شرکت کنندگان در کنفرانسی که علیه لوزان برگزار شد، با گفتن "شکست لوزان از راه اتحاد ملی میسر می‌شود"، از جامعه‌ی بین‌المللی درخواست کردند، در قرن جدید این بی‌عدالتی را پایان دهند.
با گذشت صد سال از پیمان لوزان که در نتیجه‌ی آن کوردستان به چهار بخش تقسیم شد و قتل عام و ژینوساید علیه خلق کورد و خلق‌های منطقه تحمیل گشت، در شهر لوزان سوئیس که در آن این پیمان امضا شده بود، با انجام چندین فعالیت به این پیمان اعتراض شد. در همین چهارچوب کنفرانس دو روزه‌ای با شرکت ۶۰۰ نماینده از هر چهار بخش کوردستان برگزار شد. پس از پایان آن در ساعت ۱۱:۰۰ امروز، قطعنامه‌ی کنفرانس برای افکار عمومی منتشر شد.
در همین رابطه غریب حسو رئیس مشترک TEV-DEM، حکمت سربلند رئیس کل جمعیت اسلامی کوردستان و عثمان بایدمیر سیاستمدار کورد، در مورد اهمیت این کنفرانس با خبرگزاری فرات صحبت کردند.
حسو: ما خواستار پیمان جدیدی هستیم که اراده‌ی خلق کورد را به رسمیت بشناسد
غریب حسو رئیس مشترک TEV-DEM که یکی از شرکت کنندگان در کنفرانس بود، اعلام کرد، پیمان لوزان سبب شد تا خلق کورد در این سده ، باج سنگینی پرداخت کند. کوردها دیگر پیمان لوزان را قبول ندارند. در همین چهارچوب در صدمین سالروز این پیمان، نمایندگان دستگاه‌ها، سازمان‌ها و طیف‌های سیاسی کوردستان در شهر لوزان گرد هم آمده‌اند. وی همچنین گفت، در پیمان لوزان حقوق خلق کورد انکار شده و اراده‌ی خلق کورد را فراموش کرده‌اند. با جمع شدن ما در این‌جا، نشان می‌دهیم که ما پیمان لوزان را قبول نداریم. اما به جای آن باید یک پیمان جدید، کمینال، صلح‌طلبانه و دموکراتیک بر اساس اراده‌ی خلق‌ها بسته شود.
سربلند: لوزان سرنوشت کوردها را تصاحب کرد
حکمت سربلندرئیس کل جمعیت اسلامی کوردستان که یکی دیگر از شرکت کنندگان کنفرانس لوزان بود گفت: با پیمان لوزان سرنوشت خلق کورد تصاحب شده و به اشغال‌گران سپرده شد. اما امروز صدها هزار و میلیون‌ها کورد در همه جا مقاومت می‌کنند و در جایگاهی هستند که می‌توانند نقش داشته باشند.
سربلند همچنین گفت: "صد سال پیش مسلمانان به ویژه ترک‌ها، با نام اسلام ما را فریب داده و گفتند، ما برادران مسلمان یکدیگر هستیم. آن‌ها زیر نام 'امت' ما را فریب داده و تا به امروز نیز این فریب ادامه دارد. به عنوان یک مسلمان می‌گویم: اگر خدا به همه‌ی خلق‌ها حق داده که آزادانه در خاک خود زندگی کنند، ما نیز این حق را داریم".
برای آن‌که اشتباهات گذشته تکرار نشوند، اتحاد ملی یک ضرورت است
سربلند حکمت همچنین تاکید کرد، نباید اشتباهات گذشته را تکرار کنیم. برای این منظور نیز به اتحاد ملی نیاز داریم. باید اتحاد ملی و استراتژی سیاسی خود را داشته باشیم. چون دشمنان ما می‌خواهند، استراتژی از بین بردن، انکار و ذوب فرهنگی را بر ما تحمیل نمایند. آن‌ها نمی‌خواهند خلق کورد، حکومت خود را داشته باشد. در مقابل آن‌ها کوردها باید بر خودمدیریتی اصرار کنند.
من به عنوان یک مسلمان می‌گویم، حفظ حقوقی که خدا به ما بخشیده، شرط اصلی است. باید کوردها در آینده با روح اتحاد ملی در لوزان به راه "ملت شدن" ادامه دهند. به عنوان رئیس جمعیت اسلامی کوردستان می‌گویم: اگر از این حقوق دفاع نکنیم، خدا در این رابطه از ما حساب خواهی خواهد کرد.
بایدمیر: کوردها لوزان را مانند کفن برای خود می‌بینند
یکی دیگر از شرکت کنندگان کنفرانس، عثمان بایدمیر سیاستمدار کورد بود. بایدمیر گفت، خلق کورد لوزان را مانند یک کفن برای خود می‌بیند و این کفن نیز با مبارزات در هر چهار بخش کوردستان هرگز پذیرفته نشده است.
بایدمیر با اشاره به آن‌که در سه کنفرانس مختلف در رابطه با پیمان لوزان شرکت کرده است، گفت: با خوشحالی اعلام می‌کنم، همه‌ی شرکت کنندگان در کنفرانس رد پیمان لوزان را به عنوان یک نقطه‌ی مشترک برای کوردها آشکار می‌کنند و این بسیار مهم است. همچنین کوردها و همه‌ی خلق‌ها در هر سه کنفرانس، تحمیل لوزان بر کوردها را به دلیل نداشتن اتحاد، نداشتن سازماندهی و نبودن هوشیاری ملی در آن دوره دانستند.
بایدمیر همچنین گفت: در صدمین سالگرد پیمان لوزان، هیچ مشکلی در هوشیاری ملی خلق کورد در هر چهار بخش کوردستان در این رابطه وجود ندارد. در رابطه با رد پیمان لوزان، میان همه‌ی طیف‌های کوردستانی اجماع وجود دارد. به توافق و استراتژی مشترک نیاز داریم این سیاستمدار کورد همچنین تاکید کرد، برای از بین بردن لوزان و برای آن‌که راه حلی عادلانه در خاورمیانه محقق شود، طیف‌های سیاسی کردستانی به یک استراتژی مشترک و مبارزات مشترک نیاز دارند.
وی همچنین گفت: این کنفرانس باید به گام اول و تلاش برای آشکار نمودن این استراتژی تبدیل شود. باید مرحله‌ی آینده بر اساس آن بنیاد نهاده شود.
در میان تصمیم‌هایی که در کنفرانس گرفته شد، باید از جامعه‌ی بین‌المللی درخواست شود، تا بی‌عدالتی در مقابل کوردها را پایان دهند.
پایان دادن به پیمان لوزان، با اتحاد ملی محقق می‌شود
بایدمیر به اهمیت ایجاد ائتلاف میهنی اشاره کرد و گفت: بسیار مهم است از همه طیف‌های سیاسی کوردستان این درخواست مطرح شود. هیچ حزب سیاسی کوردستان این حق را ندارد که با حزب دیگری دشمنی کند. چون آن‌هایی که از اختلافات میان احزاب سیاسی سود می‌برند، آنکارا و تهران هستند. هدف مشترک آنکارا و تهران از بین بردن دستاوردهای کنونی کوردهاست. آن‌ها هرچه در توان داشته باشند انجام می‌دهند تا لوزان برای همیشه باقی بماند. این مهم نیز فقط با ائتلاف میهنی و جایگزین نمودن یک استراتژی میهنی محقق می‌شود. احزاب کورد دشمن یکدیگر نیستند. آن‌ها نمی‌توانند دشمن یکدیگر باشند. این احزاب کورد باید هم پیمان استراتژیک یکدیگر باشند. تنها این‌گونه کوردها می‌توانند به استقبال سده‌ی آینده بروند.
