در سال ١٩٢۴ قانون ثبت احوال عراق بر تقسیم خلق عراق بر اساس سه ملاک مذهب و نژاد تاکید کرد و بەدلیل اینکه کوردهای فیلی پیرو مذهب تشیع بودند؛ با اصالت ایرانی ثبت نام شدند. درنتیجه همیشه مورد حمله حاکمان عراق بودەاند. پس از بقدرت رسیدن حزب بعث در عراق، از سال ١٩۶٨ بەبعد با موجی از کوچ اجباری و نسل کشی روبرو شدند. در اوایل دهه ١٩٧٠ رژیم بعث، حدود ۴٠هزار نفر کورد فیلی را بەبهانەی داشتن اصالت ایرانی مجبور کرد به ایران پناهنده شوند. در ادامه این سیاست علیه کوردهای فیلی، در سال ١٩٨٠ و طی دستور ۶۶۶ حق شهروندی از آنان پس گرفته شد، سپس اموال و دارایی هایشان را مصادره کردند و حملات تند و خشونت باری به کوردهای فیلی انجام گرفت، بگونەای که زنانشان را تصاحب کرده و مردها و کودکانشان را کشتند.

طبق آمار صلیب سرخ و هلال احمر جهانی، ۴٠٠ هزار کورد فیلی قربانی سیاستها و اعمال رژیم بعث شدند؛ از کوچ اجباری گرفته تا قتل عام. پس از سقوط رژیم بعث، در سال ٢٠٠۶ قانون ثبت احوال جدید عراق، ماده ۶۶۶ سال ١٩٨٠ را باطل کرد و در این راستا بخشی از کوردهای فیلی توانستند حقوقشان را بدست آورند.

روز ۶ آوریل بەعنوان روز شهیدان فیلی نامگذاری شده است

دیروز شنبه ٨ آوریل با حضور نمایندگان مذاهب و خلقهای مختلف ساکن کرکوک و نیز احزاب سیاسی این شهر ازجمله گروهی از شورای اقلیم کرکوک جنبش آزادی جامعه کوردستان، مراسمی به این مناسبت برگزار شد. مراسم یادبود شهدای کورد فیلی در پارک عرصه در محله فردوگاه(ساحه الطیران) برگزار شد.

در آغاز مراسم یک سوره از قرآن قرائت شد، سپس برای شادی روح شهیدان، سوره الفاتحه خوانده شد، سپس همگان برای احترام به شهدای کورد فیلی یک دقیقه سکوت کردند.

وفا هادی مدیر شعبەی هولیر جبهه فیلی، درباره این مراسم یادبود به آژانس خبری فرات(ANF) گفت: یاد این روز دردناک را بەیاد می آوریم که روز شهدای کورد فیلی است. به تمام بازماندگان شهدای کورد فیلی و خلق کوردستان تسلیت می گوییم. کوردهای فیلی از گروههای ستمدیده هستند و تاکنون پیکر شهدای فیلی بازگردانده نشدەاند. از حکومت عراق درخواست می کنیم که گورهای دستەجمعی کوردهای فیلی را بیابند تا پیکرهای آنان را برگردانیم.