در باشور کوردستان، خانواده‌ها به‌طور سنتی هر جمعه برای بزرگداشت یکی از بستگان متوفی بر سر قبر جمع می‌شوند، اما بخشی که برای قربانیان زن‌کشی در قبرستان سیوان در نظر گرفته شده، متروکه شده است. حتی نامی روی سنگ قبرها وجود ندارد.
بر اساس گزارش‌ها، ده‌ها قربانی خشونت خانگی در این قبرستان مدفون هستند. آنها در زیر سنگ قبرهایی دفن شده‌اند که اغلب حتی نامی هم روی آنها نیست، گاهی اوقات فقط یک عدد به لیست موسسات پزشکی قانونی پیوست می‌شود.
آنها حتی در قبرها هم در امان نیستند، مخفیانه دفن می‌شوند
در یک از اخبارها آمده است: «زنانی که توسط همسران خشونت‌بار، دختران و خواهران کشته شده توسط پدران و برادرانی که فکر می‌کنند باید از "ناموس" خانواده محافظت کنند، به قتل رسیده‌اند، جان‌هایی هستند که برای همیشه به دست فراموشی سپرده شده‌اند.»
رُزکار ابراهیم، وکیل فمینیست، از قبرستان سیوان به خبرگزاری فرانسه گفت: «گورکن آنها را شبانه دفن می‌کند تا بستگانشان ندانند قبر کجاست و نیایند آن را خراب کنند.»
رُزکار ابراهیم گفت که می‌تواند ساعت‌ها به توصیف تراژدی‌هایی مانند زنی که عاشق شده، باردار شده و یا با معشوق و فرزندش از کشور فرار کرده‌اند، ادامه دهد. این زن ۱۷ ساله که در ماه ژوئن امسال توسط بستگانش پیدا شد و به همراه نوزادش به قتل رسید.
رُزکار ابراهیم، مردی سی و چند ساله سیاه‌پوش که از قبرستان نزدیک سلیمانیه، دومین شهر بزرگ اقلیم کوردستان بازدید می‌کند، می‌گوید: «آنها اینجا دفن شده‌اند.»
این کنشگر که سال‌ها برای شناسایی سنگ قبرهای ناشناس مبارزه کرده است، می‌افزاید: «این قبرستان حتی نباید وجود داشته باشد.»
گورکن صالح: من فقط ۲۰۰ زن را دفن کردم
تعداد دقیق قربانیانی که در اینجا دفن شده‌اند مشخص نیست. با این حال، عثمان صالح گورکن که ۱۵ سال است قبر می‌کند، می‌گوید که او به تنهایی حدود ۲۰۰ زن و دختر را دفن کرد که برخی از آنها ۱۳ سال سن داشتند.
صالح ۵۵ ساله می‌گوید: «آنها کشته، سوزانده یا خفه شده بودند.»
واحه‌ای از ثبات؟
خبرگزاری فرانسه با یادآوری اینکه سالانه ده‌ها واقعه زن‌کشی در باشور کوردستان که ادعا می‌شود واحه ثبات و مدرنیته است، گزارش می‌شود، گفت: «این وضعیت علیرغم تصویب قانونی توسط مقامات محلی برای جرم‌انگاری خشونت خانگی در سال ۲۰۱۱ اتفاق می‌افتد.»
در حالی که رازاو صالحی، محقق عفو بین‌الملل اشاره می‌کند که «پیشرفت قابل توجهی» در زمینه قانونگذاری حاصل شده است، او تأیید می‌کند که در کوردستان «زن‌کشی و مثله‌کردن زنان و دختران، عمدتاً توسط اقوام مردشان، با سرعت نگران‌کننده‌ای رخ می‌دهد.»
سیاست مصونیت از مجازات
رازاو صالحی خاطرنشان می‌کند که «فرهنگ معافیت از مجازات با سزایی بسیار کم» محکومیت‌ها ادامه می‌یابد.
رُزکار ابراهیم می‌گوید که زنان گمنام از سراسر کوردستان در بخش زن‌کشی قبرستان سیوان مدفون هستند.
در حالی که این وکیل دادگستری گفته است که اعداد روی بیشتر سنگ قبرها به دلیل فرسودگی ناشی از زمان و بارندگی کمرنگ شده است، برای دریافت اطلاعات از قربانیان باید به پزشکی قانونی مراجعه شود.
در سال ۲۰۲۰، قباد طالبانی، معاون نخست وزیر این اقلیم خودمختار، دفن قربانیان بدون شناسایی هویت را ممنوع کرد. نوشته‌ای نمادین بر روی سنگ قبر سایر قربانیان مدفون در حال حاضر حک می‌شود: «زندگی».
بر اساس آخرین آمار رسمی به دست آمده توسط خبرگزاری فرانسه، در سال ۲۰۲۱، ۴۵ واقعه زن‌کشی در باشور کوردستان ثبت شده است، در حالی که این تعداد در سال گذشته ۲۵ مورد بوده است.
با این حال، به گفته سَرکَوت عمر از دفتر مبارزه با خشونت علیه زنان، بدون ارائه هیچ رقمی، «قتل‌های ناموسی» در سال ۲۰۲۴ «به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.»
هیچ مکان امنی برای پناه دادن آنها وجود ندارد
بَرزان محمد، مدیر بخش پزشکی قانونی سلیمانیه، بدترین اتفاقات را در طول ۲۱ سال زندگی خود دیده است. او می‌گوید که در پرونده‌های قتل زنان، اکثر قربانیان با «تیراندازی»، «گاهی با یک گلوله، و گاهی با ده گلوله» به قتل می‌رسند.
برزان محمد، همچنین با اشاره به سوختگی جسدی که غیرقابل تشخیص است، گفت: «ما همچنین مواردی از خفه شدن با دست‌های خالی یا طناب دیده‌ایم.»
بَناز که توسط همسرش که او را تهدید به قتل کرده بود مورد ضرب و شتم قرار گرفت، یکی از زنانی است که فرار کرده و نزد پدرش پناه گرفته است. اما برادرش سپس به او دستور داد که از شوهرش اطاعت کند و بینی او را شکست. زن ۴۳ ساله می‌گوید: «دو بار جلوی بچه‌هایم اسلحه را روی سرم گذاشت.»
سرانجام از ترس اینکه روزی به قبرستان سیوان برود باشور کوردستان را ترک کرد. می‌گوید: «ترس از اینکه مانند زنان دفن شده در آنجا به پایان برسم همیشه مرا آزار می‌داد.»
