در شهرهای وان و جولمرگ پس از آنکه قیمها بر شهرداریهای ه.د.پ تحمیل شده و شهرداریها اشغال شدند، دستگاه دیانت دولت ترکیه به طور گسترده آغاز به کار کرده و در نزدیکی هر کوچه، خیابان، محله، روستا و مراکز آموزشی صدها دورهی آموزش قرآن توسط جماعت و سازمانهای دینی وابسته به دستگاه دیانت و اداره امنیتی ملی برای دانشآموزان ایجاد شده است.
در سال ۲۰۲۰ شهرهای وان، رحا، آمد و ارزروم شهرهایی هستند که بیشترین تعداد ملا به آنها فرستاده شده است. به عنوان مثال در شهر وان که تعداد ساکنین آن یک میلیون و ۲۰۰ هزار تن است، ۱۴۲۲ مسجد وجود دارد. جمعیت شهر جولمرگ حدود ۲۸۰ هزار تن است و ۴۸۷ مسجد دارد. در وان و جولمرگ در نزدیکی هر خیابان یک مسجد وجود دارد. در مسجدها نیز بیشتر از یک ملا و یک موذن همراه با شاگردهای دورههای قرآنی وجود دارند. ملاها و موذنین و آموزش دهندگان دورههای قرآنی را از مناطق ترکنشین مانند قره دنیز و آناطولی میانی برای آنها فرستاده و همین امر سبب جلب توجه شده است.
ملاها و موذنین و طلاب دورههای قران که در مساجد به وظایف مختلفی گمارده شدهاند، قسمتی از مسجد را به محل استراحت و خلوتگه خود تبدیل کرده و در مساجد به کودکان آموزشهای دینی میدهند. این ملاها و روحانیون خانه به خانه گشته و تحت عنوان و به بهانهی آیین اسلام خانوادهها را راضی میکنند تا کودکانشان را پیش آنها فرستاده و اینگونه کودکان را در اطراف خود جمع کرده و به آموزش آنها میپردازند.
حکومت آ.ک.پ و م.ه.پ مدارس جماعت و دورههای قرآنی و امام- خطیب را تاسیس کردهاند. امروز در مرکز جولمرگ ۷ مدرسهی ابتدایی امام- خطیب و چندین مدرسهی متوسطهی امام- خطیب وجود دارد. در گور، شمزینان و روباروک ۶ مدرسهی ابتدایی امام- خطیب وجود دارد. در مرکز وان و مناطق اطراف آن در مجموع ۳۷ مدرسهی ابتدایی امام خطیب وجود دارد. همانند جولمرگ صدها دورهی آیینی و مدارس و آموزشگاههای دستگاه دیانت و جماعت و اوقاف وجود دارند.
چهار ملا در یک روستا
مانند جولمرگ، ملاهای مناطق ترکنشین به شهرهای کوردنشین و روستاها فرستاده شده و همین امر مایه تعجب شده است. در روستای تنگه در منطقه شاخ در وان ۴ ملا برای یک مسجد فرستاده شده است. در روستاهای دیگر نیز همین وضعیت و شرایط وجود دارد.
کار کردن در رابطه با زنان
در محلات همزمان با برگزاری دورههای قرآنی، در میان این دورهها، دورههای دیگری نیز در رابطه با ارزشهای دینی برگزار میشود که این دورهها به طور ویژه برای زنان است و زنان را هدف قرار میدهد. در مراکز پشتیبانی و همکاری خانواده که در محلات تحت چتر آموزش ملی و آموزش اجتماعی ایجاد شدهاند، این دورهها برای زنان برگزار میشوند. توسط طلاب امام - خطیب و طلاب آموزشی صدها دوره برای مردم برگزار میشود. همچنین ادارات و مراکز متروکه و خالی را اجاره کرده و در آنها دورههایی برای زنان برگزار میکنند.
امام-خطیب و دستگاه دیانت چیست؟
امام- خطیب پروژهی آیینی بود که در میانهی جنگ سرد علیه جماهیر شوروی توسط دستگاه اطلاعاتی آمریکا و کشورهای ناتو با پول عربستان سعودی علیه نیروهای جامعه و جنبشهای مدنی و چپها ایجاد شد. از آن زمان در ترکیه این مراکز و امام-خطیبها مانند بخشی از دستگاه اطلاعاتی و سیاسی دولت کار میکنند.
دولت ترکیه دستگاه دیانت را برای امور دینی ایجاد کرده است. این دستگاه هم زمان در داخل ترکیه، در خارج ترکیه نیز برای ترک نمودن و انتشار ترک بودن کار میکند و در چندین کشور برای گروههای دینی وابسته به سیاستهای دولت ترکیه پول خرج میکند.
در زمان حملهی دولت ترکیه برای اشغال عفرین، ملاهای امام - خطیب و دستگاه دیانت ترکیه از ۷۰ هزار مسجد سورهی فتح را خوانده و از این راه از حملات و قتلعام خلق کورد در عفرین پشتیبانی کردند. در حال حاضر دولت ترکیه شهرداریهای باکور کوردستان را اشغال کرده و ه.د.پ و نیروهای آزادیخواه را تحت فشار گذاشته و در جنگ علیه گریلا نیز به هیچ نتیجهای نرسیده است و به همین دلیل در باکور کوردستان برای ادامهی سیاست پاکسازی از آیین اسلام سوء استفاده کرده و از آن علیه خلق کورد برای اهداف خود استفاده میکند.