شبکه حقوق بشر کوردستان گزارش سالانه خود را از نقض حقوق بشر در روژهلات کوردستان منتشر کرده است که شامل اسامی ۱۲۳ نفر از جانباختگان قیام "ژن، ژیان، ئازادی" و ۱۷۶۱ بازداشتی و همچنین شمار زیادی از قربانیان خشونت و سرکوب می‌باشد.
در سال ۲۰۲۲ (۱۴۰۱ هجری شمسی) قیام ژن، ژیان، ئازادی سراسر ایران و روژهلات کوردستان را فرا گرفت و دولت تهران با راهکارهای سرکوب، قتل، دستگیری و اعدام سعی در سرکوب آن داشت.
۱۲۳ تظاهرکننده کورد جان باخته‌اند
به گزارش شبکه‌ی حقوق بشر کوردستان، دست کم ۵۷۳ نفر در قیام‌های سراسر ایران به قتل رسیده‌اند که حداقل ۱۲۳ نفر از آنها کورد بوده‌اند، ۱۱ نفر از آنها کودک و یک نفر به دلیل شرکت در تظاهرات اعدام شده است.
در این گزارش آمده است که ۱۱۲ نفر در جریان تظاهرات هدف قرار گرفتند و به قتل رسیدند، هشت نفر پس از دستگیری و شکنجه جان خود را از دست دادند و یک تظاهرکننده پس از آزادی بر اثر سکته قلبی جان باخت.
۴۹ تظاهرکننده در استان ارومیه، ۳۹ تن در استان سنه، ۲۱ تظاهرکننده در کرمانشاه، شش تظاهرکننده کورد در تهران، پنج کورد در استان البرز، یک تظاهرکننده در ایلام، یک تظاهرکننده کورد در خراسان رضوی، یک نفر در قزوین و یک تظاهرکننده کورد در استان مرکزی نیز جان خود را از دست داده‌اند.
۸۲ کورد اعدام شدند
در این گزارش آمده است که محمدمهدی کرمی اهل بیجار که به دلیل شرکت در تظاهرات در کرج بازداشت شده بود به اعدام محکوم شد.
سه زندانی سیاسی دیگر به نام‌های فیروز موسی‌لو، سرکَوت احمدی و محی‌الدین ابراهیمی نیز در این سال اعدام شدند.
علاوه بر این زندانیان سیاسی، ۳۷ زندانی کورد به اتهام قتل و ۴۱ زندانی به اتهام مواد مخدر اعدام شده‌اند.
کشتار شهروندان و کاسبکاران
به گزارش شبکه‌ی حقوق بشر کوردستان، در طول سال حداقل ۱۶ شهروند و کاسبکار کورد که اکثر آنها به بهانه حمل کالای قاچاق توسط نیروهای نظامی ایران به قتل رسیده‌اند. همچنین شهروندی روژهلاتی در مرز مابین روژهلات و باکور کوردستان از سوی نیروهای دولتی ترکیه به قتل رسیده است.
ترور و هدف قرار دادن نیروهای مخالف
شبکه حقوق بشر کوردستان با اشاره به شهادت ریزان جاوید، رئیس مشترک سابق جامعه دموکراتیک و آزاد روژهلات کوردستان (کودار) که در ماه اوت سال گذشته در نتیجه حمله‌ی مشترک استخبارات ایران و ترکیه در شهر قامشلو در روژئاوای کوردستان مورد هدف قرار گرفت و همراه با دو تن از رفقایش به شهادت رسید.
همچنین به جانباختن مصطفی احمدنژاد یکی از اعضای سازمان خبات که در روژهلات کوردستان به ضرب گلوله نیروهای سپاه پاسداران به قتل رسید، اشاره شده است.
۲۱ نفر از اعضای احزاب دمکرات کوردستان (KDP) و حزب آزادی کوردستان (PAK) در حملات موشکی و پهپادی سپاه پاسداران به پایگاه‌های آنها در باشور کوردستان به قتل رسیده‌اند.
کشته و زخمی شدن ۱۹۴ کولبر
بخشی دیگر از این گزارش به آمار کشته و زخمی شدن کولبران در سال گذشته اختصاص دارد که بر اساس این گزارش ۲۸ کولبر در مناطق مرزی روژهلات کوردستان به قتل رسیده‌اند که ۲۴ نفر از آنها هدف تیراندازی مستقیم نیروهای ایرانی قرار گرفته‌اند، ۱۶۶ کولبر زخمی شده‌اند که از ۱۳۲ نفر از آنها نیز در اثر تیراندازی نیروهای ایران زخمی شده‌اند.
قتل زنان
به گزارش شبکه‌ی حقوق بشر، در یک سال گذشته ۱۷ زن در مناطق مختلف روژهلات کوردستان توسط خانواده، همسر و بستگان خود به قتل رسیده‌اند.
جانباختن کارگران
بر اساس آخرین آمار، حداقل ۲۰ کارگر کورد در یک سال گذشته به دلیل نبود شرایط ایمنی در محل کار جان خود را از دست داده‌اند.
انفجارهای مین
بر اساس آمار سالانه شبکه حقوق بشر، ۹ شهروند کورد و دو سرباز دولت بر اثر انفجار مین و بقایای جنگی کشته شده و ۱۴ نفر دیگر زخمی شدند.
دستگیری و بازداشت
دستگیری فعالان و شهروندان کورد توسط نیروهای امنیتی ایران در سال گذشته به بالاترین حد خود رسیده است و بیشتر بازداشت‌شدگان متهم به شرکت در تظاهرات "ژن، ژیان، ئازادی" بوده‌اند که سال گذشته دستگیر شده‌اند. تعداد واقعی به احتمال زیاد بسیار بیشتر است.
نیز توضیح داده شده که خانواده برخی از بازداشت‌شدگان به دلیل فشار نهادهای امنیتی و اطلاعاتی از دستگیری بستگان خود خبر نداده‌اند.
صدور احکام زندان و شلاق
در طول سال ۱۲۴ شهروند کورد از سوی دادگاه‌های انقلاب در استان‌های سنه، ارومیه، کرماشان، ایلام، تهران، خراسان رضوی، مازندران، همدان و تهران به حبس، تبعید و شلاق محکوم شدند.
فشار بر فعالان جوامع مذهبی
به گزارش شبکه حقوق بشر کوردستان، حداقل ۲۹ معلم و فعال دینی-مذهبی اهل سنت و یارسان به دلیل فعالیت‌های مذهبی، مدنی و سیاسی بازداشت شده‌اند، ۱۷ نفر به اداره‌ی اطلاعات فراخوانده شده و حکم زندان برای ۴ نفر صادر شده است.
