در حالی که بسیاری از ناظران بین المللی و مقامات ارشد دولت حسن روحانی انتظار داشتند حکومت ایران از سفر شینزو آبه به تهران نهایت استفاده را برای تنش زدایی با امریکا ببرد، اما سخنان دیروز رهبر ایران مبنی بر اینکه ترامپ شایسته مبادله پیام نمی باشد، نه تنها با شگفتی مقامات و ناظران خارجی روبرو شد بلکه در داخل دولت ایران نیز مایه نگرانی شدیدی شده است.

  اندکی بعد از این سخنان خبر انفجار دو کشتی در دریای عمان با اژدر و مین مغناطیسی تنش ناشی از سخنان خامنەای را بیش از پیش افزایش داده و در آخرین ساعات شب گذشته، مایک پمپو رسما به این دلیل که این عملیات نیازمند امکانات، تخصص و پیچیدگیهای ویژه است، رسما ایران را متهم به چنین اقدامی کرد.

  امروز هم ساعاتی قبل نیز فرماندهی مرکزی نیروهای آمریکا در غرب آسیا سنتکام- ویدیویی را منتشر نمود که نشان می‌دهد نیروهای ایرانی مین‌ های عمل نکرده را از روی ، یکی از دو نفتکشی  که در خلیج عمان مورد حمله قرار گرفته است بر میدارند. از سوی دیگر حوثی های طرفدار ایران نیز طی سه روز گذشته دو بار فرودگاه ابها در عربستان سعودی را با موشک و پهپاد مورد هدف قرار داده است.

  در مقابل این اتهامات، عباس موسوی سخنگوی وزارت امورخارجه ایران اظهار داشت که این کشور مسئولیت تامین امنیت تنگه هرمزرا برعهده داشته و ایران در سریعترین زمان ممکن به کمک ملوانان کشتی های دچار سانحه رفته و آنها را نجات داده است. موسوی اتهامات پمپمو به ایران را تشکیک قلمداد و آن را نگران کننده و هشدار آمیز خوانده است، از سوی دیگر حسن روحانی نیز در قرقیزستان اعلام کرده است که آمریکا به ایران اعلام جنگ اقتصادی داده است.

   در چنین شرایطی که آبه برای کاستن از تنشها یا میانجی گری به ایران سفر کرده است چه کسی با حمله به کشتیهای حامل نفت ژاپن بر طبل جنگ میکوبد؟ بدون شک در متهم کردن عامل انفجارهای روز گذشته این سوال مطرح میشود که اگر ایرانیان این حمله تروریستی را انجام داده باشند، چه عقلانیتی در این برهه پر تنش میتواند این کشور را در لبه پرتگاه قرار دهد؟ چند فرضیه می‌تواند راهگشای این تحلیل باشد:

  نخست؛  بدون هیچ شکی اگر با معیارهای مبتنی بر هزینه-فایده ایرانیها این کار را انجام داده باشند، نمیتوان هیچ پاسخ عقلانی برای این حمله یافت، اما میتوان فرض نمود که ایران بر این باور بوده استکه به رغم حمله به چهار کشتی در فجیره، حملات پهبادی به عربستان و حمله به نزدیکی سفارت آمریکا در بغداد نه تنها هیچ پاسخ صریح و قاطعی از سوی آمریکا نگرفته است، بلکه با پیشنهاد مذاکره نیز روبرو شده است، از همینرو احتمالا ایرانیها براین باورند که با حمله به اهداف دیگر و البته به صورت ناشناس می¬توانند این پیام را به امریکاییان بفرستند که در صورت وقوع برخوردهای جدی عملا جریان انتقال یک پنجم از نفت جهان با مشکل جدی روبرو خواهد شد. این مساله ادعایی است که از سوی تمامی مقامات حکومتی، دولتی و نظامی ایران به کرات تکرار شده است.

  دوم؛ احتمالا بخشی از سپاه پاسداران که به شدت مخالف هر گونه مذاکره با آمریکا بوده و طی روزهای اخیر نیز روحانی و دولت روحانی را مورد انتقاد فراوان قرار داده است، با این حمله تلاش داشته است تا زمینەهای هر گونه تنش زدایی را مسدود کرده باشد. مخالفت با روحانی و زمینه سازی برای روی کار آوردن یک رئیس جمهوری جوان و انقلابی در دور بعدی تبیین کننده¬ی بخشی از ابعاد این حمله است.

  سوم؛ از سوی مقامات نزدیک به حکومت ایران و لابی‌های این کشور در خارج فرضیه ای در حال دامن زدن است که کشور ثالثی به منظور تشدید تنش‌ها و زمینه سازی برای اجماعی بین المللی علیه ایران این حملات را انجام داده باشد.  جولین لى استراتژيست نفتى و تحليل‌گر بلومبرگ نیز در این رابطه اشاره کرده است که با هر حمله ای به كشتى‌ها و نفتكش‌ها در خليج راحت‌ترين كار آن است كه انگشت اتهام را به سمت ايران نشانه رويم، در حالى كه اين حملات كار كسانى است كه مى‌خواهند ترامپ را از جنگ اقتصادى با ايران به سمت جنگ نظامى بكشانند.

  با در نظرداشتن این فرضیەها، اما به نظر میرسد اتهامات دیروز پمپو به ایران مبتنی بر دادەهایی بوده باشد که امروز به صورت یک فیلم از سوی سنتکام منتشر شدەاند.

 از همین رو انگلیس نیز موافقت خود را با اتهامات واشنگتن مبنی بر مسئول بودن ایران در حمله به کشتیها  در خلیج عمان ابراز داشته است.

  اما این تنش زایی ها با نگرانی دیگر کشورهای خلیج مبنی بر شروع جنگی دیگر در منطقه همراه شده است. عادل الجبیر در تازەترین سخنان خود اظهار داشته است که هیچ کس خواهان جنگ نبوده اما این موضوع به ایران بستگی دارد.

  جبیر با غیر منطقی خواندن رفتارهای ایران گفته است که ایران باید درباره اینکه انقلاب است یا حکومت تصمیم بگیرد. این سخن جبیر در ارتباط با مسئولیت پذیری ایران در قبال رفتارهای منطقەای و بین المللی است.

   آنتونیو گوتیرش، دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در جریان نشست شورای امنیت درباره همکاری میان سازمان ملل متحد و اتحادیه عرب، حملات به دو نفتکش در دریای عمان را محکوم کرده و خواستار حقیقت‌یابی و مشخص شدن طرف مسئول در این حمله شده است. گوتیرش تاکید نموده است که جهان نمی‌تواند جنگ بزرگ دیگری را در خلیج متحمل شود.

  در برهه کنونی تولید نفت ایران از ۲ و نیم میلیون بشکه در روز، در ماه مه به ۲۱۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته است، این میزان از سطح تولید نفت پایین ترین سطح تولید از اواخر دهه ۱۹۸۰می باشد. از سوی دیگر ایران طی روزهای آینده به دلیل  حمله به نفتکشها  محور نشست گروه ۲۰ خواهد بود؛ تحریمهای فلج کننده اقتصادی به جنگ اقتصادی تمام عیاری تبدیل شده است که میتواند با هزینەای بسیار کمتر از یک جنگ واقعی تمام زیربناهای این کشور را دچار فروپاشی نماید.

  ایران بیهوده در صدد کشتن زمان برای انتخابات دور بعدی ریاست جمهوری آمریکاست و همزمان تلاش دارد تا زمینه را برای روی کار آمدن رئیس جمهوری انقلابی و جوان آماده نماید. اصلاح طلبی به عنوان پروژەای شکست خورده، فرصتی برای ایفای نقش در سطوح میانی مدیریت در ایران را ندارد. رهبر ایران به جای همگان فکر می کند و نظامیان فعال مایشا هستند، نیازی نیست تا پرسید چه کسی بر طبل جنگ می کوبد.