بسی خوزات: انسجام اجتماعی باید بە سازماندهی پایا تبدیل شود

بسی خوزات در بخش دوم گفتگوی خود ضمن اشارە بە روند ازمیان رفتن مشروعیت سیستم کنونی ترکیە، بر انسجام هر جە بیشتر خلق و لزوم تبدیل این انسجام بە روندی پایا در سازماندهی تاکید کرد.

بسی خوزات در بخش دوم گفتگوی خود ضمن اشارە بە روند ازمیان رفتن مشروعیت سیستم کنونی ترکیە، بر انسجام هر جە بیشتر خلق و لزوم تبدیل این انسجام بە روندی پایا در سازماندهی تاکید کرد.

بسی خوزات، ریاست مشترک کنفدرالیسم جوامع کوردستان در بخش دوم گفتگوی خود ضمن اشارە بە روند ازمیان رفتن مشروعیت سیستم کنونی ترکیە، بر انسجام هر جە بیشتر خلق و لزوم تبدیل این انسجام بە روندی پایا در سازماندهی تاکید کرد. وی در این بخش از گفتگوی خود ضمن توجە بە ابعاد و پیامدهای زمین لرزە در باکور کوردستان، بە حل مسالە کورد در ترکیە و لزوم گذار از ذهنیت فاشیستی اشارە کرد.

خلقمان نباید دست از سرزمین و خاک خود بردارد

ما دهها سال است علیه سیاست های نسل کشی مبارزه کرده ایم و مبارزه و مقاومت را ترویج می کنیم. در این زمینه خلقمان از حافظە قدرتمندی برخوردار است.نباید با چنین سیاستهایی فریب بخورند. در این مورد بسیار سخن گفتەایم. فراخوان دادەایم. و هم هوالان ما که اخیرا در برنامه هایی  شرکت داستاند در این بارە اظهار نڤر نظر کردەاند.  خلقمان نباید جغرافیا، مکان، کشور و سرزمین خود را ترک کنند. ممکن است سخت و دردناک باشد، ممکن است مملو از دشواری باشد.اما هرگز نباید سرزمین خود را ترک کنند. اگر به جاهای دیگر برود ده برابر مشکلاتی بیش از مشکلات موجود را شآهد خواهند بود. شرافت و تمام ارزش های خود را از دست خواهند داد. تاریخ و خاطرات خود را فراموش خواهدن کرد. ترک سرزمین راە را بر چنین مواردی باز خواهد کرد. در این راستا خلقمان اگرچە احتمال دارد در جغرافیای خود با مشکلاتی روبرو شوند اما نباید سرزمین خود را رها کنند. خلقمان در داخل و خارج میهن لازم است با آغاز بهار شروع به ساختن کنند. در این راستا باید پروژه های جدی شکل گیرند. به عنوان مثال روستاها و شهرهایی که کوردها و علویان در آن زندگی می کنند را می توان به راحتی ساخت. ساختمان های یک یا دو طبقه را می توان به راحتی میتوان ساخت. این را می توان به راحتی انجام داد. با حمایت و همبستگی مردم ما تا کنون کمک ها و حمایت های زیادی در داخل و خارج از کشور به وجود آمده است. اگر این همکاری و تعامل را بتوانیم ایجاد کنیم، اگر این حمایت و همبستگی ادامه پیدا کند، می توانیم روستاهایمان را بازسازی کنیم. می توانیم شهرهایمان را بازسازی کنیم، می توانیم آنها را بسیار قوی بسازیم. با هم، با روحی مشترک و حمایت مالی، می توانیم این مکان ها را دوباره به محلی برای زندگی تبدیل کنیم. در این راستا من شخصاً از خلقمان تقاضا می کنم. نقشه این دولت و رژیم و حکومت فاشیستی ممانعت از ماندن کوردها و علویان در این مناطق بودە و طرحی برای نابودی است. این نیز بخشی از طرح نسل کشی است. این طرح را هرگز نباید پذیرفت.پذیرش مهاجرت و تبعید بە معنای پذیرش نسل کشی است. برای مقابلە و خنثی کردن این مسئلە  ، خلقمان نباید سرزمین و خاک  خود را ترک کنند و در عین حال زمین، مکان، املاک خود را به دولت نفروشند. نباید در چنین دامی افتاد. این مسئلە هم اکنون حایز اهمیت بسیار است. چون خلق بسیار آسیب پذیر هستند. آنها مشکلات و مشکلات بزرگی را ایجاد می کنند. نیروهای نابودگر در این شرایط، بازیها بە محاسبات، ترفند و نقشه های زیادی دست می زنند. در این زمینه همه باید بسیار مراقب باشند. فریب نخورند زمینها و املاک خود را نفروشند. لازم است در سر جای خود بمانند. زمستان در حال پایان است و وارد بهار می شویم،  شرایط آب و هوایی نیز رو به بهبودی است. ما باید این مکان ها را بازسازی کنیم و زندگی خود را در سرزمینمان از نو بسازیم. این مهم است. با این کار نقشه های نسل کشی خنثی می شود. این مبارزه است، این هم یک مقاومت است. مردم باید اینطور این مسالە را ارزیابی کنند.

برای تداوم حاکمیت خود از دین بهرە برداری می کنند

به اظهارات ریاست امور دینی توجە کنید؛  بعد از تمام کشتارها و قتلعامها در کوردستان، بچه های کورد ربودە شدەاند، در مدارس ویژە، در خانه های نظامیە، این کودکان را تربیت کردەاند، این کودکان را بە خانوادەهایی تحویل دادەاند کە خود بخشی از جنگ ویژە هستند.این کودکان آموزشهای ویژە را فراگرفتە در نهایت و از اینان قاتلانی ساختند. از این کودکان علیە خلق خود در نسل کشی و حملات استفاده کردند. بر همین اساس مورد بهرەبرداری قرار گرفتەاند. همه کارهای سنگین و پلید را از طریق آنها انجام دادند. بر این اساس از آنها در این راه اسبهرەبرداری شدە است. از سوی دولت استعمارگر، آسیمیلاسیونیست توسط طریقتها، این کودکان آسیمیلە شدەاند. در واقع این فرقه ها، دولت و رژیم AKP هیچ ارتباطی به اسلام ندارند. کاری که کرده اند دشمنی با اسلام، سوء استفاده از دین است. هر اقدامی را برای حفظ  قدرت و حاکمیت انجام می دهند. دین نیز بر این اساس مورد بهرەبرداری آنها قرار گرفتە می شود. و اکنون زمانیکە بچه ها را اینگونە مورد شستشوی مغزی قرار می دهند، این کودکان را جذب می کنند در نهایت از این کودکان  قاتلانی ساختە می شوند.

معلوم است کە وزارت دیانت در کجاها مشغول بە کار است. مثلا ادارە دیانت سالیان مدیدی است کە از داعش حمایت می کند. سال هاست کە از ده ها هزار تبهکار حمایت می کند. تدارکات برای آنها را مهیا می کند. مهمات آنها را تامین می کند. کودکان را تربیت می کنند، آنها را بە جنگجو بدل میکند. در کوردستان نیروهای ویژه تاسیس کردە نیروهای ضد گریلا را تاسیس می کند.  همین وظیفە را طریقتها نیز انجام می دهند. دیانت سال هاست که این کار را می کند. این وظیفه آنها به ویژه در روند حزب عدالت و توسعه کاملا مشهود است. این مسئلە را در مرکز جنگ ویژه کشتار قرار دادەاند.

در همین راستا هوال بسه ارزینجان نیز طی روزهای گذشته این مسالە را در جریان گفتگویی با خبرگزاری فرات ارزیابی کرده و در این بارە هشدار دادە بود. این گفتگو حایز اهمیت بود. خلقمان باید در این زمینه بسیار مراقب باشند. این کودکان باید محافظت شوند. برخی از آنها، پدر و مادرشان را از دست دادەاند و مفقود شده اند. برخی از آنها به نوعی ربوده می شوند، حتی اگر خانواده هایشان در قید حیات باشند و در این مراکز جنگ ویژە گرفتار خواهند شد. بنابراین، خلق ما، سازمان‌های مدنی، نهادها، ساختارهای سیاسی، سیاست‌های دموکراتیک باید از این کودکان محافظت کنند. این بچه ها را باید نجات داد. مبارزه بسیار قدرتمندی  علیە این امر باید صورت گیرد. این هم گونەای از نسل کشی است، بخشی از نسل کشی در روند کلی خود است. بر اساس آن باید مبارزە قدرتمندی را بە پیش ببریم.

جامعە از طریق اتحاد توانستە است خود را حفظ کند

در واقع، بعد از زمین لرزە همبستگی اجتماعی بسیار قدرتمندی شکل گرفت.  هم از شهرها و روستاهای باکور کردستان و هم از باشورو کردستان شاهد چنین انسجامی بودیم. حزب دمکرات کردستان خلقمان را در باشور کوردستان در تنگنا قرار دادە بود. دولت ترکیه موانعی را ایجاد کردە بود، اما شکل قدرتمندی  از همبستگو انسجام اجتماعی ظاهر شد. با وجود زمین لرزە روژاوا، خلق شمال و شرق سوریه با وجود زلزله و با وجود مشکلات و آلام خود در راستای ایجاد همبستگی به باکور و مناطق زلزله زده ترکیه دادند. خلقمان در خارج از میهن و اروپا... بخش مهمی از خلق ما که اصالتا از منطقه زلزله زده بودە و سال هاست در اروپا زندگی می کنند. گونەهای بسیار قدرتمندی از همکاری و انسجام را خلق کردند. پیوند بسیار مستحکمی در این راستا شکل گرفت. همبستگی و حمایت احزابی مانند HDP، HDK، KCD، DBP، سایر سازمان های مدنی، خانه، جنبش دموکراتیک اسلامی و جمخانەها نهادهای ترکیه بسیار قوی بود. از این طریق بود کە خلق دست بە مقاومت زد، با کمک و حمایت آنها عده ای از مردم نجات یافتند. مصدومین را از زیر آوار بیرون کشیده شدند. به کسانی که از زیر آوار بیرون آورده شده بودند چادر، نان و آب داده شد. در این راستا، نمونه بزرگی از همبستگی پدیدار شد. شعور ملی بزرگ، روحیه ملی و وحدت ملی در بین کوردها در سطح بین المللی و ملی پدید آمد.

در رابطە با جنبش زنان نیز میتوان این مسئلە را گفت. هم جنبش زنان ترکیه و هم جنبش آزادی زنان کوردستان بسیج شدند و نمونه های بسیار قدرتمندی از همبستگی را نشان دادند. در همه شهرها همه زنان دست بە فعالیت زدند، همه سازمان های مدنی وارد کار شدند. ساختارهای سیاسی متشکل، اپوزیسیون، دموکراتیک در میدان عمل فعالیتهای خود را اغاز کردند. همه آنها به سرعت خود را سازماندهی کردند. و سریعا روند مداخله در امور را اغاز کردند. آنها واقعاً جلوەهای زیبایی از همبستگی را نشان دادند.

زمین لرزە اهمیت دفاع از خود را بە نمایش می گذارد

در این راستا، کسانی که در مناطق زلزله زده بە همکاری دست زدند در واقع خلق ما، نهادهای مدنی، ساختارهای دموکراتیک سازمان یافته بودند. دولت همکاری نکرد، برعکس، دولت علیە وحدت مردم و وحدت نهادهای جامعه مدنی دست بە فعالیت زد. در جریان همکاری با زلزله زدگان کمکی نکرد. دولت علیە افرادی که به همبستگی جامعە مدد رساندند روبرو شد. اما در مقابل زخم های جامعه با همبستگی تا اندازەای التیام پیدا کرد و جامعه سر پا ماند. در برهە کنونی محافظت از این دستاورد  مهم است. این جلوەهای همبستگی باید باید بە زمینەای برای ایجاد سازمانی دائمی تبدیل شود.

این زلزله همچنین نشان داد که خودسازماندهی تا چا اندازە حایز اهمیت است.  خود مدیریتی چقدر ضروری است، چقدر واج اهمیت است. این زلزله ها به نوعی نابودی نظام دولت-ملت فاشیستی را نشان داد، این زلزله نشان داد که این نظام دولت-ملت فاشیستی تا چ ە میزان غیرضروریو غیر مفید است، تا چە اندازە این سیستم علیه خلق و مردم است. این  مسالە نشان داد که خود مدیرییتها، ساختارهای دموکراتیک خود مدیریتی، ساختارهای سیستم کنفدرال دموکراتیک و خود سازمان ده تا جە اندازە حایز اهمیت هستند.. گونەای از آزمایش بود. در این راستا، این آزمون پروژه های رهبر آپو در مورد ملت دموکراتیک، یک سیستم خودمدیریتی دموکراتیک و یک سیستم کنفدراسیون دموکراتیک بود. این همبستگی اجتماعی نشان داد که این پروژه  تا چه اندازه در جامعه ترکیه مورد توجه قرار گرفته و چقدر قوی است. شکلی از همبستگی پدید آمد که واقعاً بسیار اشتراکی و بسیار جمعی بود، واحدهای اقتصادی و خودسازمان‌های جمعی در همه جا ایجاد شدند.

لازم است انسجام اجتماعی را بە سازمانی پایدار تبدیل کرد

در اینجا، سیستم کنفدرالیسم دموکراتیک و خودگردانی در حال توسعه و شکل گیری است. این واقعیت را نیز این مسالە آشکار کرد، لازم است کە این روند ادامه پیدا کند. باید این انسجام به یک سازمان دائمی تبدیل شود. اکنون رهبران جامعه، نهادهای جامعه مدنی دموکراتیک و ساختارهای سیاسی دموکراتیک لازم است این کار را انجام دهند. این باید به سازمان‌های مستقل دائمی تبدیل شود. سازماندهی جامعه و ایجاد نظام آن بر این اساس است. جامعه هم اکنون بر این اساس خودسازماندهی پیش می رود. تا بتوانند در چنین  برهەهایی آلام و دردهای خود را با همدیگر التیام بخشند. نیازهای خود را با همدیگر مرتفع سازند.. ٥ خانواده ، ١٠ خانواده در یک چادر می مانند. یک کلبه کوچک می سازند، ١٥-٢٠ خانواده در یک محوطە با هم زندگی می کنند. این موارد نمونه هایی از وحدت بزرگ، ارتباط بزرگ و نمونه هایی از واحدها و سازمان های بنیادین را بازنمایی می کنند کە نشاندهندە روح همبستگی عالی ای است. این روند باید به تدریج باید به سازمان های پایدار تبدیل شود. یک همبستگی بسیار قوی پدید آمدە است. همکاری، انسجام و سازماندهی در همان روز انجام شد. همه این نهادهای مدنی و ساختارهای سیاسی در سطح ملی و بین المللی با همبستگی عمومی خلق بە نحوی قدرتمند ظهور کردند. همبستگی قوی زنان پدیدار شد. این همبستگی باید به خودسازماندهی و خود مدیریتی تبدیل شود.

راە حل دمکراتیک و آرمان کوردها

اکنون دستور کار اصلی زلزله و پیامدهای آن است. از سوی دیگر وقتی کل این روند مطرح می شود، اوضاع سیاسی ترکیه نیز ورد بحث و بررسی قرار می گیرد. علاوه بر این، ساختار اجتماعی ترکیه و این سوال که روندهای آتی چگونه خواهند بود، ساختار اجتماعی بە چە شکلی خواهد بود نیز مورد بحث قرار می گیرد. در اینجا دلایل بسیار قوی برای خود مدیریتی وجود دارد. پیش از رویداد زلزلەکنفرانس جمهوری دموکراتیک برگزار شد. خودمدیریتی، نظام خودمدیریتی دموکراتیک و اهمیت آن برای ترکیه، دموکراتیزه شدن ترکیه، حل مسالە کورد بر مبنای دموکراتیک، راه حل بر اساس خودمدیریتی  دمکراتیک به طور جدی مورد بحث قرار گرفت. سپس این زلزله رخ داد. فرایند گفتگوها و تصمیماتی که در آن کنفرانس اتخاذ شدند، الزام توجە بە این واقعیت را در روند زلزله آشکار کرد. بە تطابق  تئوری و عمل منجر شد. پایه و اساس آن شکل گرفت. این گشایش حایز اهمیت است. این بحث ها از این به بعد با شدت بیشتری ادامه خواهد داشت. باید ادامه پیدا کند.

از طرفی دیگر  در جریان برگزاری انتخابات هستیم. در مورد انتخابات بحث و گفتگو در جریان است . رژیم فاشیستی AKP-MHP نیز بحث هایی مانند طولانی شدن روند انتخابات را مطرح می کند. این امر نیز از طریق افرادی مانند بولنت آرینچ در دستور کار قرار گرفتە است. همچنین سعی در سنجش نگرشها و ایستارهای جامعه دارند. در این زمینه به نظر من سخنان بولنت آرینچ  نیز از قدرت و اقتدار فاشیستی بە دور نیست. ین  موارد را در دستور کار قرار دادند تا موضع جامعه را رزیابی کنند. اگر کمی بیشتر نگاه کنید، یک واکنش بسیار جدی وجود دارد. با گسترش زمان انتخابات، این واکنش عمیق تر می شود و بدتر از آن، این رژیم شکست خواهد خورد، این حاکمیت با شکست مواجە میشود  و شرایط بسیار متفاوتی پدید می آید. در ترکیه، بحران سیاسی، بحران اجتماعی، واکنش و به طور کلی نگرش اجتماعی عمیق تر و تشدید خواهد شد.

بحران اقتصادی عمیق تر خواهد شد. خواهند دید.  در این زمینه مشخص است که بحث هایی در داخل دولتنیز در این بارە وجود دارد. بر این اساس که اگر انتخابات در ٢٤ مە برگزار نشود، در ٢٨ ژون به موقع برگزار می شود، بحث هایی از این دست در جریان هستند. البته آنها همیشه بررسی های مخفیانه انجام می دهند. با این کار می خواهند نگرش ها و ایستارهای جامعه را ارزیابی کنند. اردوغان سال هاست، مدت ٢٠ سال است که بر اساس این نظرسنجی ها سیاست ورزی می کند. او قبلاً زیاد صحبت می کرد، اما بعد کە مشاهدە کرد معلیه او موضع گرفتە شدە است، اکنون  آن را در دستور کار قرار نمی دهد، در مورد آن صحبت نمی کند، مشاهدە کردە است کە واکنش اجتماعی بسیار جدی ای علیه دولت وجود دارد. جامعه اعلام می کند  دلیل اصلی این فاجعه خود دولت است. جامعه می گوید قدرت و حاکمیت اردوغان بە معنای خود فاجعه است. این را فقط کورد نمی گویند، جامعه ترکیه هم این را اعلام کردە است.

وضعیت اضطراری نیز بسندە نیست

اردوغان وضعیت فوق العاده و اضطراری را اعلام کردە است.  گفتە است احتمال دارد حقایق را تا 3 ماه از مردم پنهان کنم. من به مطبوعات فشار آوردم، به مخالفان فشار آوردم، به نیروهای دموکراسی فشار آوردم، همه را ساکت کردم. من اجازه نمی دهم این حقایق توسط جامعه، افکار عمومی و جهان دیده شود. من همه آنها را ساکت کردم. اما حتی وضعیت اضطراری نیز کافی نبودە است، او نتوانستە است در انجام این کار موفق باشد.  واکنش  خلق بە تدریج در حال رشد است، نمی تواند حقیقت را پنهان کند. اگر برای مدت طولانی ادامه پیدا کند، این وضعیت بغرنجتر  می شود، با انواع موقعیت های دراماتیک، موقعیت های تراژیک روبرو خواهد شد. اکنون بحث هایی در مورد برگزاری به موقع انتخابات وجود دارد. باید مشاهدە کرد البته اوضاع روز را بررسی می کنند، به بازخوردهای  روزانه توجه می کند. بر این اساس سبک  مواضع روزانه خود را تغییر می دهند و خط مشی را مشخص می کند. اما این یک واقعیت است. ترکیه نیز در جریان انتخابات است. ما باید این مسئلە را پیگیری کنیم.. دولت فاشیستی فشارها را درجریان  این روند و در آینده، به ویژه تا زمان انتخابات، شدت خواهد بخشید. این امر باعث افزایش سیاست های نسل کشی، جنگ و خشونت علیه کورد خواهد شد. آنچه می توانند انجام دهندبسیج منابع خود، منابع دولتیشان است. . آنها در این راستا منابع بیشتری را بسیج خواهند کرد. در عین حال، این فشارها بر جامعه ترکیه، بر نیروهای دموکراسی، بر اپوزیسیون، هم بر اپوزیسیون دموکراتیک و هم بر اپوزیسیون داخلی سیستم ادامه خواهد یافت. آنها فشار بیشتری را بر رسانه های دموکراتیک، افکار عمومی و جامعه وارد خواهند کرد. به این ترتیب با فشار، خشونت، ستم و دستکاری سعی در تصاحب و قبضە انتخابات خواهند داشت. اردوغان تلاش خواهد کرد تا قدرت خود را همچنان در دست داشتە باشد. از آن محافظت کند، اما تداوم آن بە نظر نمی رسد . این دوره قدرت به پایان رسیده است. زمان حاکمیت اردوغان گذشته است. چون اپوزیسیون قوی وجود نداشت، مقاومت و مبارزه اجتماعی قوی شکل نگرفت، این حکومت فاشیستی و نسل کشی ادامە یافت. اما از این به بعد جامعه این اجازه را نخواهد داد، اپوزیسیون این اجازه را نخواهد داد.

مبارزه با قدرت ادامه خواهد داشت. من صمیمانه به چنین مسالەای اعتقاد دارم. جامعه دیگر تحمل این فاجعە را ندارد. جامعە نمی تواند فاجعه قصر را همچنان تحمل کند. نمی تواند بیش از این ظلم و فشار را تحمل کند. نمی تواند فاشیسم را تحمل کند. این حاکمیت را کنار خواهد زد. این حکومت فاشیستی را بە زبالەدانی تاریخ خواهد انداخت. و ترکیه وارد روند جدیدی خواهد شد. البته آنچه مهم است این است که این روند چگونه شکل خواهد گرفت. ترکیه از طریق رستوراسیون بە کشوری دمکراتیک بر مبنای حامیت قانون بدل نخواهد شد. یک جمهوری دموکراتیک در ترکیه نمی تواند از طریق رستوراسیون و بازگشت بە گذشتە ایجاد شود. یک جمهوری دموکراتیک با راه حلی دموکراتیک برای حل مسالە کورد ایجاد می شود. راه حل دموکراتیک برای مسالە کورد برپایی یک جمهوری دموکراتیک مبتنی بر خودمدیریتی است. بازسازی ترکیه مبتنی بر خودمدریتی امکان پذیر است.. به همین دلیل است که این ذهنیت دولت فاشیستی، انکار، توهم، سیستم متمرکز ملت-دولت باید از میان برداشته شود. با حل دموکراتیک مسالە کورد و مسالە علوی می توان یک جمهوری دموکراتیک ایجاد کرد.

ترکیه در حال مواجهه با تحقق این امر است. این روند زمینه را برای ایجاد آن خلق کردە است. درک جدی ای در این زمینه در جامعه وجود دارد. در روند لرزه ای، ذهنیت تهاجمی علیه کورد، علیه جنبش آزادی کورد، علیه سیاست دموکراتیک، تصور منفی ایجاد شدە از سوی دولت، تصورات نژادپرستی، مذهبی و جنگ ویژه تا حد قابل توجهی از بین رفته است. بنابراین، زمینه مهمی ایجاد شده است، زمینه مبارزه دموکراتیک و بنیاد مبازرە و سازماندهی دموکراتیک خلق شده است. جامعه، رهبران جامعه، انقلابیون، رهبران سیاسی دموکراتیک، نهادهای دموکراتیک باید قدر این پیشرفت و تحول را درک کنند. اگر مخالفان با چنین رویکرد و نگرشی به روند و انتخابات نزدیک شوند، این دولت شکست خواهد خورد.

این روندی  است که به نظر می رسدوجود دارد. هم در درون اپوزیسیون، هم در اپوزیسیون دموکراتیک و هم برای ائتلاف ملت، اپوزیسیون، اپوزیسیون اتاق جنگ، مفهومی را ایجاد می کند کە میتواند زمینە ساز سیاستی باشد که بتواند  حکومت فاشیستی را شکست دهد. این مهم است. با این حال، این خلا باید از طریق راە حل دموکراتیک سالە کورد ، از طریق دمکراتیکیزاسیون ترکیه پر شود. هیچ چشم اندازی برای رستوراسیون و بازگشت برای  ترکیه وجود ندارد. نکته اصلی این است که ترکیه را باید بر اساس مبانی دموکراتیک ساخت. خلق و تاسیس یک جمهوری دموکراتیک  مبنا خواهد بود. نظام پارلمانی تقویت شده باید مبتنی بر این دیدگاه، این فلسفه و چنین درکی استوار باشد. به عبارت دیگر، سیستم پارلمانی تقویت شده نباید مانند قبل از دورە حزب عدالت و توسعه باشد. همچنین ذهنیت انکار و تخریب را را  نیز باید از میان برداشت. نظام پارلمانی تقویت شده باید  مبتنی بر حل دموکراتیک مسالە کورد باشد ، بر استقرار یک جمهوری دموکراتیک مبتنی بر ودمدیریتی تکیه کند. باید اینگونه چنین خلایی پر شود و در این زمینه لازم است سیاست گذاری شود. این امر ترکیه را به آینده ای دموکراتیک، آزاد و برابر خواهد رساند. من بە چنین مسالەای اعتقاد دارم.