در شهر آمد، نهادهای زبان کوردی، احزاب سیاسی و سازمانهای دموکراتیک برنامه جشن ۱۵ می، روز زبان کوردی را با صدور بیانیهای در پارک کوشویولو اعلام خواهند کرد. در این بیانیه که با شعار «جایگاه برای زبان کوردی، آموزش به زبان کوردی» صادر شده، برنامه اعلام شده است.
شکران یاقوت، رئیس مشترک MED-DER، متن کرمانجکی و هَوال دلبهار، سخنگوی کمیسیون زبان، فرهنگ و هنر دم پارتی، متن کرمانجی را قرائت کردند.
متن بیانیه به شرح زیر است:
«ملت کورد یکی از کهنترین ملتهای بشریت است. زبان کوردی نیز اساسیترین و انکارناپذیرترین ارزش ملت کورد و تمام بشریت است.
متاسفانه صدها سال است که به دلیل نادیده گرفتن ملت کورد، تلاشهای وحشیانهای صورت گرفته است تا مانند بسیاری از فرهنگها و زبانهای دیگر، فرهنگ و زبان کوردی نیز از بین برود. اما در نتیجه مبارزه ملت کورد، این تلاشها شکست خورد. میبینیم که به جای آن، اقدامات ضد زبان کوردی نوسازی شده است؛ زبان کوردی هنوز در عرصه رسمی به رسمیت شناخته نمیشود؛ با روشهای نوسازی شده گوناگون، نادیده گرفتن، ممنوعیت، محاصره و آسیمیلاسیون زبان کوردی به اشکال مختلف ادامه دارد. با تسلط زبان ترکی در تمام کوردستان و در هر کجا که کوردها زندگی میکنند، هدف و خواسته همچنان آسیمیله کردن کوردها و محو و نابودی زبان کوردی با گذشت زمان است. این یک جنایت علیه بشریت است.
بدون شک ما کوردها به هیچ وجه اجازه نخواهیم داد این اتفاق بیفتد. زندگی بدون زبان کوردی برای ما کوردها مانند جسمی بیمغز، بیقلب و بیجان است. زبان ما منبع اصلی وجود، خودبودن، هویت، روح و زندگی ملی، آزاد و دموکراتیک ماست. زبان ما منبع و بنیان اتحاد ملی ما، کلید آزادی ما از هر جهت است. زبان کوردی خط قرمز و بالاترین خط ماست.
«کسانی که از زبان خود محافظت نمیکنند، نمیتوانند از انسانیت محافظت کنند»
آقای عبدالله اوجالان نیز به ویژه بیان میکند که 'محافظت و توسعه زبان و فرهنگ خود، ضرورتی انسانی است. کسانی که نمیتوانند از زبان خود محافظت کنند، نمیتوانند از هیچ چیز محافظت کنند. کسانی که نمیتوانند از زبان خود محافظت کنند، نمیتوانند از انسانیت خود نیز محافظت کنند. کسانی که زبان خود را نمیدانند و آن را توسعه نمیدهند، نیمهانسان باقی میمانند. اگر زبان مادری خود را یاد نگیرید و آموزش آن را نبینید، نمیتوانید درست و خوب فکر کنید، نمیتوانید چیزی تولید کنید؛ انگار مغزتان مرده است. مسئله زبان مادری به اندازه نان و آب مهم است. به دلیل ممنوعیت زبان و فرهنگ ما، 50 سال است که مبارزه بزرگی را به پیش بردهایم. محافظت از زبان و فرهنگ خود وظیفه همه است.'
حمایت از فراخوان ۲۷ فوریه
فراخوان آقای عبدالله اوجالان با عنوان 'صلح و جامعه دموکراتیک'، بحثها در مورد آزادی و رهایی زبان کوردی را نیز تقویت کرد. ما نیز تا آخر در کنار این فراخوان تاریخی هستیم و میگوییم حقوق زبانی، فرهنگی، سیاسی، قانونی و خودمدیریتی ملت کورد، موضوع معامله نیست و باید تمام موانع استفاده از این حقوق برداشته شود و زبان کوردی صاحب جایگاه و زبان آموزش شود تا جامعهای آزاد، دموکراتیک و صلحآمیز ایجاد شود. بدون شک برای تحقق این امر، آقای عبدالله اوجالان باید بتواند برای تحقق صلح و جامعه دموکراتیک آزادانه عمل و تلاش کند و برای این منظور باید مناسبترین شرایط فراهم شود. بویژه زبان کوردی، هویت و تمام ارزشها و حقوق ملت کورد و جایگاه خودمدیریتی کوردها باید از نظر سیاسی و حقوقی به رسمیت شناخته شود و در قانون اساسی و قوانین تضمین شود. ما به خوبی میدانیم که انزوای تحمیل شده بر آقای اوجالان، انزوای تحمیل شده بر تمام ارزشهای ملت کورد و به ویژه انزوای تحمیل شده بر زبان کوردی، مستقیما به یکدیگر مرتبط هستند.
«مرحله جدیدی از مبارزه برای زبان کوردی را آغاز میکنیم»
برای تحقق این امر، مبارزه خود برای حفاظت و توسعه زبان کوردی را بیش از هر زمان دیگری ارتقا و گسترش خواهیم داد. با این هدف، ما به عنوان تمام نهادهای زبان کوردی، احزاب، سازمانها، میادین، تشکلها و محافل مختلف کورد و دموکراتیک با شعار 'جایگاه زبان کوردی، آموزش به زبان کوردی' مرحله جدیدی از مبارزه برای زبان کوردی را آغاز میکنیم.
کنشهایی که برگزار خواهند شد
بر اساس این واقعیتها؛ به مناسبت پانزدهم می، روز زبان کوردی، بین چهارم می تا یکم ژوئن، در تمام کوردستان و ترکیه؛ مبارزات، کارها، برنامهها و کنشهای گوناگونی را در جامعه برگزار خواهیم کرد. در تمام مناطق، روستاها، محلهها، خیابانها و خانهها، در میان جوانان، کودکان، دانشگاهها، اصناف و تمام عرصههای دیگر گسترش خواهیم داد. راهپیماییها، بیانیههای جمعی، کنشهای توزیع بروشور، بنرها و بیلبوردهای کوردی، جلسات زبان کوردی در میان مردم و تمام نهادها، فرمها، کرسیهای مردمی، چادرهای زبان کوردی، آموزش الفبای کوردی، برنامههای شعرخوانی، قصهگویی و دنگبِژ (هنر روایی کوردی)، تئاتر، نمایشگاههای کتابهای کوردی، پنلها، سمپوزیومها، کارگاهها، کنفرانسها، جشنها، کنسرتها، گفتگوها، فراخوانها و دعوتها، کنشهای گوناگون در فضای دیجیتال، برنامههای زیر نظر مدیریتهای محلی/شهرداریها، برنامهها در مجلس، فعالیتهای دیپلماتیک و غیره، برنامهریزی جامع و کاملی را آماده کردهایم.
به ویژه، مبارزه برای تحقق خواسته جایگاه زبان کوردی، آموزش به زبان کوردی، رفع تمام موانع قانونی و زندگی پیش روی زبان کوردی، آزادی و رهایی زبان کوردی در تمام عرصههای جامعه و زندگی، بازگرداندن تمام نامهای کوردی مکانها و اشیاء که به ترکی تغییر یافتهاند را در همه جا گسترش خواهیم داد، همچنین در تمام کوردستان و در تمام جاهایی که کوردها زندگی میکنند، آگاهی از ایجاد، سازماندهی و آموزش زبان کوردی را گسترش خواهیم داد. با این هدف، فکر و باور، ما از تمام جنبشها، احزاب، سازمانها و محافل آزادیخواه، صلحطلب، دموکرات و انساندوست؛ به ویژه از زنان، جوانان، سیاستمداران، روشنفکران و تمام کوردهای ساکن در هر چهار سوی کوردستان و در تمام نقاط جهان دعوت میکنیم: بیایید همه کوردها حول زبان کوردی، اتحاد ملی خود را بنا کنیم؛ هر روز را روز و جشن زبان کوردی قرار دهیم؛ همیشه و در همه جا مبارزه برای حفاظت و توسعه زبان کوردی را ارتقا و گسترش دهیم، زبان کوردی را در تمام عرصههای اجتماعی و زندگی صاحب جایگاه کنیم، آن را زبان آموزش، مبارزه، کار، ارتباط و زندگی قرار دهیم؛ هر خانه، روستا، خیابان، محله، اردوگاه و محیطی را به مدرسه و دانشگاه کوردی، کوردستان مبدل کنیم.
با این احساسات و افکار، از همین حالا پانزدهم می، روز زبان کوردی را، بویژه به کارگران، مدافعان و مبارزان زبان کوردی، به تمام ما کوردها و تمام انساندوستان تبریک میگوییم!
زنده باد زبان کوردی!
همیشه کوردی، همه جا کوردی! کوردی، اتحاد، آزادی!
برای کوردی همیشه و همه جا مبارزه و کار!»