سونجا: فروپاشی کامل ایران به نفع هیچ‌کس نخواهد بود
دکتر جان یاسین سونجا، دانشمند علوم سیاسی، اظهار داشت که هدف، نابودی کامل ایران نیست و گفت: «جهنم بزرگی به وجود خواهد آمد که هیچ‌کس قادر به کنترل آن نخواهد بود.»
یادداشت
دکتر جان یاسین سونجا، دانشمند علوم سیاسی از دانشگاه آزاد بروکسل، وضعیت منطقه را که با حمله اسرائیل به ایران آغاز شد، برای خبرگزاری فرات (ANF) ارزیابی کرد.
«ایران با ۷ اکتبر، مناطق دفاعی خود را از دست داد»
جان یاسین سونجا اظهار داشت که ایران نیروهای خود را در خارج از مرزهایش، که مدت‌ها برای آن آماده شده بود، با ۷ اکتبر از دست داد و گفت: «ایران مدت‌هاست، حداقل از سال ۱۹۸۲ به بعد، دفاع خود را در خارج از مرزهایش انجام می‌داد، دارای چنین ذهنیتی بود. این کار را با روش‌های مختلفی انجام داد. به عنوان مثال، در طول جنگ ایران و عراق، از بخشی از کوردهای عراق، در باشور، حمایت کرد. سپس گام به گام در لبنان، فلسطین و یمن نیروهای خود را ایجاد کرد؛ در واقع از آن نیروهایی که با آنها کار می‌کرد، حمایت کرد.
این حمایت به طور طبیعی ایران را در سطح منطقه‌ای تقویت کرد. هرگاه تهدید کوچکی علیه ایران مطرح می‌شد، ایران از طریق نیروهایی که از آنها حمایت می‌کرد، مانع از این تهدیدها می‌شد.
از ۷ اکتبر به بعد، این داستان ایران نیز به پایان رسید. ما در مورد روندی صحبت می‌کنیم که ایالات متحده آمریکا، اسرائیل و غرب بر سر آن به توافق رسیده‌اند: ضعیف کردن قدرت ایران در منطقه. ترکیه نیز در واقع برای این آماده بود. زیرا بین ترکیه و ایران از نظر تاریخی رقابت هژمونی وجود دارد. این وضعیت به نفع ترکیه بود.
با ۷ اکتبر، داستان ایران در مورد دفاع از خود در خارج از مرزهای ملی‌اش مرحله به مرحله به پایان رسید.
این نیز ایران را در سطح منطقه‌ای تضعیف کرد. علاوه بر این، در داخل خود نیز از سال ۲۰۰۰ به بعد اصلاح‌طلبان، از سال ۲۰۱۰ به بعد به ویژه در برابر گرانی و ساختار اقتدارگرای رژیم، تظاهرات، و از سال ۲۰۲۰ به بعد با جنبش 'ژن، ژیان، آزادی'، ایران به طور جدی تضعیف شد.
به ویژه در جنبش 'ژن، ژیان، آزادی' یعنی در اعتراضات ژینا امینی، دولت ایران از نیروی بسیار زیادی استفاده کرد و تنها از برخی جهات توانست قیام را سرکوب کند. اما از سوی دیگر، رژیم به خوبی می‌دانست؛ تنها با نیروی سخت نمی‌تواند این را کنترل کند.
به همین دلیل اجازه داده شد که شخصی مانند مسعود پزشکیان که نیمی کورد، نیمی آذری، اصلاح‌طلب و لیبرال است، نامزد شود. به عنوان مثال، در برخی مسائل عقب‌نشینی کردند؛ بدون تغییر حرف‌های خود، گام‌های کوچکی برداشتند، بدین ترتیب تلاش کردند اپوزیسیون داخلی را ساکت کنند.
در این شرایط، انتظار می‌رفت که یک مداخله نظامی در ایران انجام شود. بحث بر سر این بود که این کار توسط آمریکا انجام خواهد شد یا اسرائیل. آن روند به یک مسئله در حالت سکون تبدیل شد. اما با انتخاب دونالد ترامپ به نظر من توافقی از این قبیل بین ترامپ و اسرائیل شکل گرفت.
به عنوان مثال، نتانیاهو طرفدار حمله بود زیرا تنها چیزی که نتانیاهو را در قدرت نگه می‌داشت، ادامه و گسترش جنگ در جبهه‌ها بود. اما از سوی دیگر، ترامپ نیز از برخی جهات می‌خواست مذاکره کند.
به نظر من، آمریکا به اسرائیل اجازه داد تا یک حمله کوتاه مدت انجام دهد. دونالد ترامپ برای استفاده از آن در مذاکرات با ایران، اجازه داد. در واقع هفته گذشته آمریکا پرسنل خود را در برخی نقاط عراق کاهش داد. نمایندگان خود را در سفارتخانه‌ها یا نمایندگی‌ها کاهش داد، یعنی سطح کار را کاهش داد.
در واقع یک هفته بود که تحرکات هوایی در آسمان ایران آغاز شده بود.»
«یک ایران ضعیف به نفع آنها خواهد بود»
جان یاسین سونجا تاکید کرد که حمله حتی اگر صورت گرفته باشد، برای از بین بردن کامل ایران نیست و گفت: «از سوی دیگر باید این را نیز مشخص کرد؛ نابودی کامل دولتی مانند ایران، به نفع هیچ‌کس نخواهد بود. زیرا جهنمی به وجود خواهد آمد که هیچ‌کس قادر به کنترل آن نخواهد بود. به عنوان مثال، برخی در رسانه‌های دیجیتال می‌گویند: 'اگر آمریکا به ایران حمله کند' یا 'اسرائیل به ایران حمله کند، کوردستان آزاد خواهد شد'. این یک خیال است و بهای آن نیز بسیار سنگین خواهد بود. نباید رژیم ایران را هرگز کوچک شمرد.
نه تنها رژیم، بلکه در ایران یک سنت دولتی وجود دارد. غیرممکن است که ایران مانند اسد عمل کند، که اسد در سال ۲۰۱۲ کرد، که برای دفاع از حلب و دمشق نیروهای خود را از شمال عقب کشید و نیروهای کورد در آنجا انقلابی را به نتیجه رساندند.
ممکن است این اتفاق بیفتد، من نمی‌گویم هرگز اتفاق نمی‌افتد، اما مانند سوریه نخواهد بود، این را باید دید.
علاوه بر این، من دو مسئله دیدم که نشان می‌دهد ایران چقدر ضعیف شده است. یکی از آنها؛ تصویری منتشر شد که نشان می‌داد چگونه عوامل موساد در داخل ایران فعالیت می‌کنند. دیگری نیز حمله به کادرهای نظامی، فرماندهی کل، فرماندهان بود و تقریبا همه آنها کشته شدند. همچنین در داخل ایران یک فرمانده ترور شد.
این نشان می‌دهد که اسرائیل در داخل ایران چقدر قوی است. این را باید به خوبی دید. در نهایت، فروپاشی کامل ایران به نفع هیچ‌کس نخواهد بود. اما در سناریویی که مرکز ضعیف شده است؛ در شمال غرب آذری‌ها، در غرب کوردها، در جنوب غربی عرب‌ها، در شرق بلوچ‌ها به خودمدیریتی رسیده‌اند، ممکن است یک 'صلح اسرائیلی' (Pax Îsraeliana) اتفاق بیفتد.
زیرا در شرایط فعلی، تنها رقیب واقعی اسرائیل، ایران است. تمام حرف‌ها و کارهایی که ترکیه در مورد اسرائیل می‌گوید و انجام می‌دهد، فقط حرف است. همچنین این حرف‌ها به نفع هر دو است. بنابراین بین ترکیه و ایران چنین تضاد عمیقی وجود ندارد.»
