وزارت خدمات اجتماعی و خانواده بخشنامهای با عنوان«مرتبط با جنسیت اجتماعی و استفاده از برخی تعاریف» به ادارههای کل و ادارههای ۸۱ شهر فرستاده است. در این بخشنامه خواسته شده است که در ارتباط با تعاریف «جنسیت اجتماعی»، «هویت جنسیت اجتماعی«،«LGBT، SOGIESC (جهتگیریهای جنسی، هویتهای جنسی، بیانهای جنسی و ویژگیهای جنسی) «و «آموزش جنسی جامع» موضعی مشترک اتخاذ شود.
تاکید شده است که مخالفت با تعاریف مذکور باید در اسناد و جلسات نشان داده شود و ادعا شده است که این تعاریف به ساختار خانواده آسیب میرسانند. در این نامه که به اداره کل فرستاده شده، آمده است که تعاریف«جنسیت اجتماعی»، «هویت جنسی» و «گرایش جنسی» نباید استفاده شوند. همچنین ادعا شده است که این تعاریف نهاد خانواده و ازدواج را تضعیف کرده و به ساختار کلی جامعه، کودکان و زنان آسیب میرسانند. در این بخشنامه اعلام شده است که سال ۲۰۲۵ به عنوان «سال خانواده» نامگذاری شده و این بخشنامه در همین چارچوب آماده شده است.
سازمانهای زنان و حقوقدانان به بخشنامه مذکور واکنش نشان دادهاند. مدافعان حقوق زنان اظهار داشتند که در برابر قتل زنان، خشونت و سیاستهای عدم مجازات، گامهای مشخصی برداشته نمیشود، و دولت با چنین بخشنامههایی زنان را از زندگی اجتماعی دور کرده و در هر زمینهای از زندگی دخالت میکند. سوزان ایشبیلن، رئیس انجمن زنان رزا، بخشنامه ارسالی به ادارهها و تاثیرات منفی احتمالی آن را ارزیابی کرد.
سوزان ایشبیلن اظهار داشت که تعریف جنسیت اجتماعی دارای پیشینه علمی و تاریخی است و گفت: «هدف اصلی دولت از این بخشنامه این است: حذف تعریف جنسیت اجتماعی! این تعریف توسط زنان خودبهخود ایجاد نشده است. در دهه ۱۸۰۰ در انگلستان توسط جامعهشناس آنا اوکلاو تعریف شد.
این تعریفی که در نتیجه بردگی پنج هزار ساله زنان به وجود آمد، نام نقشهای نابرابر اجتماعی بین زن و مرد است. نقشهای جنسیت اجتماعی زنان را به طور سیستماتیک به عقب میراند. زنان را در موقعیتی قرار داده است که در خانه خدمت میکنند، کودکان را به دنیا میآورند، و مردان را به عنوان عنصر اساسی جامعه تعریف میکند. این نقشها از سریالهای تلویزیونی تا موسسات آموزشی در هر زمینهای ایجاد میشوند.»
نقض پیمان CEDAW
سوزان ایشبیلن پیمانهای بینالمللی را که ترکیه نیز آنها را امضا کرده است، یادآوری کرد و گفت: «پیمان CEDAW (کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان) سازمان ملل متحد، تاثیرات منفی جنسیت اجتماعی بر زنان را به رسمیت میشناسد و تدابیری را برای مقابله با آن تعیین میکند. کنوانسیون حقوق بشر اروپا نیز حقوق برابر زنان را تضمین میکند. این بخشنامه نقض تمامی این مسئولیتهاست.»
سوزان ایشبیلن اظهار داشت که دولت نمیتواند برای مشکلات اجتماعی راهحل پیدا کند، بنابراین به دستاوردهای زنان حمله میکند و گفت: «این بخشنامه شرایط زنان در خانواده را دشوار میکند. در سطحی قرار دارد که بندهای مربوط به حقوق برابر زنان در زمینههای سیاسی، اجتماعی و آموزشی را نادیده میگیرد. ما در برابر این مسئله ایستادهایم. با حمله به دستاوردهای ما، تلاش میکنند قدرت خود را ادامه دهند.»
«ما از حقوق خود دفاع خواهیم کرد»
سوزان ایشبیلن از زنان خواست که در برابر خطرات جدید علیه زنان مبارزه کنند و گفت: «ما از حقوق خود که با سالها تلاش به دست آوردهایم، دفاع خواهیم کرد. با نادیده گرفتن تعریف جنسیت اجتماعی، نمیتوانند خشونت علیه زنان را نادیده بگیرند. ما در شهر آمد راهپیمایی و کارگاه برگزار کردیم. اکنون نیز در خیابانها، در مبارزه سازمانیافته خواهیم بود. ما این بخشنامه را باطل خواهیم کرد.»