لاله‌ی واژگون یا گل غمگین در چهار بخش کوردستان می‌روید. می‌توان سرگذشت لاله واژگون را خلاصه‌ای از سرنوشت کوردستان خواند. این گل زیبا که بومی خاک کوردستان است از سوی استعمارگران انگلیس به‌ غنیمت گرفته شده و حتی عنوان «لاله واژگون سلطنتی» یا «تاج قیصر» به آن داده‌اند. استعمار انگلیس در رژیم‌های اشغالگر ایران و ترکیه حق رشد و پرورش این لاله‌ها را در گذشته به انحصار خود درآورده‌اند. لاله‌‌ی واژگون در تمامی زاگرس می‌روید.

لاله واژگون در باکور کوردستان در کوهستان‌های جولمرگ، الیح، وان، بدلیس و ارزروم می‌روید.

این گل در روژهلات کوردستان در استان‌های ایلام، کرماشان، لرستان، سنه، اورمیه و شمال خراسان می‌روید. در مناطق مرتفع باشور کوردستان و در منطقه عفرین روژاوای کوردستان نیز این گل زیبا هر بهار خودنمایی می‌کند.

لاله‌های واژگون کوردستان به سبب علاقه‌ی وافر مردم به چیدن و فروش آن در شهرها، همچنین به دلیل تداوم جنگ تحمیلی اشغالگران و تخریب زیست‌گا‌ه‌های طبیعی‌شان در معرض انقراض قرار دارند.

لاله واژگون در ارتفاع ١ هزار و پانصد تا ٣ هزار متری از سطح دریا رشد می‌کند و بومی زاگرس است. باید یادآوری کرد که لاله واژگون تنها یک نوع گیاه نیست بلکه نام خانواده‌ای از گیاهان با ١۴٠ گونه مختلف در سرتاسر جهان است که باشکوه‌ترین و زیباترین آن لاله‌های واژگون کوردستان هستند.

در مورد لاله‌های واژگون حکایت‌های بسیاری وجود دارد. ساکنان جولمرگ این گل را لاله‌ی گریان می‌خوانند و بر این عقیده‌اند که این گُل شاهد گریه‌ی حضرت مریم در زمان مصلوب شدن حضرت عیسی بوده است. روایتی دیگر هم می‌گوید که این گل از اشک‌های مریم رشد کرده است و از آن به عنوان لاله‌ی خونین نام می‌برند. شاید به همین دلیل باشد که این گل برای مسیحیان مقدس است.