تصویر

یلماز: حملات علیه کوردها همچنان در حال افزایش است

اَرجان یلماز رئیس شعبه آمد انجمن حقوق بشر (IHD) با اشاره به اینکه اساس حملات علیه زبان و فرهنگ کوردی رویکرد مونیستی است، گفت: «حملات علیه فرهنگ و زبان کوردی روز به روز در حال افزایش است.»

اَرجان یلماز

اگرچه زبان و فرهنگ کوردی دارای قدمت هزاران ساله و میراثی غنی و ریشه‌دار است، اما متأسفانه سیاست‌های ظلم‌آمیز و یکسان‌سازی نسبت به زبان کوردی و هویت کوردی به‌صورت خصمانه ادامه دارد. به ویژه اخیراً جوانانی که در کوردستان و ترکیه به آواز خواندن کوردی می‌پردازند مورد حملات نژادپرستانه قرار گرفته و دستگیر می‌شوند و در عین حال به مؤسسات زبان کوردی نیز یورش برده و مدیران آنها را بازداشت می‌کنند. در حالی که سیاست‌های نژادپرستانه و همسان‌گرایانه دولت آک‌پ-م‌ه‌پ پشت این حملات به زبان و فرهنگ کوردی نهفته است، سیاست‌های «جنگ ویژه» علیه کوردها اساس این حملات را تشکیل می‌دهند.

ارجان ییلماز، رئیس شعبه آمد انجمن حقوق بشر، در ارزیابی حملات به زبان و فرهنگ کوردی برای خبرگزاری فرات (ANF) گفت: «حمله به زبان کوردی مستقل از مسئله کورد نیست. از زمان تأسیس جمهوری یک درک مونیستی وجود داشته است. با تغییراتی که پس از قانون اساسی ۱۹۲۱ ایجاد شد، تلاش شد تا کل جامعه یکنواخت شود. ما هنوز در حال بحث در مورد برخی از قوانین تصویب شده هستیم. قوانین غم‌انگیزی علیه استفاده از زبان کوردی در خیابان‌ها و زندگی روزمره که تا جریمه نقدی نیز می‌رفت وجود داشته است. در دهه ۱۹۹۰ که دیگر امکان انکار وجود زبان کوردی و کوردها وجود نداشت، این بار دولت اقداماتی را برای جرم‌انگاری زبان کوردی و کوردها انجام داد. این روند تا سال ۲۰۱۱-۲۰۱۲ به همین منوال ادامه داشت.

پس از آن با مذاکراتی که برای حل مسئله کوردها آغاز شد، بحث‌هایی هرچند اندک در مورد زبان کوردی و وجود کوردها در کل جامعه ترکیه آغاز شد. با این حال، با شروع مجدد روند درگیری پس از سال ۲۰۱۵، بسیاری از حملات نژادپرستانه و رفتارهای تبعیض‌آمیز نسبت به کوردها نیز علیه زبان کوردی صورت گرفت. ده‌ها کنسرت و اجرای تئاتر کوردی ممنوع شد. با شروع شدن رویه تعیین قیم‌ها در منطقه، هجمه‌های سیستماتیکی به درک شهرداری چند زبانه که قبل از قیم‌ها عمل می‌کرد، صورت گرفت و این وضعیت تا امروز ادامه دارد.

«دولت از استفاده از زبان کوردی در زندگی اجتماعی جلوگیری می‌کند»

یلماز با اشاره به اینکه درک شهرداری چند زبانه با غصب شهرداری‌ها دوباره آغاز شد، ادامه داد: «مهدکودک‌ها، هنرستان‌ها و دوره‌های آموزش زبان کوردی دوباره شروع به کار کردند، دوباره تابلوهای چند زبانه آویزان شدند، اینجا هم شاهد حمله قدرت بودیم. موضوع حذف تابلوهای هشداردهنده دو زبانه در جاده‌ها توسط خود ماموران نیروی امنیتی بنا به درخواست فرمانداری و بخشداری. این وضعیت در واقع آخرین مرحله حمله به زبان کوردی است. زمانی که وزیر امور داخله به آمد سفر کرد، از آنجایی که می‌دانست این شهر یک شهر کوردستانی است و سال‌ها با این حقیقت آشنا بود، به فَقیه طَیران اشاره کرد.

اما اندکی پس از ترک شهر، حملاتی را علیه کوردها در بسیاری از شهرهای منطقه سازماندهی کرد و اقدامات زیادی را برای جلوگیری از استفاده از زبان کوردی در زندگی اجتماعی انجام داد. مسئله زبان مادری موضوعی است که همه کوردها در ترکیه بر سر آن اتفاق نظر دارند. کوردها خواستار آموزش به زبان مادری و رفع موانع استفاده از زبان کوردی در زندگی اجتماعی هستند. دولت باید به این مطالبات گوش دهد.»

«رویکردی نژادپرستانه و ناسیونالیستی به زبان کوردی غیرقابل قبول است»

یلماز با بیان اینکه رویکرد حفاظت از فرهنگ و زبان کوردی با رویکردهای ناسیونالیستی و نژادپرستانه غیرقابل قبول است، سخنان خود را اینگونه پایان داد: «یک قرن است که چنین رویکردی وجود دارد، کوردها همچنان اصرار دارند که از زبان مادری خود استفاده کنند. این اصرار طبیعی‌ترین حق بشر است. در حالی که وزرا به منطقه می‌آیند و یاد و خاطره اندیشمندان، نویسندگان و دانشمندان کورد را گرامی می‌دارند، نیروهای انتظامی آنها به زبان کوردی حمله می‌کنند.

در اینجا، سیاست‌های روزانه عمل‌گرایانه (منفعت‌طلبانه) که با قوانین جهانی حقوق بشر ناسازگار بوده و به دور از حل مسئله هستند، وارد عمل می‌شوند. ما سال‌ها تجربه کرده‌ایم که این به حل مشکلات کمکی نمی‌کند. آنچه باید انجام شود این است که مسئله زبان را به یک استاندارد جهانی برسانیم.»