پس از اینکه بیانیهای در خصوص اجلاس تهران در خصوص سوریه, منتشر شد, اثبات گردید که مسئله سوریه چنان دچار قطببندی شده که ارائه هرگونه راهکاری با مخالفت قطب مخالف جهانی روبرو میگردد.
پس از صدور بیانیه اجلاس مشورتی سوریه, معلوم شد که حد توانایی این اجلاس بسیار نازلتر و ضعیفتر از طرح کوفیعنان است و نمیتواند کاری از پیش برد. در این اجلاس تنها یک پیشنهاد به عنوان نتیجه استحصال شده است:«درخواست از طرف های درگیر برای توقف درگیری ها و خشونت ها در سوریه به مدت 3 ماه به منظور پیگیری گفتگو و راهکارهای مسالمت آمیز.
شرکت سی کشور / فقدان طرحی منسجم
در پایان نشست مشورتی سوریه که عصر روز پنجشنبه در هتل آزادی تهران و با حضور 30 کشور از مناطق مختلف جهان برگزار شد، بیانیه ای به امضای شرکت کنندگان رسید که در آن بر توقف درگیری ها در سوریه تاکید شده است. نشست مشورتی تهران پیرامون سوریه با هدف تقویت تلاش های فرامنطقه ای و بین المللی به منظور کمک به مردم سوریه جهت خروج از بحران کنونی و ایجاد بستر مناسب گفتگوی ملی عنوان شد که وزرای خارجه و هیئت هایی از کشورهای افغانستان، الجزایر، ارمنستان، بلاروس، بنین، چین، کوبا، اکوادور، گرجستان، هند، اندونزی، عراق، قرقیزستان، قزاقستان، مالدیو، نیکاراگوئه، عمان، پاکستان، روسیه، سریلانکا، سودان، تاجیکستان، تونس، ترکمنستان، ونزوئلا، زیمباوه و سازمان ملل متحد شرکت داشتند.
در اجلاس تهران چنان وانمود شده که انگار در عرصه سوریه , به لحاظ جهانی تنها یک قطبسیاسی ـ هژمونی وجود دارد و آن هم غربیها و گروههای مخالف و متفقان منطقهای آنان از قبیل ترکیه , قطر و عربستان هستند. درواقع ایران با تظاهر به بیطرفی با برگزاری چنین اجلاسی میخواهد مسئله سوریه را با مظلومنماییهایش به سویی بکشاند که رژیم بعث را هر طور شده حفظ کند. در این بیانیه آمده:« بر ضرورت پیگیری راهکارهای سیاسی مبتنی بر گفتگوی ملی به عنوان تنها راه حل بحران کنونی سوریه با محوریت توقف خشونت ها از جانب طرفین درگیر و تشویق دو طرف برای ایجاد بستر مناسب جهت تحقق گفتگوی ملی تاکید و از مطالبات مشروع مردم سوریه برای اجرای اصلاحات سیاسی و تربیت دموکراسی و مشارکت فراگیر احزاب و گروه های مخالف در اداره کشور و پیگیری این مطالبات از راه مسالمت آمیز و بدون دخالت خارجی تاکید میشود». اما امر مسلم این است که در این اجلاس چنان وانمود شده که گویا سوریه با نوعی جدال جهانی قطبهای هژمونی درگیر نیست. اگر به خوبی به بحران سوریه بنگریم, میبینیم که درحقیقت نوعی جدال قدرتهای هژمونی جهانی در قالب «رژیم سوریه در رویارویی با گروه مخالفان» صورت میگیرد. ایران از سویی گروههای مخالف را «تروریست» عنوان میکند و از سوی دیگر در اجلاس تهران بر مشارکت فراگیر آنها در اداره کشور سوریه تأکید کرده است که این امر چالشی است که «از حرف تا عمل» فرایندی بحرانزا در منطقه و سوریه دارد.
هرگونه مداخله خارجی محکوم شده؟!
در بیانیه پایانی این اجلاس همچنین بر عدم مداخله در امور داخلی کشورها و خاتمه دادن به هر گونه کمک تسلیحاتی به گروه های مسلح و تلاش جهت توقف خشونت ها از جانب طرفین تاکید شده است. اما کاملا عیان است که ظاهر شدن دو چهره «ناتو» از طرفی و «سپاه قدس» از طرف دیگر در جولانگاه سوریه, اثبات این امر است که برگزاری اجلاس تهران و نشستهای شورای امنیت سازمان ملل تنها یک اتمام حجت سیاسی است و بس. چراکه راهکار نظامی از همان اوایل شکلگیری ارتش آزاد سوریه آغاز شده و با حمایت دستهای خارجی پیش میرود.
گروه تماس رویارویی قطب ایران با قطب غرب است
در بیانیه همچنین ضمن تاکید بر ارائه کمک های انسان دوستانه به مردم سوریه بر ضرورت تشکیل «گروه تماس» از میان کشورهای شرکت کننده در نشست تهران با هدف توقف خشونت ها و آغاز گفتگوهای فراگیر بین دولت سوریه و مخالفان تاکید شده است. هماکنون دخالت خارجی در انقلاب سوریه درواقع از دو منبع مختلف و ضد هم صورت میگیرد, گروه تماس یک یک منبع سرچشمه میگیرد و طرح صلح غربیها و اتحادیه عرب هم از منبع دیگر. هر دو منبع سعی در دردستگرفتن کنترل اوضاع سوریه هستند و نوعی عرصه رقابتی به وجود آوردهاند.
سه ماه فرصت برای ایران و سوریه بسیار حیاتی است
هرچند توقف درگیریها در سوریه به مدت سه ماه بسیار صلحطلبانه به نظر میرسد, اما در پشت پرده آن اهداف دیگری هم دنبال میشود. با توجه به اینکه این پیشنهاد توسط ایران ارایه گردیده, میتوان دریافت که حتی چند صباحی بر عمر رژیم بعث سوری افزودن, برای ایران یک نیاز حیاتی است که بتواند قدرتهای جهانی را در خاک سوریه مشغول سازد. اساسا این سیاست ایران که در قالب اجلاس خود را تحمیل میکند, غیر از یک پیشنهاد خام, هیچ طرحی عملی در چنته ندارد. چه بسا اگر از آنسوی قضیه به مسئله نگاه کنیم درخواهیم یافت که توقف حتی یک روزه درگیریها توسط مخالفان درسوریه به معنای تجدید حیات رژیم سوریه خواهد بود و ارتش مخالفان هم با پی بردن به این مسئله , حتی چند ماه پیش در قالب طرح صلح کوفیعنان حاضر به توقف یک روزه درگیریها نشد. ایران خود بخوبی میداند که پس از شکلگیری یک ارتش دیگر در مصاف با ارتش بعث در چارچوب سوریه, ارایه راهکار صلح بسیار دیر میباشد.