پهبادهایی که با هوش مصنوعی تولید شده‌اند، چون که به‌عنوان یک سلاح جنگی در ارتش‌ها به‌کار می‌رود؛ تاکنون در مناطقی که به‌کار رفته، نتایج مرگباری را رقم زده است. پهباد جنگی در خاورمیانه، آسیا و در جنگ اوکراین بسیار به‌کار رفته است. هیچ مسئولیت اخلاقی و هیچ قانون بین‌المللی در رابطه با استفاده از پهباد وجود ندارد.

استفاده از پهباد در جنگ باید مطابق معاهدات و قوانین جنگی باشد. تاکنون مباحث مرتبط با نحوه به‌کارگیری پهبادها به‌عنوان ابزار جنگی در نهادهای بین‌المللی به نتیجه نرسیده است. اما مانند اسلحه شیمیایی و میکروبی، پهباد نیز به وضع قانون خاص نیاز دارد. به باور بخشی از افراد استفاده از پهباد از لحاظ اخلاقی، عادی قلمداد می‌شود. نیز چون در زمینه اقتصادی و روانی برای ارتش سودمند است، از به‌کارگیری آن دفاع می‌کنند. اما وقتی مانند یک سلاح اتمی، شیمیایی و میکروبی به‌کار می‌رود، یک تهدید بزرگ علیه بشریت و محیط زیست و همه جانداران است.

در اینجا به ارزیابی حملات پهبادی دولت ترکیه در سالیان اخیر می‌پردازیم که به‌صورت فشرده و با نقض تمام قوانین جنگی و حقوق بشر در کوردستان به‌کار گرفته است. اما مهم است اشاره کنیم هر بار که ما به اساتید و کارشناسان ناظر بر این اوضاع مراجعه کرده‌ایم، خیلی از آنان نخواسته‌اند درباره حملات دولت ترکیه با پهبادهایش حرف بزنند. وکلای مدافع بلژیکی؛ سلما بن‌خلیفه و جرج هنری بیوزر از این وضعیت شاکی بودند.

پهبادها به سلاحی علیه خلق‌ها مبدل شده‌اند

پهبادها ابتدا با هدف نظامی مورد استفاده قرار گرفتند. اما با توسعه تکنولوژی در بخش غیرنظامی نیز به‌کار می‌روند. پهبادها که ابتدا برای عکاسی و فیلمبرداری استفاده می‌شدند، حالا در زمینه کشاورزی، ساختمان‌سازی، رسانه و مطبوعات، پزشکی و ارسال محموله و غیره نیز به‌کار می‌روند.

اما اکنون عمدتا در زمینه نظامی، جاسوسی، نظارت و کنترل مانند یک اسلحه به‌کار می‌رود. مخصوصا در عرصه جنگ به‌صورت کاملا افسارگسیخته و توام با نقض تمام قوانین حقوق بشری مورد استفاده قرار می‌گیرد و این موجب نگرانی شدیدی شده است. دولت‌های جهان در زمینه ساخت سلاح اتمی و هسته‌ای در یک رقابت تنگاتنگ قرار دارند. پهباد برای دولت‌ها یعنی «هزینه تولید کمتر و ضرر کمتر». پهبادها به فرودگاه و باند پرواز احتیاجی ندارند، می‌توانند مدت زیادی در آسمان بمانند و مطابق نیاز در منطقه‌ای وسیع یا کوچک، تخریبات بزرگی برجای بگذارند، زیرا قادر به حمل بمب‌های بزرگ هستند. یک اپراتور با یک دستگاه رایانه در جایی که هزاران کیلومتر دور است، می‌تواند این دستگاه را کنترل نموده و افرادی را بکشد. انگار که یک بازی رایانه‌ای انجام می‌دهد!

غیرنظامیان بسیاری در خاورمیانه و آسیا کشته شدند

ایالات متحده آمریکا، اسرائیل، انگلیس، ایران، عربستان، هند، چین، روسیه و ترکیه از کشورهایی هستند که از پهباد استفاده می‌کنند. حالا ارتش دهها کشور مجهز به پهباد حامل بمب هستند. دولت ترکیه نیز در چند سال اخیر وارد بازار پهبادها شد. پهبادها تاکنون در افغانستان، پاکستان، یمن، سوریه، عراق، لیبی، سومالی، اوکراین، فلسطین و خیلی مناطق جنگی دیگر به‌کار رفته‌اند. مثلا پیش از خروج از افغانستان، آمریکا و انگلیس حدود یک هزار بار با پهبادها بمباران انجام دادند. طبق خبری از یورو نیوز؛ در سال گذشته حدود ۱۰ تا ۲۰ هزار غیرنظامی در افغانستان، سومالی، پاکستان و یمن در پی حملات هوایی با پهبادها کشته شدند.

کشورهای ائتلاف عربی به رهبری عربستان و امارات در جنگ یمن بسیار از پهبادها استفاده کردند. طبق اعلام یورو نیوز در ۸ سال اخیر و در پی یورش پهبادی در یمن، بیش از ۸ هزار غیرنظامی یمنی کشته شده‌اند. در جنگ فعلی مابین اسرائیل و فلسطین نیز ارتش اسرائیل به‌طور فشرده از پهبادها استفاده کرده است.

پهبادهای حامل بمب، به بلایی علیه خلق کورد مبدل شده‌اند

یکی از جاهایی که پهباد علیه آن به‌عنوان اسلحه به‌کار می‌رود، کوردستان است. چون که خلق کورد فاقد دولت بوده و در محدوده چهار کشور قرار گرفته، اعتراضات و رنجهایشان از جانب نهادهای بین‌المللی نادیده گرفته می‌شود. در سالیان اخیر دولت ترکیه به بهانه حفاظت از خود، در مرزهای ترکیه با عراق، ایران و سوریه با پهباد به خلق کورد حمله می‌کند. در پی این حملات؛ گریلاهای کورد، شمار زیادی از غیرنظامیان و سیاستمداران کورد کشته شده‌اند. سازمان ملل نیز در بیانیه‌اش به کشته‌شدن افراد غیرنظامی در این حملات اعتراف نموده است. اما در این زمینه هیچ اقدام عملی برای جلوگیری از حملات بیشتر انجام نداده است. بدون اشاره به نام دولت ترکیه، تنها این حملات را محکوم کردند. به باور خلق کورد علت این امر آن است که دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی تنها بر اساس منافع خود برخورد می‌کنند.