خورماتو شهری در باشور کوردستان است که دارای تاریخی کهن می‌باشد که تا ۳هزار سال قبل هم می‌رسد. این شهر همانطور که در مستندات تاریخی هم بدان اشاره شده است، شهری کهن است که در منابع آشوری و آکادی از آن نام برده شده است. این منطقه از سوی امپراتوری عثمانی هم اشغال شده است و عثمانی‌ها هم در این منطقه ترکمن‌ها را اسکان دادند، به همین دلیل اقلیتی ترکمن هم در آنجا حضور دارند.

شهر خورماتو در جنوب کرکوک واقع شده است و در سال ۱۹۷۶ این شهر از بخش‌های امیرلی، بوستانلی، سلیمان بگ، قادرکرام و یانکجی تشکیل می‌شد. رژیم بعث طی تصمیمی،‌ خورماتو را به یکی از توابع استان صلاح‌الدین مبدل کرد. این تحول استان از کرکوک به استان صلاح‌الدین برای این بود که بهتر بتوانند در کرکوک شمار جمعیتی کوردها را دستکاری کنند.

در ارتباط با تاریخ تغییر دموگرافیک این شهر کهن کوردستان، در کرکوک با شرکت شمار بسیاری از روشنفکران، نویسندگان، کنشگران و مورخان با عنوان ‌«تاریخ تغییرات دموگرافی خورماتو» یک پانل برگزار شد.

نویسنده و تاریخ‌نگار، حسن باران در ارتباط با این پانل با خبرگزاری فرات ‌(ANF) مصاحبه کرد و بیان داشت‌: ‌«امروز در این پانل ما درباره یک موضوع حساس آگاه‌سازی انجام دادیم که در ارتباط با تاریخ تغییر دموگرافی منطقه خورماتو بود. خورماتو در طول تاریخ بخشی از کرکوک بوده است. طبق تحقیقاتی که انجام شده است، پروژه عرب کردن این منطقه به صد‌ها سال قبل هم بازمی‌گردد.‌»

حسن باران در ادامه سخنان خود توجه‌ها را به مقطع ترکمن ساختن خورماتو معطوف داشت و گفت‌: ‌«ما در بخشی از این پانل از مقطع ترکمن‌ کردن خورماتو بحث نمودیم. حضور ترکمن‌ها در این منطقه به ۳۰۰-۴۰۰سال قبل برمی‌گردد. این منطقه کوردستانی در مقطعی از زمان تحت پروژه ترکمن نمودن قرار می‌گیرد. همچنین در این پانل از تاریخ بنیانگذاری خورماتو هم بحث شده که تاریخ این شهر به ۳ هزار سال قبل هم باز می‌گردد.‌»

حسن باران به کهن بودن شهر خورماتو اشاره کرد و گفت‌: ‌«شهر خورماتو به مثابه یکی از شهرهای مناطق کفری، کرکوک و داقوق، یکی از شهرهای کهن عصر هوریان بوده و در آن زمان بنیانگذاری شده است و سپس بدست ارتش تیمورلنگ در دهه ۱۳۰۰ میلادی ویران شده است. یکبار دیگر این شهردر دامنه کوهستان هنجیران بنا شده است.‌‌‌»

حسن باران سخنان خود را اینگونه به پایان رساند‌: ‌«ما تمام این موضوعات را در این پانل به گفتگو گذاشتیم تا بگوییم دلیل و منشا این اعمال کدامند. ما طبق منابع تاریخی درباره نام خورماتو هم ارزیابی و تحلیل‌هایی را انجام دادیم و امیدواریم که برای این مسئله مهم، مفید و مثمر ثمر واقع شده باشیم.‌»