نسل‌کشی کردها/ در خلال سالهای 1937 تا 1938 در درسیم چه گذشت؟

نسل‌کشی کردها/ در خلال سالهای 1937 تا 1938 در درسیم چه گذشت؟

 امروز چهارم ماه می نخستین روز آغاز کشتار مردم درسیم توسط نظامیان ترکیه در شمال کردستان است . این کشتار در خلال سالهای 1937 تا 1938 به وقوع پیوست و طی آن دهها هزار کرد به دستور رژیم ترکیه قتل عام و برخی تبعید شدند.
 در سالهای 1937 و 1938 در شمال کردستان رژیم ترکیه به کشتار وسیع کردها دست زد.
 جمهوری ترکیه به ویژه در مقابله با اهالی درسیم تدارکات وسیعی فراهم دید که برای سالها ادامه داشت.
تنها هدف ترکیه در آن زمان، نابودی درسیم و کشتار وسیع مردم بود.
 کشتار سیستماتیک و سازماندهی شده مردم درسیم از طرق سیاسی و نظامی در سالهای 1937 و 1938 به اوج خود رسید.
 اسناد توطئه کشتار مردم هم اکنون نیز در آرشیوهای جمهوری ترکیه موجود است.
  در تاریخ 4 می 1937 از سوی هیات وزیران و مجلس ترکیه گزارشات محرمانه ای تهیه شد.
 در قسمتی از این گزارشها دستورات و نقشه های کشتار مردم آمده است که سالها پس از این وقایع افشا شدند.
 آنچه در زیر می آید بخشی از این گزارش افشا شده می باشد:
«بایستی درسیم محاصره شود. کردها بایستی در جامعه ترک ذوب شده  و مستحیل شوند.  بایستی نیروهای نظامی به جستجو در درسیم اقدام کرده و ضمن بررسی غارهایی که مردم در آنها پناه می گیرند، تمامی راهها، سنگرها و اراضی مردم نیز مورد کنترل قرار گیرند.
 برای اینکه عملیات نظامی به آسانی انجام شود، راههایی ساخته شود، پادگانهای نظامی بنا نهاده شود و هواپیماها بر فراز درسیم به پرواز درآیند.»
 این تصمیمات را می توان در آرشیو ریاست فرماندهی کل ترکیه تحت عنوان گزارشهای درسیم مشاهده کرد.
در خصوص نحوه انجام این تصمیمات یک نظامی به نام آیکول از شهر آمد، که به تیپ 2 درسیم اعزام شده بود گفته است:
 «وقایعی اتفاق افتاد که قادر به بیان آن نیستم. وقایعی که خارج از انسانیت بودند. زنان و کودکان، را زنده زنده می سوزاندند. نیروهای نظامی منازل مردم را آتش می زدند.
  مردم زیادی فرار کرده و خود را به رودی انداختند و تعدادی دیگر به غارها پناه برده بودند. افرادی نیز باعبور از رود مونزور به مناطق دیگر پناه برده بودند.  نظامیان غارها را هم آتش می زدند.
نظامیان بازداشت شدگان را روی هم قرار داده و زنده زنده می سوزاندند. آنها همچنین سنگ را به سر کودکان کوبیده و آنان را می کشتند.
مردم زیادی در درسیم کشته شدند. کسی قادر نبود به علت بوی جنازه ها از رودخانه قوته رد شود. مردم را کشته و به رودخانه انداخته بودند. فاجعه ای به این شکل هرگز دیده نشده است. آنها همچنین اقدام به تعرض جنسی به زنان می کردند.»
احسان صبری چاگلایانگیل نیز ، که در آن زمان وزیر خارجه ترکیه و معاون نخست وزیر بود در مورد این کشتار سخن گفته است .
چاگلایانگیل در سال 1986 در مورد این کشتار گفته بود:
مردم به غارها پناه برده بودند، ارتش ترک گاز شیمیایی علیه این غارها بکار گرفت. مانند موشها آنها را با سم کشتند. از کودکان 7 ساله تا 70 ساله در این کشتار کشته شدند.
 در کشتار درسیم 50 تا 70 هزار نفر کشته شدند. اما دولت به طور رسمی شمار کشته شدگان را 12 هزار نفر اعلام کرد.