم که مبارزه مشترک در تمامی عرصهها با گروههای مختلف میتواند امکانپذیر باشد.