عمر اوجالان، نماینده پارلمانی دم پارتی، آخرین دیدار خود با رهبر آپو را برای روزنامه «یِنی اوزگور پولیتیکا» شرح داد.

نخستین سخنان عمر اوجالان، سلام‌های گرم رهبر آپو به مردم بود. عمر اوجالان با نقل قول از سخنان رهبر آپو که گفت: «هر جا رفتید، سلام‌های مرا برسانید»، با اصرار تاکید کرد که این یک دیدار خانوادگی بوده است. او با تاکید بر اینکه نباید این دیدار مانند دیدار یک هیئت سیاسی یا وکلای ایشان تلقی شود و این حق هر زندانی است، اشاره کرد که دیدارهای خانوادگی باید به طور منظم انجام شود. او همچنین بر این نکته تاکید کرد که نباید از دیدارهای خانوادگی به دلایل سیاسی جلوگیری شود.

عمر اوجالان با بیان اینکه «این دیدار خانوادگی در ۳۱ مارس انجام شد، دومین روز عید بود»، در مورد ۴ آوریل، سالگرد زادروز (رهبر آپو) گفت: «طبیعتا مردم کورد ۴ آوریل را فقط به عنوان سالگرد زادروز آقای اوجالان تلقی نمی‌کنند. مردم آن را سالگرد زادروز خود می‌دانند. بارها در ۴ آوریل جشن تولد در اینجا برگزار شده است. مردم اراده خود را بیان کرده‌اند. ده‌ها هزار نفر از شهرهای بزرگ ترکیه و شهرهای کوردستان به اینجا آمده و دیدار کرده‌اند. مردم به آن صرفا به عنوان یک جشن تولد معمولی و کلاسیک نگاه نمی‌کنند. این بیان اراده است. این حمایت از یک اندیشه و فکر است. ما اینگونه ارزیابی می‌کنیم.»

خاطره‌ای با جمیل بایک...

عمر اوجالان همچنین گفتگوی قابل توجهی بین پدرش، محمد اوجالان و عمویش، رهبر آپو، را نقل کرد. عمر اوجالان گفت: «در آخرین دیدار در امرالی -در چارچوب دیدار خانوادگی- پدرم خاطره‌ای از حدود ۵۰ سال پیش را تعریف می‌کرد که رهبری نیز در این خاطره مداخله کرد. گفتن این در اینجا به مناسبت ۴ آوریل بسیار معنادار و ارزشمند خواهد بود. شاید اتفاقی بود. پدرم خاطره‌ای از سال‌های ۷۶-۷۷ را تعریف کرد و گفت: 'تو و جمیل بایک به خانه آمده بودید. مادرم برایتان غذا درست کرده بود. در حال خوردن غذا، پدرم وارد شد و سرش را از در بیرون آورد و گفت پسرم، شما برای کمونیسم و سوسیالیسم مبارزه می‌کردید. حالا می‌گویید وارد راهی برای کورد و کوردستان شده‌اید. مبارزه برای کمونیسم از مبارزه برای کورد بودن و کوردستان آسان‌تر است. مبارزه برای کورد بودن و کوردستان از مبارزه برای کمونیسم سنگین‌تر است. زیر بار آن خیلی خسته خواهید شد.' در آن هنگام، رهبری مداخله کرد و گفت: 'به یاد دارم.' پدرم همچنین گفت: 'شما وارد مسئله کورد بودن شده‌اید، شیخ سعید هم از این راه گذشت، شیخ سعید هم هزینه‌های سنگینی پرداخت کرد. او عشیره، خانواده و اطرافیانی داشت. شما کسی را ندارید، حتی عشیره هم ندارید، در این راه با مشکل مواجه خواهید شد.'»

پس از این سخنان، اکنون واقعیتی مردمی وجود دارد که به میلیون‌ها نفر رسیده است. اینکه مردم در اینجا خود را در شخصیت آقای اوجالان می‌یابند، ارزیابی این مبارزه سیاسی بیش از ۵۲ ساله به عنوان تولد دوباره یک خلق، بجا خواهد بود. آقای اوجالان ۷۶ ساله است. عمری که با مقاومت و مبارزه سپری شده است. فرزند یک خلق فقیر. از اینجا برخاسته و با رفقایش که اکثریت قریب به اتفاق آنها از میان مردم، چه از روستا و چه از شهر آمده‌اند، گروهی را تشکیل داده و با ۶ نفر شروع کرده و اکنون به میلیون‌ها نفر رسیده است، بر چهار بخش کوردستان تاثیر می‌گذارد و در موقعیتی قرار دارد که بر سیاست خاورمیانه تسلط دارد و در جهان نیز طنین‌انداز شده است. طبیعتا همانطور که در فراخوان ۲۷ فوریه دیده شد، سازمان ملل متحد، آمریکا، اروپا، روسیه و چین اظهارات مثبتی در مورد این روند داشتند و حمایت خود را اعلام کردند. ما این را به عنوان تولد یک خلق ارزیابی می‌کنیم، خلقی که از هیچ‌کس به میلیون‌ها نفر رسیده است. اکنون هیچ‌کسان به میلیون‌ها نفر مبدل شده‌اند. آنها چشم‌اندازی برای خاورمیانه ارائه می‌دهند. آنها مدلی برای خاورمیانه ارائه می‌دهند. چنین چیزهایی مورد بحث قرار گرفت.

بزرگترین هدفم دیدن او بود

دومین دیدار حضوری عمر اوجالان با عمویش، رهبر آپو. می‌پرسم چه احساسی داشتید: «اولین بار در ۲۳ اکتبر به دیدار رهبری رفتم. آن دیدار اولین باری بود که آقای اوجالان را می‌دیدم. شاید این یکی از جنبه‌هایی بود که در زندگی، مبارزه سیاسی و زندگی اجتماعی من کمبود داشت. دیدن آقای اوجالان یکی از بزرگترین اهداف من بود. آن کمبود تا حدودی جبران شد. در ۲۳ اکتبر ۲۰۲۴، برای اولین بار آقای اوجالان را به طور جسمانی در آنجا دیدم و جزئیات آن دیدارها را قبلا در بسیاری جاها توضیح داده‌ایم. چهره عمو یک وضعیت مهم است، اما ما از منظر یک عموی کلاسیک پیش نمی‌رویم. در نهایت، شما با رهبری که بر جهان، محیط زیست و بسیاری جاها تاثیرگذار است و دارای ویژگی‌های بزرگی است، پیوند خانوادگی دارید، اما هرگز او را در زندگی خود ندیده‌اید. معنویت این موضوع بیشتر است.»

باید دیدارهای خانوادگی منظم وجود داشته باشد

از عمر اوجالان در مورد امکانات رهبر آپو برای پیگیری تحولات می‌پرسم. عمر اوجالان می‌گوید: «آقای اوجالان تا حدودی در حد امکان برخی از کانال‌های تلویزیونی ترکیه را دنبال می‌کنند. ایشان برخی چیزها را از آنجا می‌خوانند و ارزیابی می‌کنند. دیدار ما حدود یک و نیم ساعت طول کشید. یک دیدار خانوادگی بود. هرچند یک دیدار خانوادگی بود، اما صحبت‌های زیادی انجام شد. زیرا شما با آقای اوجالان دیدار می‌کنید. دیدار خانوادگی مهم است. ما خواهان حفظ حقوق خانواده هستیم. در قوانین، مقررات، قانون اساسی و قانون اجرای مجازات ترکیه، هر آنچه برای همه لازم است، باید برای آقای اوجالان و همچنین رفقای حاضر در کنار ایشان، هامیلی یلدرم، ویسی آکتاش و عمر خیری کُنار نیز حفظ شود. از حق دیدار وکلا که در واقع ممانعت می‌شود. سال‌هاست که دیداری صورت نگرفته است. ما حداقل خواهان ادامه دائمی دیدارهای خانوادگی ۱۵ روزه که در اعیاد یا در قوانین موجود است، هستیم.»

میز امرالی پابرجاست

از عمر اوجالان در مورد ارزیابی‌های سیاسی رهبر آپو می‌پرسم. او چنین می‌گوید: «پارادایم و نظام فکری که آقای اوجالان مطرح کرده‌اند، دارای چشم‌اندازی است که می‌تواند صد سال دوام بیاورد. همه باید از این منظر نگاه کنند. طبیعتا متأسفانه در سیاست خاورمیانه و ترکیه، سیاستی مبتنی بر تقابل دنبال می‌شود. تبعیض اتنیکی و باورداشتی اعمال می‌شود، مردم به دلیل هویت و اعتقاداتشان دسته‌بندی می‌شوند. آقای اوجالان این رویکردها را کنار می‌گذارد. ایشان یک نظام جهانی جدید، یک نظام مدیریتی جدید ارائه می‌دهند. یعنی چگونه یک علوی با یک سنی زندگی کند، چگونه یک سریانی با یک ارمنی زندگی کند، چگونه یک ارمنی با یک مسلمان زندگی کند، چگونه یک کورد با یک ترک زندگی کند، چگونه یک عرب با یک فارس به طور انسانی در کنار هم زندگی کنند؟ ایشان پارادایم این موضوع را مطرح می‌کنند. گرد هم آوردن تمام این تفاوت‌ها و غنا در کنار هم به گونه‌ای که به یکدیگر احترام بگذارند و به حقوق یکدیگر احترام بگذارند، کمی استعداد، توانایی، شایستگی و فراست می‌خواهد. آقای اوجالان فرمول همه اینها را می‌نویسند. دولت، حکومت و مسئولان نیز باید رویکردی جدی نسبت به این موضوع داشته باشند. تولید راه‌حل، ایجاد صلح و توسعه روابط مهم است. و ما می‌بینیم که این میز در امرالی پابرجاست. با چشمان خود دیده‌ایم که ایشان در موقعیتی قرار دارند که در صورت لزوم موضع می‌گیرند و در صورت لزوم نهایت انعطاف را نشان می‌دهند تا حساسیت روند ادامه یابد و هر آنچه از دستشان برمی‌آید انجام می‌دهند. ایشان واقعیت خاورمیانه را تحلیل کردند. تحولات سوریه، عراق و ایران را از نزدیک دنبال می‌کنند. تمام اینها را به طور مفصل و از نزدیک پیگیری می‌کنند.»

از دوستان دوران کودکی‌اش گفت

عمر اوجالان گفت که رهبر آپو هم از روستاهای نزدیک و هم از دوستان دوران کودکی‌اش صحبت کرده و سلام‌های ویژه‌ای به برخی از آنها رسانده است. عمر اوجالان گفت: «آقای اوجالان رهبری هستند که به معنویت اهمیت می‌دهند. ایشان از دوستان دوران مدرسه و دوستان روستایشان که سال‌ها پیش بودند، صحبت کردند. به بسیاری از دوستانشان سلام رساندند. در عین حال، روستای جیبین یک روستای ترکمن‌نشین است، روستایی که آقای اوجالان پنج سال دوره ابتدایی را در آنجا گذرانده‌اند. رهبری هفت-هشت دوست داشته‌اند که در درگیری‌های روستایی در آن روستا جان باخته‌اند. وی در مورد آنها و خانواده‌هایشان صحبت کرد. از ساری‌چیچَکلَر، کوم‌باغلار و آتماجالار صحبت کرد. در مورد روستای همسایه ما، اَراح، در رابطه با آرام، هیلوان و مردین صحبت کرد، یعنی به نوعی خاطراتش را برای ما بازگو کرد. برخی سلام‌ها داشتند که این سلام‌ها را به دوستان مربوطه یا مخاطبانشان رساندیم.»

پیام به سیاست دموکراتیک

عمر اوجالان تاکید کرد که رهبر آپو پیام‌های مهمی نیز به سیاست دموکراتیک داشته است. عمر اوجالان گفت: «ایشان از یک سو دارای احساسات قوی هستند، اما از نظر تحلیلی نیز کاملا بر روند مسلط و پیگیر مسائل روز هستند. در این نقطه، سازوکار دولتی باید رویکردی جدی نسبت به این روند داشته باشد. تخریب کردن آسان است، اما ساختن دشوار است. رهبری گفت: 'سوسیالیست یعنی اجتماعی بودن، اجتماعی بودن یعنی همگام شدن با مردم و کار کردن با مردم. باید این را توسعه داد. در سیاست جایی برای خلاء وجود ندارد.' امیدوارم در آینده‌ای نزدیک، صلحی که سال‌هاست این جغرافیا آرزویش را دارد، برقرار شود. ما همزیستی را خواهیم ساخت. یک زندگی دموکراتیک، یک جامعه دموکراتیک خواهیم ساخت. این راهی دشوار و پر از دشواری‌ها است. شاید طولانی شود. در این نقطه، ما نیز به اندازه توان خود مشارکت خواهیم کرد.»

مردم در تردیدشان محق هستند...

عمر اوجالان با بیان اینکه رهبر آپو به تردیدهای مردم در مورد این روند نیز پاسخ داده است، گفت: «ما در واقع این را نیز به ایشان منتقل کردیم. ایمان و اعتماد مردم کورد به شما بسیار روشن است. در این مورد مشکلی وجود ندارد، اما برخی تردیدها وجود دارد. این تردیدها ناشی از شما نیست. این تردیدها ناشی از تجربیات روند صلح ۲۰۱۵، تجربیات ۲۰۰۹ و تجربیات ۱۹۹۳ است که در مردم نسبت به دولت و حکومت تردید ایجاد کرده است. در پاسخ به این، ایشان گفتند: 'مردم محق هستند، درست است، درست فکر می‌کنند، وضعیت همین‌طور است، اما من امیدم را حفظ می‌کنم. هر آنچه از دستم بربیاید برای پیشبرد این روند انجام خواهم داد.'»

سازماندهی کنید

عمر اوجالان در پایان تاکید کرد که رهبر آپو بر سازماندهی تاکید کرده است: «رهبری گفت: 'من هر جا رفته‌ام، سازماندهی کرده‌ام. از کودکی سازماندهی می‌کنم. وقتی بچه بودم، گروه نماز خودم را داشتم، وقتی به مدرسه می‌رفتم، گروه دوستانم را داشتم.' وی اظهار داشت که به سازماندهی اهمیت زیادی می‌دهد. همچنین گفت که در هر جایی که بوده، محیط خود را داشته، کار کرده‌ و سازماندهی کرده است.»