دکتر ژان پیر رستلینی که ۳ بار به امرالی رفته است، با بیان اینکه انزوای امرالی غیرقابل قبول است، خاطرنشان کرد که سی‌پی‌تی می‌تواند در قبال ترکیه بیانیه عمومی بدهد یا باید به فکر سازماندهی یک بازدید جدید از امرالی باشد.
از رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان که بیش از ۲۵ سال است در شرایط انزوای شدید در زندان جزیره امرالی نگهداری می‌شود، اطلاعی دریافت نمی‌شود. اگرچه دولت ترکیه با مجازات‌های «انضباطی» و ممنوعیت ملاقات با وکلا در تریبون‌های بین‌المللی تلاش می‌کند توضیح حقوقی اجباری برای این وضعیت ارائه دهد، کارشناسان در این زمینه همچنان خاطرنشان می‌کنند که انزوای امرالی با هیچ قانونی قابل توضیح نیست.
کمیته اروپایی پیشگیری از شکنجه (سی‌پی‌تی) که مخاطب مستقیم انزوا در امرالی است و تنها صلاحیت ورود به این کشور را در اختیار دارد، در مقابل همه مطالبات همچنان غیرفعال است و می‌گوید: «ما موضوع را از نزدیک دنبال می‌کنیم» و یا با اشاره به قوانین داخلی منفعل باقی می‌ماند.
ما با دكتر ژان پیر رستلینی از كارشناسان موضوع و عضو سابق سی‌پی‌تی كه ۳ بار در تاريخ‌های مختلف به ديدار رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در امرالی رفته است، ميزان انزوا در امرالی و وظايف و مسئوليت سی‌پی‌تی در برابر اين انزوا صحبت کردیم.
«طبق هنجارهای سی‌پی‌تی، هرگز نمی‌توان به انزوای مطلق اشاره کرد»
دکتر ژان پیر رستلینی با بیان اینکه طبق موازین سی‌پی‌تی هرگز نمی‌توان به انزوای مطلق اشاره کرد. گفت: «در این مورد، وقتی صحبت از عبدالله اوجالان می‌شود، نمی‌دانم وضعیت فعلی او چگونه است. همانطور که می‌دانید او سالها در انزوای کامل بود. بعداً مقامات ترک در نهایت موافقت کردند که تعدادی از رفقای ایشان را به امرالی بیاورند. این پیشرفت خوبی برای وضعیت روحی او بود. بعدها که وی را دیدم خیلی بهتر بود. آنچه بعد اتفاق افتاد، مدت زیادی است که مستقیماً از وضعیت او مطلع نیستم.»
«ممنوعیت ملاقات وکیل و خانواده یک مشکل واقعی است»
دکتر رستلینی تاکید کرد که عدم دریافت هیچ خبری از امرالی به مدت ۴۰ ماه یک مشکل بزرگ است، گفت: «واضح است که مشکل‌آفرین است که عبدالله اوجالان برای مدت طولانی اجازه ملاقات با خانواده و وکیلش را نداشته است و این دیدگاه من نیز هست. این یک مشکل واقعی است. دولت باید پاسخ دهد تا سی‌پی‌تی حداقل بتواند آنچه را که در آخرین دیدار خود در مورد عبدالله اوجالان مشاهده کرده است، منتشر کند. و مقامات ترکیه پاسخی نمی‌دهند. این کاملا هوشمندانه است، زیرا طبق قرارداد تا زمانیکه دولت پاسخ خود را منتشر نکند سی‌پی‌تی نمی‌تواند گزارش خود را منتشر کند. شما به من خواهید گفت که اتخاذ این استراتژی دشوار است، زیرا این راهی است برای اینکه دولت مربوطه هیچ کاری انجام ندهد. همانطور که در مصاحبه قبلی گفتم، برخی از کشورها زمان زیادی برای پاسخ دادن نیاز دارند، گاهی اوقات حتی سالها. آنها منتظرند دولت تغییر کند که بگویند بله، شرایط بازداشت قابل قبول نبود، اما تقصیر ما نبود، تقصیر دولت قبل بود. در ترکیه اصلاً اینطور نیست.»
«اگرچه بیانیه آذربایجان متفاوت است، اما ایده یکسان است»
ژان پیر رستلینی، عضو سابق سی‌پی‌تی، که بیانیه عمومی سی‌پی‌تی در مورد آذربایجان را به او یادآوری کردیم، گفت: «سی‌پی‌تی بر اساس قوانین بسیار سختگیرانه عمل می‌کند. در اصل، یک بیانیه عمومی برای برخی موارد بسیار خاص است که وضعیت واقعاً رسوایی است و دولت قادر به پاسخگویی نیست. بنابراین نمی‌دانم، سؤال جالبی است، اما شاید باید این ایده را ایجاد کند که چیزی شبیه یک بیانیه عمومی در مورد عدم پاسخگویی مقامات ترکیه باشد. وضعیت آذربایجان غیرقابل قبول تلقی می‌شود. این همان چیز نیست، وضعیت کمی متفاوت است. در مورد آذربایجان، این مربوط به همه بازداشت‌شدگان بود، نه فقط یک نفر. در هر صورت، اگر درست متوجه شده باشم، دسته‌بندی‌های خاصی از زندانیان دخیل بوده‌اند. اما موافقم که ایده اصلی کم و بیش یکسان است.»
«ما باید به زیر سوال بردن سی‌پی‌تی ادامه دهیم»
«عاقبت، ما باید به زیر سوال بردن سی‌پی‌تی ادامه دهیم. فکر می‌کنم این ایده خوبی است که مرتب بپرسیم تا ببینیم در کجا ایستاده‌ایم. اگر آنچه شما به من گفتید درست باشد، یعنی اگر عبدالله اوجالان این همه مدت با وکلای خود یا خانواده‌اش تماس نگرفته باشد، این وضعیت غیرقابل قبول و سختی است. این بسیار واضح است.»
«آنها به هر طریقی تلاش می‌کنند تا از انتشار خبری از عبدالله اوجالان جلوگیری کنند»
دکتر ژان پیر رستلینی با بیان اینکه دولت ترکیه از هر راهی برای جلوگیری از انتشار خبری مربوط به رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان امتحان می‌کند، گفت: «ما حتی نمی‌دانیم که عبدالله اوجالان می‌تواند با سه زندانی دیگر صحبت کند یا خیر. نگران‌کننده است، مطمئناً. ببینید، این پیچیده نیست. شما به خوبی من می‌دانید که ترکیه می‌خواهد اوجالان را 'خفه' کند و هر کاری که می‌تواند برای جلوگیری از ارتباط و تماس‌های او انجام دهد. آنها می‌ترسند که اگر او با خانواده‌های سه زندانی دیگر که در بازداشت هستند تماس بگیرد، ممکن است اطلاعات به بیرون درز کند. برای جلوگیری از این امر، دیگر زندانیان را منزوی می‌کنند. البته این وضعیت غیرقابل قبولی است. فکر می‌کنم همه در این مورد اتفاق نظر دارند.»
«انزوا باعث مشکلات جدی سلامتی می‌شود»
دکتر ژان پیر رستلینی همچنین بیان کرد که انزوای مطلق باعث مشکلات جدی سلامتی می‌شود، گفت: «من مجبور بودم در برخی شرایط انزوای کامل به عنوان یک متخصص عمل کنم. انزوای کامل می‌تواند منجر به شکست روانی شود. من زندانیانی را می‌شناسم که با دیوارها صحبت می‌کردند زیرا کاملاً تنها بودند و تنها راهی که می‌توانستند عقل خود را حفظ کنند صحبت با دیوارها بود. این مرحله‌ای از فروپاشی روان‌شناسی است. به دنبال آن مشکلات سلامتی جدی ایجاد می‌شود.»
«از انزوای مطلق باید به شدت اجتناب شود»
رستلینی با تاکید بر اینکه بر اساس سی‌پی‌تی، حق زندانی برای ملاقات با خانواده و وکیل خود در هر شرایطی باید محفوظ بماند، در پاسخ به سوال ما مبنی بر اینکه سی‌پی‌تی از چه معیارهایی برای ارزیابی دلایل انزوای یک زندانی توسط مقامات استفاده می‌کند، چنین پاسخ داد: «انزوا نمی‌تواند به طور کامل اجرا شود. حداقل باید با خانواده و وکلا دیدار و تماس داشته باشد. در واقع، دیدار با وکلا باید تضمین شود. با این حال، اگر هفته‌ها، ماه‌ها یا سالها در یک سلول تنها باشید، عدم تماس و دیدار با وکلا قابل قبول نیست. این خیلی واضح است. بنابراین قطعاً باید از انزوای مطلق اجتناب شود.»
«سی‌پی‌تی ممکن است در رابطه با نگرش ترکیه اظهار نظر کند»
ژان پیر رستلینی، عضو سابق سی‌پی‌تی، در رابطه با این سوال اینکه با توجه به مرحله‌ای که انزوای امرالی به آن رسیده است، سی‌پی‌تی باید به وضوح در راستای مسئولیت خود چه کاری انجام دهد، گفت:
«همانطور که اشاره کردیم و آنچه باید جدید باشد، بیانیه‌ای در مورد نگرش ترکیه است. من همچنین با همکارانم در سی‌پی‌تی صحبت خواهم کرد. بیانیه عمومی در مورد عدم پاسخ ترکیه در مورد آخرین سفر باید مورد توجه قرار گیرد. این نگرش ترکیه در نهایت نقض عملکرد سی‌پی‌تی است.
این بیانیه را می‌توان به جامعه بین‌المللی به این شرح اعلام کرد: «از آنجایی که دولت ترکیه پاسخی ندارد، نمی‌توانیم آخرین گزارش امرالی را به افکار عمومی اعلام کنیم.
سی‌پی‌تی باید دوباره به امرالی برود
احتمال دیگری که سی‌پی‌تی در مواجهه با وضعیت عبدالله اوجالان باید انجام دهد، رفتن به امرالی و سازماندهی یک دیدار جدید است. این ممکن است بهترین راه‌حل باشد. من شخصا ترجیح می‌دهم دوباره وضعیت را با چشمان خودم ببینم. درخواست انتشار گزارش نهایی مهم است. با این حال مدتی گذشته و ما از وضعیت فعلی اطلاعی نداریم. بهتر است برای یک بازدید جدید به میدان برگردیم و یک بازدید واقعی داشته باشیم.»
ژان پیر رستلینی کیست؟
دکتر سوئیسی ژان پیر رستلینی بیش از ۳۰ سال به عنوان کارشناس در کمیته اروپایی پیشگیری از شکنجه کار کرد. رستلینی که برای مدت طولانی به عنوان رئیس اداره پزشکی زندان‌های ژنو خدمت کرد، به موازات کار خود در سی‌پی‌تی بین سال‌های ۲۰۰۹ و ۲۰۱۵ به عنوان رئیس کمیسیون ملی پیشگیری از شکنجه سوئیس نیز خدمت کرد.
ژان پیر رستلینی، که از صدها زندان در سراسر جهان، از جمله زندان امرالی، جایی که رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان در آن گروگان است، در هیئت سی‌پی‌تی بازدید کرد، همچنین کتابی با عنوان «خاطرات سفر یک دکتر که نظارت پزشکی در زندان‌های اروپا انجام می‌دهد» دارد.
