«آلتان تان» پارلمانتار شهر آمد در مجلس ترکیه و عضو حزب صلح و دموکراسی خاطرنشان ساخت که میان اسلام‌گرایان نئولیبرال و گروه اردوغان اختلافات عمیقی به وجود آمده و گفت:«به لحاظ سیاسی دیگر برای اردوغان فرصتی باقی نمانده. اردوغان از پروژه اسلام سیاسی میانه‌رو فاصله گرفته. سازمان‌های اسلامی هم دارای تجارت دموکراسی‌خواهی هستند».

آلتان تان, پارلمانتار شهر آمد شمال کردستان در مجلس ترکیه و عضو حزب صلح در خصوص مسایلی از قبیل: کودتای نظامی مصر, شکست‌خوردن پروژه اسلام‌سیاسی میانه رو, تأثیر آن بر منطقه, آزمون اخوان‌المسلمین و نقش ترکیه در جهان اسلام, با خبرگزاری فرات مصاحبه‌ای انجام داد.

کودتای مصر

تان گفت:«اگر در مصر مبارک هم از طریق انتخابات دموکراتیک و بصورت عادی رئیس‌جمهور می‌شد, من با سقوط وی مخالفت می‌کردم. در سوریه, عربستان سعودی و تمامی کشورهای خاورمیانه سیستم دیکتاتوری حاکم است و هیچگاه در این کشورهای سازماندهی دموکراتیک به میان نیامده. به همین دلیل مردم بر ضد مبارک قیام کردند. هم‌اکنون هم در مصر همان مسئله تکرار می‌شود. یک سال و نیم بعد از مبارک کودتای نظامی صورت گرفت. مدیریتی میانه‌رو تشکیل شد. پس از آن انتخابات برگزار شد و در نتیجه دولتی رسمی برسرکار آمد. اما هرچه باشد, ساقط نمودن یک مدیریت و کابینه مشروع که از راه انتخابات بر سرکار آمده, با استفاده از کودتا, نادرست است. به همین دلیل این کودتا را محکوم می‌کنم. هم‌اکنون اخوان‌المسلمین از مردم مصر می‌خواهند قیام کنند. به نظر من بر سر قدرت هم بازگردند, باید تغییرات اساسی به انجام برسانند و هرچه زودتر انتخابات را برگزار کنند. زیرا مجبورند به تغییرات دموکراتیک تن در دهند».

حزب آ.ک.پ ترکیه ترسید

آلتان تان در ادامه گفت:«بله, حزب آ.ک.پ ترکیه که اسلام‌گرا است, بخاطر کودتای مصر, ترسیده و از‌ آن عبرت گرفته که البته این بحث جای خود دارد. باید مسلمانان و اخوان‌المسلمین هم عبرت بگیرند. اگر بگوییم اخوان‌المسلمین هیچ اشتباهی نکرده, نادرست خواهد بود».

جنبش‌های اسلامی از فقدان دموکراسی رنج می‌برند

تان در پاسخ به این پرسش که اخوان‌المسلمین و محمد مرسی در کجای کارشان اشتباه کردند؟  گفت:«مصر دارای مشکلات عدیده است. من خود آنجا رفته و دیدم. به قاهره, اسکندریه و سویش رفتم. در آن شهرها مردم در فقر شدید بسر می‌برند. مردم دارای آزمون دموکراسی نیستند. ما فقدان دموکراسی در ترکیه را مورد انتقاد قرار می‌دهیمع اما در ترکیه از سال 1950 انتخابات برگزار می‌شود. چه خوب باشد و چه بد, دولت‌هایی تشکیل می‌شوند, سپس فرومی‌پاشند, کودتا صورت می‌گیرد و بازهم به همان راه خود می‌روند. در مصر هم آزمون‌ها کمتر از این هست. دارای مشکلات جدی اقتصادی است. مسئله دیگر این است که از کار مجرب و آگاه برای پیشبرد دموکراسی هم برخوردار نیستند. سنت دموکراسی هم ندارند. مثلا مصر دارای تجارت اسلامی زیادی است. اکثر مردم خواهان بازگشت شریعت هستند. اما بخش اعظمی از جامعه هم مخالف آن می‌باشند. باید حق هر دو طرف داده شود. نباید هریک از آنها بعنوان شهروندان درجه 2 تلقی شوند. حرکت‌های اسلامگرای خاورمیانه از آزمون‌های دموکراسی برخوردار نیستند. اردوغان هم چنین آزمونی ندارد. اردوغان می‌گوید «من 50 درصد آراء را بدست آوردم و می‌توان فلان کار و بهمان کار را انجام دهم» اما نه تو حق نداری چنان کارهایی بکنی. مخالفان حتی اگر 1 درصد هم باشند, بازهم حق و حقوقی انسانی دارند که تو نمی‌توانی آن را سلب کنی. سوسیالیسم هم چنین مشکلی دارد, استالین میلیون‌ها نفر را کشت».

اسلام‌گرایی در ترکیه

تان در خصوص اسلام گرایی در ترکیه بیان کرد:«در ترکیه برخی جناح‌های اسلامی مستقل وجود دارند. مثلا سعید نورسی. اما باید آن را بصورت جداگانه مورد ارزیابی قرار داد. دارای جنبش‌ها و سنت طریقت‌های اسلامی از قبیل نقشبندی, قادری, ربایی و غیره هستیم.»

وی در پاسخ به این پرسش که چرا علی‌رغم این آزمون‌ها بازهم حزب آ.ک.پ و اسلام سیاسی پیروز شد؟ گفت:«مدل اسلام سیاسی ترکیه با بحران روبرو شد. طیب اردوغان با سیاست‌های نئولیبرالی تسلیم شد و از خط و پروژه سلام سیاسی میانه‌رو خارج شد. درواقع به اسلام ترک‌ها مبدل شد و ملی‌پرستی امپراتوری را با اسلام سیاسی درهم آمیخت. دچار ارتجاع شد. خواست آن را بعنوان یک مدل بقبولاند و تمامی منطقه خاورمیانه را دربرگیرد. ترکیه از طارق هاشمی عراقی حمایت کرد, برای او یک حزب درست کرد و جهت‌دهی نمود. در سوریه در خصوص اخوان‌المسلمین و سلفی‌ها با قطر و عربستان همکاری کرد و تلاش کرد که در زمان و مکانی خاص به پیروزی کامل برسد. در مصر و تونس هم به همان سیاست دست زد.

اسلام‌گرایان ترکیه هم‌اکنون با بحران روبرو شده‌اند. نیمی از آنها از اردوغان حمایت می‌کنند. جماعت و فرقه فتح‌الله گولن هم این راه را اشتباه می‌داند و بر این باور است که مضر می‌باشد, لذا با گروه اردوغان مخالف است. در آینده در ترکیه میان اسلامگرایان نئولیبرال و گروه اردوغان اختلافات شدیدتری به میان خواهد آمد».