صدای پای جنگ | یادداشت
... هنوز زود است که از شروع جنگی تمام عیار در منطقه سخن گفت، اما طنینهای جنگ با وضوح به گوش می‌رسند.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا بامداد امروز پنجشنبه اعلام نمود گرینه‌های زیادی وجود دارد. گزینه هشداردهنده و گزینه‌های کمتر هشداردهنده. خواهیم دید چه می‌شود. من می‌گویم گزینه هشداردهنده یعنی اینکه به جنگ برویم. همزمان با آن و در سخنانی که می‌تواند بسیار تاثیرگذار باشد مایک پمپو اعلام نمود که حمله به تاسیسات عربستان یک اقدام جنگی بوده و کار ایران است.
به نظر می‌رسد واکنشهای شدیدی که از روز گذشته علیه حمله ایران به آرامکو شروع شده‌اند، می‌توانند برای ایران خطرناکتر از تهدیدهای پیشین آمریکا و جامعه جهانی باشند. خبرگزاریهای حکومتی ایران از ارسال یادداشت رسمی وزارت امورخارجه ایران به سفارت سوئیس که دفتر حفاظت منافع ایران- آمریکا در آن قرار دارد خبر داده و ایران نسبت به انتساب این حملات به ایران رسما هشدار داده شده است. ایرنا نوشته است اگر اقدامی علیه ایران صورت بگیرد، آن اقدام بلافاصله با پاسخ ایران روبه‌رو خواهد شد و دامنه آن محدود به منشاء تهدید نخواهد بود. از سوی دیگر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی بعد از حمله به آرامکو به ائتلاف بین‌المللی برای امنیت و حفاظت و سلامت معابر دریایی به رهبری آمریکا پیوسته‌اند، پمپو به عربستان آمده و پذیرش مسئولیت حمله به تاسیسات نفتی از سوی شورشیان حوثی را دروغ خوانده است. او صراحتا اظهار داشته است که این حمله کار ایران بوده است. وضعیت امنیتی در عربستان از نارنجی در حال تغییر به قرمز است، پمپو تصریح کرده است که رفتار تهدید آمیز حکومت ایران تحمل نخواهد شد و ترامپ قرار است تا ساعاتی دیگر جزئیات تحریمهای جدید علیه ایران را اعلام نماید. موقعیت منطقه به کجا خواهد رفت؟ آیا منطقه با رویارویی دیگری مواجه می‌شود؟
حمله گسترده اینبار ایران به تاسیسات نفتی عربستان سعودی به دلیل آنچه که آنرا حمله به اقتصاد جهانی و حمله بی‌سابقه به منبع تأمین انرژی جهان خوانده‌اند، با واکنشهای شدیتری از حملات پیشین ایران یا نیابتی این کشور روبرو شده‌اند. امروز سفیر عربستان سعودی در آلمان فیصل بن فرحان السعود، اعلام نمود که همه گزینه‌ها علیه ایران روی میز و در دستور بررسی است. اما این گزینه‌ها را چگونه می‌توان با دقت تعیین نمود؟
با نگاهی کلی می‌توان گفت که بعد از هدف قرار دادن پهپاد درون گرانقیمت آمریکایی و عدم اقدام جدی از سوی این کشور، مقامات ایرانی متقاعد شده باشند که این کشور به دلیل عمق استراتژیک در کشورهای منطقه، و به منظور عدم امادگی برای یک جنگ فراگیر، انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، عملا قادر به حمله نظامی به ایران نباشد. از سوی دیگر بدلیل اطلاع از اینکه آمریکا می‌داند با شروع کمترین اقدام علیه حکومت دینی این کشور، دامنه رویاروییها به سرتاسر منطقه گسترش یابند، توانسته است در پیشبرد استراتژی بازدارندگی دست پیش داشه باشد؛ از همین رو ایران براین باور بوده است که آمریکا و متحدانش به همین دلیل عکس‌العملی از خود نشان نداده و این بدین معناست که آمریکا برآورد دقیقی از قدرت ایران در منطقه را داشته است و در نتیجه مایل به درگیری با ایران نیست. اما از سویی دیگر گزینه دیگری که بیشتر محتمل بنظر می‌رسد آنست که آمریکا حملاتی هر چند محدود به برخی از ﺗﺄسیسات نظامی ایران کرده و در غیر اینصورت، جمهوری اسلامی ایران از صدور نفت به دیگر کشورها ممانعت خواهد کرد؛ در نتیجه وضع بازار انرژی جهان بی‌نهایت متلاطم خواهد شد. اما به دلیل افزایش تنش‌ها می‌توان انتظار داشت که دامنه این درگیری‌ها تدریجا در سطح منطقه گسترش یافته و به یک جنگ تمام عیار تبدیل شود.
کارشناسان دیگری نیز در اینباره به آینده تنشهای روز افزون پرداخته‌اند؛ در این میان نشریه فوربز با انتشار گزارشی به قلم مارک کانسیان در ١٧ سپتامبر ۵ سناریو را برای مقابله با اقدامات خرابکارانه ایران در منطقه مورد بررسی قرار داده است.
بدین دلیل که سیستم پدافندی آمریکا و عربستان در برابر هواپیماهای بدون سرنشین-درون- کارایی ندارند پدافند هوایی در اطراف شهرها و تاسیسات نفتی عربستان سعودی تقویت شده و سیستم‌های دفاعی پاتریوت و رادارهای بیشتر در این منطقه استقرار یابند.
گام بعد از آن می‌تواند با استفاده از موشکهای بالستیک دور برد، یک حمله موشکی به تأسیسات نظامی ایران باشد. نمونهای پیشین عملیات را پیش از این ایالات متحده علیه عراق در زمان صدام و القاعده در افغانستان انجام داده بود. در سال ۲۰۱۷ نیز ترامپ دستور حمله موشکی به سوریه را صادر کرد بود. ایران هم می‌تواند با این حمله، دست به اقدام متقابل زده و از سوی دیگر هیچ تضمینی برای تغییر رفتار ایران موجود نیست.
سومین راهکار یا گام می‌تواند شامل یک حمله وسیع موشکی و هوایی علیه مراکز نظامی و زیرساخت‌های غیرنظامی، مراکز کنترل فرماندهی مانند وزارت دفاع، پادگان‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نیروگاه‌های برق، پُل‌ها و شبکه‌های ارتباطی باشد.
چهارمین رویکرد در مقابل ایران می‌تواند شامل یک عملیات هوایی گسترده و فراتر از یک حمله مقطعی باشد. با کاهش قدرت نظامی و کشاندن رژیم ایران به پای میز مذاکره شاید این عملیات چند هفته طول بکشد.
و سرانجام تداوم و حداکثری کردن وضعیت محاصره و تحریم کنونی که می‌تواند شامل محاصره‌ی بنادر و کنترل رفت و آمد کشتی‌های ایران شده و اقتصاد ایران را به صورت مستقیم هدف قرار می‌دهد.
علیرغم آنکه ترامپ در موقعیت دشوار کنونی گزینه‌های سختی را پیش روی دارد اما گامهای تهاجمی ایران وضعیت منطقه را بحرانی‌تر نموده است. منابع آمریکایی از بررسی مناسب‌ترین واکنش‌ها به ایران و احتمالا حملات سایبری گسترده به منابع حساس سخن می‌گویند. اما واقعیت مهمی که با گذشت بیش از یک سال از خروج آمریکا اکنون خود را نشان می‌دهد شکست تحریمهای امریکا و جامعه جهانی در قبال تغییر رفتار ایران است.
اکنون که مشخص شده است آیت الله خامنه‌ای به شرط مشخص نشدن عاملیت ایران در این حملات، دستور حمله به آرامکو را از پایگاهی هوایی در اهواز صادر کرده است، شرایط برای ایران بیش از پیش دشوار می‌شود. هنوز زود است که از شروع جنگی تمام عیار در منطقه سخن گفت، اما طنینهای جنگ با وضوح به گوش می‌رسند.
