یادداشت

اتحاد کورد و ترک درهای تحولات جدید را خواهد گشود

اکنون نوبت مردم و دولت ترکیه است. مشارکت یا عدم مشارکت آن‌ها در این اتحاد، با رویکردها و گام‌هایی که برخواهند داشت، میسر خواهد شد. زیرا یک اتحاد واقعی، بر اساس برداشتن گام‌های برابر، دموکراتیک و قانونی از سوی نیروهای متقابل توسعه می‌یابد.

تحولات تاریخی با اتحادها و رویدادها پیش می‌رود. این تحولات که نقش تاریخی دارند، به طور اجتماعی در صحنه تاریخ، درهای توسعه مبارزه ذهنی، فرهنگی و دموکراسی ملت‌ها را گشوده‌اند.

در این چارچوب، «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» رهبر آپو که در ۲۷ فوریه اعلام شد، فرصت‌های تاریخی را برای توسعه هم مردم کورد و هم مردم ترک ایجاد می‌کند و ایجاد خواهد کرد. زیرا وقتی به تاریخ اجتماعی، تاریخ ذهنیت و دموکراسی به طور کلی نگاه می‌کنیم، هر زمان که در اتحاد کورد و ترک پیشرفتی حاصل شده است، این هم برای مردم ترک و هم برای مردم کورد سودمند بوده است.

اتحاد کورد و ترک برای اولین بار با ورود سلجوقیان به مزوپوتامیا و گسترش آن‌ها به آناتولی توسعه یافت. سلطان سنجر، هنگامی که برای اولین بار به آناتولی آمد، به لطف اتحادی که با دولت کورد مروانی بست، درهای آناتولی و مزوپوتامیا به روی ترک‌ها گشوده شد. اتحاد و خواهری-برادری کورد و ترک به این ترتیب هزار سال دوام آورده است. تا سال ۱۹۲۴.

به لطف آمدن ترک‌ها به آناتولی و اتحاد آن‌ها با کوردها، راه برای گسترش ترک‌ها به خاورمیانه، اروپا و آفریقا هموار شد. اتحادی که ترک‌ها با کوردها توسعه دادند، رویداد مهمی در تبدیل شدن آن‌ها به یک قدرت مؤثر در تاریخ بود.

مزوپوتامیا، گهواره تمدن بشری است. اتحادهایی که با مردم مزوپوتامیا توسعه یافته‌اند، تحولات بسیاری را با خود به همراه داشته و خواهند داشت.

یکی دیگر از رویدادهای مهم اتحاد کورد و ترک، اتحادی است که بین یاووز سلطان سلیم و ادریس بدلیسی رخ داد. این اتحاد نقش مهمی در پیروزی یاووز سلطان سلیم در نبرد چالدران در سال ۱۵۱۴ در برابر شاه اسماعیل صفوی ایفا کرد.

علاوه بر این، با پایان دادن به دولت مملوک که خلافت اسلامی را در دست داشت، با نبردهای مرج دابق در سال ۱۵۱۶ و ردانیه در سال ۱۵۱۷، سرزمین‌ها، راه‌ها و تجارت سوریه، فلسطین، مصر و حجاز را به دست عثمانی‌ها سپرد. یعنی این اتحاد، با هموار کردن راه برای گسترش به خاورمیانه و آفریقا، در انتقال خلافت از مملوک‌ها به عثمانی‌ها نقش داشت.

این اتحاد تاریخی باعث شد که ترک‌ها و کوردها جایگاه مهمی در جغرافیای اسلامی پیدا کنند و راه را برای صاحب سخن شدن آن‌ها در سراسر جغرافیای اسلامی هموار کرد.

آخرین اتحاد کورد و ترک، اتحادی است که مصطفی کمال در جنگ استقلال همراه با کوردها توسعه داد و نقش مهمی در تاسیس جمهوری ترکیه کنونی ایفا کرد. سرزمین‌هایی که به عنوان میثاق ملی نیز شناخته می‌شوند، در نتیجه اتحاد کورد و ترک به دست آمدند. و جمهوری ترکیه با این اتحاد به یک وضعیت دائمی تبدیل شد.

مصطفی کمال با خوانش صحیح تاریخ، هم ورود ترک‌ها به آناتولی و هم خلافت اسلامی به دست آمده در دوره یاووز سلطان سلیم را به درستی خواند و از آن درس گرفت و با کوردها متحد شد. در غیر این صورت، او به خوبی می‌دانست که آزادسازی سرزمین‌های اشغال شده توسط انگلیس، یونان، روسیه و فرانسه دشوار است. به همین دلیل، او اولین «سفر مبارزه ملی» را به کوردستان انجام داد. در این چارچوب، سفری را که در سِواس و ارزروم آغاز کرده بود، با آماسیا در آناتولی ادامه داد.

یعنی، او اولین «مبارزه ملی» را در کوردستان آغاز کرد. مصطفی کمال نیز این را به خوبی می‌دانست و می‌دید که با جلب حمایت کوردها به اهداف خود خواهد رسید.

او با کنگره‌ها و کنفرانس‌هایی که در سِواس و ارزروم برگزار کرد، حمایت بزرگان و عشایر کورد را جلب کرد و «جنگ استقلال» را آغاز کرد. در این چارچوب، دیلوک، رحا، مرعش، ازمیر و چهار بخش آناتولی آزاد شدند.

اما در سال ۱۹۲۴، خنجری به این اتحاد زده شد. میثاق ملی نیمه‌کاره ماند و کوردها با نسل‌کشی مواجه شدند.

پس از آن دوره، مرزهای میثاق ملی که اکنون بسیار از آن سخن گفته می‌شود و شامل سرزمین‌های موصل، کرکوک و حلب نیز بود، به استعمار فرانسه و انگلیس واگذار شد. در واقع، شکست مردم ترک از آن زمان آغاز شد. هم در جغرافیا، هم در دموکراسی، هم در خواهری-برادری، هم در احساسات و هم در ذهنیت.

در آن زمان مین‌هایی زیر بنای هزار سال خواهری-برادری گذاشته شد و در حالی که کوردها با نسل‌کشی مواجه بودند، ترک‌ها شروع به تحلیل رفتن، کاهش و بی‌اثر شدن در صحنه تاریخ کردند. این روند کاهشی تا به امروز ادامه داشته است.

افزایش جمعیت و کسب پیروزی با پذیرش تفاوت‌ها میسر است. بله، در حالی که پیمان لوزان با حمایت کوردها جمهوری ترکیه را رسمیت بخشید، پس از آن، مفهوم دولت-ملت و سیاست‌های یکسان‌سازی، هم خواهری-برادری هزار ساله ترک و کورد را از بین برد و هم کوردها را در چنگال نسل‌کشی قرار داد و ترک‌ها را محکوم به تحلیل رفتن، کاهش و بی‌اثر شدن کرد. به همین دلیل، لازم است تاریخ را به خوبی خواند و تحلیل کرد. باید به خوبی دید که اتحادهای اجتماعی چه دستاوردهایی می‌توانند برای مردم داشته باشند.

به همین دلیل، رهبر آپو که تاریخ را به خوبی می‌بیند و درست تحلیل می‌کند، با «فراخوان صلح و جامعه دموکراتیک» خود در ۲۷ فوریه، خواست تا خواهری-برادری کورد و ترک را که منفجر و تکه‌تکه شده بود، دوباره به پا خیزاند و احیا کند. این گام می‌خواهد دستاوردهای بزرگی را برای هر دو جامعه به ارمغان آورد. نباید فراموش کرد که دستاوردهای تاریخی در نتیجه اتحادهای اجتماعی توسعه می‌یابند.

برای همین، پ‌ک‌ک با دوازدهمین کنگره خود که در بازه زمانی ۵ تا ۷ می برگزار کرد، به فراخوان رهبر آپو پاسخ داد و به همه مردم جهان، به ویژه مردم کورد و ترک، اعلام کرد که می‌خواهد این اتحاد را تقویت کند. مردم کورد با این موضع، اعلام کردند که هم با رهبری خود و هم با جنبش خود می‌خواهند در این روند مشارکت کنند.

اکنون نوبت مردم و دولت ترکیه است. مشارکت یا عدم مشارکت آن‌ها در این اتحاد، با رویکردها و گام‌هایی که برخواهند داشت، میسر خواهد شد. زیرا یک اتحاد واقعی، بر اساس برداشتن گام‌های برابر، دموکراتیک و قانونی از سوی نیروهای متقابل توسعه می‌یابد، رشد می‌کند و دائمی می‌شود. این، لازمه اساسی حقوق خواهری-برادری است.

همه مردم جهان، به ویژه مردم کورد و مردم ترکیه، منتظر گام‌هایی هستند که دولت و حکومت ترکیه برخواهند داشت. زمان به ما نشان خواهد داد که دولت ترکیه چه گامی برخواهد داشت.